Türk Sinemasında Kurgu Biçimleriyle Öne Çıkan İki Film: Nokta ve Sen Aydınlatırsın Geceyi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 1916 - 1937, 27.04.2019

Cem Yıldırım , Şükrü Sim

https://doi.org/10.33206/mjss.512564

Öz

Sinema
filmleri arasındaki biçimsel farklılıklar, belirli uzlaşımlar çerçevesinde
oluşur ve bu farklılıkları belirleyen en önemli unsur "kurgudur".
Tecimsel popüler filmler, biçimsel olarak seyircinin aşina olduğu klasik
devamlılık kurgusunun uzlaşımlarını kullanırlar. Klasik devamlılık kurgusu,
klasik anlatı sinemasının 20. yüzyıl boyunca ve günümüze kadar kullanmış olduğu
bir takım egemen biçimsel teknikler olarak tanımlanır. Bu tarz, en temel
hedefini gerçekleştirebilmek için bir takım belirli kurgu prensiplerine
dayanır. Bu hedef, seyircinin bir film seyretme eylemi içerisinde olduğunu
unutarak aslında gerçekten olan bir şeye tanık olduğuna inanmasını sağlamaktır.
Popüler Türk sinema filmlerinde de bu uzlaşımlar sürdürülmektedir. Buna karşın
tecimsel sinemanın dışında kalan ve tartışmalı bir biçimde genellikle sanat
filmi olarak nitelenen filmler ise, çoğunlukla klasik biçimin uzlaşımlarından
kaçınarak, çağdaş festival filmleriyle ilişkilendirilen ve uzun çekimlere
dayalı, düşük tempolu ve dolayısıyla kurgunun minimal bir şekilde kullanıldığı
bir estetikle şekillenen bir biçime sahip olma eğilimindedirler. Ancak Nokta (2008) ve Sen Aydınlatırsın Geceyi (2009) filmlerinde kullanılan kurgu
biçimleri bütün bu biçimsel konvansiyonlardan farklılık göstermektedir. Bu
nedenle bu iki film Türk Sineması’nın biçimsel olarak öne çıkan örnekleri
arasında yer almaktadır. Bu çalışmada Nokta
ve Sen Aydınlatırsın Geceyi
filmlerinin belirli çekim dizileri "çekim-çekim çözümleme" yöntemiyle
çözümlenerek, iki filmin de biçimsel farklılıkları ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

: Sinemada Kurgu, Modernist Sinema, Popüler Sinema

Two Films In Turkish Cinema Which Distinguish With Their Genuine Editing Styles: "Dot" And "Thou Gıld'st The Even"

Öz

Formal differences among films occur within certain conventions, and “editing" is the most efficient factor determining these differences. Popular commercial films use the conventions of classical continuity editing, which the audience is familiar with. Classical continuity editing -defined as a set of dominant formal techniques that classical narrative cinema used throughout the 20th century and up to nowadays - relies on a number of editing principles in order to achieve its most basic goal. This goal is to make sure that the audiences believe that they are witnessing something really happened, forgetting that they are actually watching a film. Popular commercial films in Turkish Cinema maintain these conventions. The films that arguably called art films, on the other hand often tend to have an aesthetics which associated with contemporary festival films, that depends on long shots, slow tempo and hence uses editing in a minimal way. However, the editing styles used in Dot and Thou Gild'st The Even differ from all the conventions mentioned above and thus they appear among the most prominent modernist examples of late Turkish cinema in terms of form. In this study, the specific sequences of these two films are analyzed by using the "shot by shot analysis" method in order to prove their distinctness.

Anahtar Kelimeler

Film Editing, Modernist Cinema, Popular Cinema, Dot, Thou Gild'st The Even

Kaynakça

• Andrew, J.D. (2010). Büyük Sinema Kuramları. ( Z. Atam, Çev.) İstanbul: Doruk yayımcılık.
• Bare, R.L. (2000). The Film Director. Foster City: IDG Books Worldwide.
• Bazin, A. (1966). Çağdaş Sinemanın Sorunları, (N. Özön, Çev.) Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Bazin, A. (2011). Sinema Nedir?. (İ. Şener, Çev.). İstanbul: Doruk Yayınları.
• Bonitzer, B. (2005) Kör Alan ve Dekadrajlar. (İ. Yasar Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Bordwell, D. ve THOMPSON, K. (2011). Film Sanatı. (E. Yılmaz ve E.S. Onat, Çev.) Ankara: De Ki Yayınları.
• Bordwell, D. ve Staiger, J. ve Thompson, K. (1985). The Classical Hollywood Cinema: Film Style & Mode Of Production to 1960. New York: Columbia University Press.
• Burch, N. (1981). Theory Of Film Practice. New Jersey: Princeton University Press.
• Chandler, G. (2009) Film Editing: Great Cuts Every Filmmaker And Movie Lover Must Know. Studio City: Michael Wiese Productions.
• Fairservice, D. (2001). Film Editing: History, Theory and Practice. New York: Manchester University Press.
• Gorbman, C. (1987). Unheard Melodies: Narrative Film Music. Bloomington: Indiana University Press.
• Gunning, T. (1991) D.W. Griffith and The Origins Of American Narrative Film: the early years at Biograph, Chicago: University of Illinois Press.
• Karadoğan, A. (2010) Sanat Sineması: Tartışmalar Ve Eğilimler. A. Karadoğan (Ed.). Sanat Sineması Üzerine: Yaklaşımlar ve Tartışmalar (ss.1-20). Ankara: De ki Yayınları.
• Kolker, R.P. (1998). The Film Text and Film Form. W. J. Hill ve P. C. Gibson (Ed.), The Oxford guide to film studies (ss. 9-21) Oxford: Oxford University Press.
• Kolker, R.P. (2010) Değişen Bakış :Çağdaş Uluslararası Sinema. (E Yılmaz, Çev.) Ankara: De Ki.
• Kuhn, A. ve Westwell, G. (2012) A Dictionary Of Film Studies. Oxford: Oxford University Press.
• Mercado, G. (2011). The Filmmaker's Eye: Learning (And Breaking) The Rules Of Cinematic Composition. Massachusetts: Focal Press.
• Monaco, J. (2001). Bir Film Nasıl Okunur?. (E. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Oğlak Yayınları.
• Nichols, B. (2010) Engaging Cinema: An İntroduction To Film Studies. New York: W. W. Norton & Company.
• Oluk, A. (2008). Klasik Anlatı Sineması. İstanbul: Hayalet Kitap.
• Perry, T. (2006) İnroduction. T. Perry (Ed.), Masterpieces Of Modernist Cinema (ss.1-12) Bloomington: Indiana University Press.
• Pösteki, N. (2012). 1990 Sonrası Türk Sineması (1990-2011). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Pudovkin, V.I. (1958). Film Technique And Film Acting- Memorial Edition. (I. Montagu, Çev.) Londra: Vision Press.
• Ryan, M. ve Lenos, M. (2012). Film Çözümlemesine Giriş. (E. S. Onat, Çev) Ankara: De Ki Basım - Yayım.
• Reisz, K. ve Millar, G. (2010). The Technique Of Film Editing. Londra: Focal Press.
• Sikov, E. (2010). Film Studies: An Introduction. New York: Columbia University Press,
• Speidel, S. (2012). Film Form And Narrative. J. Nelmes (Ed.), Introduction To Film Studies (ss. 79-112). New York: Routledge.
• Suner, A. (2005). Hayalet Ev: Yeni Türk Sinemasında Aidiyet, Kimlik ve Bellek. İstanbul: Metis Yayınları
• Thompson, K. ve Bordwell, D. (2003). Film History: An Introduction. New York: The McGraw-Hill Companies, Inc.
• Vertov, D. (2007). Sine-Göz. (A. Ergenç, Çev) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Yavuz, H. (2010). Derviş Zaim Filmlerinde İslam Estetiğinin Yeniden İnşası: Cenneti Beklerken ve Nokta. A. D. Topçu (Ed.). Derviş Zaim Sineması (ss. 190-194). Ankara: De ki Yayınları.
• Filmler:Ünlü, Onur. (Yönetmen), Sen Aydınlatırsın Geceyi [Film], Türkiye: Eflatun Film, 2013.
• Zaim, Derviş. (Yönetmen), Nokta [Film], Türkiye: Marathon Film- Sarmaşık Sanatlar, 2008.