Yaşlı Bireylerin Yaşamında Evcil Hayvanların Rolü

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 297 - 306, 30.12.2015

Deniz Pamuk

Öz

İnsanlar ile hayvanlar arasındaki ilişkiler oldukça eskilere dayanmaktadır. Özellikle evcil hayvan
sahipliği ve evcil hayvan terapisi gibi uygulamalar günümüzde bireylerin iyilik hali açısından evcil
hayvanları daha önemli bir konuma getirmektedir. Evcil hayvanların bu işlevi, özellikle yaşlılık konusunda
da büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada da, evcil hayvanların gündelik yaşam, bakım hizmetleri ve
kayıp süreci açısından yaşlı bireylerin yaşamındaki rolü üzerinde durulması amaçlanmıştır. Sosyal ağların
azaldığı, yakın çevrenin ve özellikle sevilen kişilerin kaybı ve çeşitli sağlık sorunlarının en yoğun ortaya
çıktığı dönem olan yaşlılıkta, evcil hayvanların hem kurumsal hizmet hem de gündelik yaşam açısından
faydaları oldukça fazladır. Bununla beraber bakım kurumları dışında yaşayan yaşlı bireylere de sosyal
destek ve daha fazla hareket imkanı sağlamaktadırlar. Önemli bir diğer nokta ise, evcil hayvan sahiplerinin
evcil hayvanları ile kurdukları duygusal bağlar ve hayvanın kaybı ile ortaya çıkacak yas sürecidir. Diğer
kayıp biçimlerinden farklı olan evcil hayvan kaybının farkında olmak, yaşlı bireylerin bu süreci atlatmalarında
sunulacak hizmetler açısından da daha faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Evcil Hayvan Destekli Terapi, Evcil Hayvan Sahipliği, Yaşlılık

Kaynakça

• Albert A. & Bulcroft K. (1987). “Pets and Urban Life”. Anthozoös 1/1 (1987) 9-25.
• Ambaroğlu A. (2007). Türk Toplumunda Evcil Hayvan Besleme Alışkanlıkları ve Din (İstanbul Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Felsefe ve Din Bilimleri Dalı, İstanbul 2007.
• Arkow P. (1992). Pet Therapy: A Study and Resource Guide for the Use of Companion Animals in Selected Therapies. Colorado 1992.
• Arun Ö. & Karademir-Arun B. (2011). “Türkiye'de Yaşlı Kadının En Büyük Sorunu: Dulluk”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10/4 (2011) 1515 -1527.
• Banks M. R. & Banks W. A. (2005). “The Effects of Group and Individual Animal-Assisted Therapy on Loneliness in Residents of Long-Term Care Facilities”. Anthrozoös 18/4 (2005) 396-409.
• Banks M. R., Willoughby L. M. & Banks W. A. (2008). “Animal-Assisted Therapy and Loneliness in Nursing Homes: Use of Robotic Versus Living Dogs”. Journal of the American Medical Directors Association 9/3 (2008) 173-177.
• Batson K., McCabe B., Baun M. M. & Wilson C. (1997). “The Effect of a Therapy Dog on Socialization and Physiological Indicators of Stress in Persons Diagnosed with Alzheimer’s Disease”. Eds. C. C. Wilson & D. C. Turner. Companion Animals in Human Health (1997) 203-215. London.
• Baun M. & McCabe B. (2003). “Companion Animals and Persons with Dementia of the Alzheimer’s Type: Therapeutic Possibilities”. American Behavioral Scientist 47/1 (2003) 42-51.
• Beck A. M. (2000). “The Use of Animals to Benefit Humans, Animal-Assisted Therapy”. Eds. A. H. Fine. The Handbook on Animal Assisted Therapy, Theoretical Foundations and Guidelines for Practice (2000) 21-40. New York.
• Beverland M. B., Farrely F. & Lim E. A. (2008). “Exploring the Dark Side of Pet Ownership Status- and Control-Based Pet Consumption”. Journal of Business Research 61 (2008) 490-496.
• Bourdieu P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. London.
• Brickel C. M. (1979). The Therapeutic Roles of Cat Mascots with a Hospital-Based Geriatric Population: A Staff Survey. The Gerontologist 19/4 (1979) 368-372.
• Brown S. G. & Rhodes R. E. (2006). “Relationships Among Dog Ownership and Leisure-Time Walking in Western Canadian Adults”. American Journal of Preventive Medicine 30/2 (2006) 131-136.
• Butler R. N. (1995). “Living Alone”. Eds. W. B. Abrams, M. H. Beers, R. Berkow & A. J. Feltcher. The Merck Manual of Geriatrics (1995) 1374-1379. New Jersey.
• Cevizci S., Enginöz E. & Baltaş Z. (2009a). “İnsan Sağlığının İyileştirilmesine Yönelik Hayvan Destekli Tedaviler”. TAF Preventive Medicine Bulletin 8/3 (2009) 263-272.
• Cevizci S., Enginöz E. & Baltaş Z. (2009b). “Ruh Sağlığının İyileştirilmesinde Destek Bir Tedavi Yaklaşım: Hayvan Destekli Tedavi”. Nobel Medicus 5/1 (2009) 4-9.
• Cole K. M. & Gawlinski A. (1995). “Animal-Assisted Therapy in the Intensive Care Unit: A Staff Nurse's Dream Comes True”. The Nursing Clinics of North America 30/3 (1995) 529-537.
• Cowles K. V. (1985). “The Death of a Pet: Human Responses to the Breaking of the Bond”. Marriage & Family Review 8/3-4 (1985) 135-148.
• Crowley-Robinson P. & Blackshaw J. K. (1998). “Nursing Home Staffs’ Empathy for a Missing Therapy Dog, Their Attitudes to Animal Assisted Therapy Programs and Suitable Dog Breeds”. Anthrozoös 11/2 (1998) 101-104.
• Çağlar A. S. (1997). “,Go go dog!’ and German Turks' Demand for Pet Dogs”. Journal of Material Culture 2/1 (1997) 77-94.
• Davis S. J. & Valla F. R. (1978). “Evidence for Domestication of the Dog 12,000 Years Ago in the Natufian of Israel”. Nature 276/1 (1978) 608-610.