Sosyal Bilgiler Dersi Öğretiminde Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin Kullanımı

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 2336 - 2359, 16.07.2019

Ayşegül Çelik , Turhan Çetin

https://doi.org/10.33206/mjss.518282

Cited By: 6

Öz

Nitel araştırma modeli
içerisinde yer alan ve durum çalışması deseni kullanılan araştırmanın temel
amacı, Evliya Çelebi Seyahatnamesi içeriğinin Sosyal Bilgiler dersi 5. sınıf,
6. sınıf ve 7. sınıf öğretim programında yer alan kazanımlara göre
incelemektir. Araştırmada, Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin Sosyal Bilgiler
dersi öğretiminde hangi kazanımlar doğrultusunda kullanılacağını belirlemek
için nitel yöntem seçilmiştir. Araştırmada, tek bir durum üzerine odaklanıldığı
için durum çalışması deseni kullanılmıştır. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin,
Sosyal Bilgiler dersi 5. sınıf, 6. sınıf ve 7. sınıf öğretim programında yer
alan kazanımlara göre incelenmesinde, en uygun veri toplama aracı olarak
doküman incelemesi kullanılmıştır. Verilerin toplanması aşamasında, 4000
sayfalık Yapı Kredi Yayınlarına ait on ciltlik Evliya Çelebi Seyahatnamesi (2013)
araştırmacı tarafından 1 yılda okunmuş, veriler incelenmiş ve Evliya Çelebi
Seyahatnamesi’nin her sayfasının analizi yapılmıştır. Daha sonra oluşturulan
kavramlar doğrultusunda, Sosyal Bilgiler dersi öğretim programından 5. sınıf,
6. sınıf ve 7. sınıf olmak üzere araştırmada kullanılmak üzere toplam 40
kazanım belirlenmiştir. Kazanımlar doğrultusunda kategori ve kodlar
oluşturulduktan sonra, bunların geçerliği ve güvenirliği uzmanlar tarafından
kontrol edildikten sonra doküman incelemesi ile veriler, kategori ve kodlara
göre toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, Evliya Çelebi
Seyahatnamesi’ne göre kavramlar doğrultusunda araştırmada kullanılan kazanımlar
belirlenip, daha sonra kategoriler-kodlar oluşturulduğu için içerik analizi
kullanılmıştır. Araştırmanın genel sonucuna göre Evliya Çelebi Seyahatnamesi,
belirlenen 40 kazanım ile birlikte kullanılabileceği tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Öğretim Programı, Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Edebi Ürün

The Use Of Evliya Çelebi Seyahatnamesi in Social Studies Teaching

Öz

The primary purpose of this study, which employs the qualitative research model and applies the case study design, is to examine the content of Evliya Çelebi Seyahatnamesi based on the acquisitions contained in the 5th-grade, 6th-grade, and 7th-grade Social Studies Curriculum. The study group consists of 10-volume Evliya Çelebi Seyahatnamesi and the acquisitions in the 5th-grade, 6th-grade, and 7th-grade Social Studies Curriculum. Document review was used for data collection. At the data collection stage, the researcher read 4,000-page, 10-volume Evliya Çelebi Seyahatnamesi published by Yapı Kredi Publications (2013) in one year. The researcher examined and analyzed each page of Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Then based on the concepts formed, 40 acquisitions were determined from the Social Studies curriculum (5th-grade, 6th-grade, and 7th-grade). Following the creation of categories and codes based on the acquisitions, their validity and reliability was checked by experts. Then the data were collected based on the categories and codes through document review. As the acquisitions were determined based on the concepts formed according to Evliya Çelebi Seyahatnamesi and then categories and codes were created, the obtained data were analyzed through content analysis. The study found out that Evliya Çelebi Seyahatnamesi can be used with acquisitions determined.

Anahtar Kelimeler

Social Studies Curriculum, Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Literary Product.

Kaynakça

• Aksoy, B. (2013). Problem çözme yönteminin çevre eğitiminde uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 83-98.
• Asiltürk, B. (2009). Edebiyatın kaynağı olarak seyahatnameler. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and Hıstory of Turkısh or Turkic, 4(1).
• Ata, B. (2013). Sosyal bilgiler öğretim programı ve seyahatnameler: “Çocuklar, ninelerimiz ve dedelerimiz çok yardımseverdi”. Türk Yurdu Dergisi. 30, 164-166.
• Ata, B. (2016). Seyahatnameler-gezi yazıları ile Sosyal Bilgiler öğretimi. Halil Tokcan (Ed.). Sosyal Bilgilerde Sözlü ve Yazılı Edebiyat İncelemeleri içinde (s.285-307). Ankara: Pegem.
• Ceran, D. & Deniz, K. (2015). TEOG sınavı sorularının okuma becerisiyle çözülebilme düzeyi. Anadil Eğitimi Dergisi, 3 (2), 92-109.
• Çetin, T. (2010). Cumalıkızık köyünde kültürel miras ve turizm algısı. Milli Folklor. 22 (87), 181-190.
• Çetin, T& Uygun, K. (2011). Eşme kilimi ve turizm potansiyeli. II. Uşak Sempozyumu bildiriler kitabı içinde (23-43), Uşak.
• Ciravoğlu, Ö. (1997). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Esin.
• Erduran, Z. (2006). Evliya Çelebi Seyahatnamesi’ne göre İstanbul’da esnaf, zanaat ve ticaret (açıklamalı metin). Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Gül, M. (2006). Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde başkasına ait söz ve düşünce aktarımı. Doktora Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Kahraman, S. A. & Dağlı, Y. (2013). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi (1, 2, 3, 4). İstanbul: YKY.
• Kahraman, S. A. (2013). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi (5, 6, 7, 8, 9, 10). İstanbul: YKY.
• Karlıağa, B. (2013). Bir medeniyet gezgininin izinde. Zekeriya Kurşun, Çoşkun Yılmaz (Ed.). Evliya Çelebi’nin Şehirleri içinde (s. 5-10). İstanbul: Mahya.
• Koca, N. & Erol, H. (2011). İlköğretim 6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında toprak ve toprağın korunmasının yeri. Kuramsal Eğitimbilim, 4 (2), 151-166.
• MEB (2014). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı. 10 Eylül 2014 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-prgramlari/icerik/72 sayfasından erişilmiştir.
• Merey, Z., Karatekin, K. & Kuş, Z. (2012). İlköğretimde vatandaşlık eğitimi: karşılaştırmalı kuramsal bir çalışma. GEFAD/GUJGEF, 32 (3), 795-821.
• Merrıam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Joss-Boss Publishers.
• Merrıam, S.B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Mindivanlı, E., Küçük, B. & Aktaş, E. (2012). Sosyal Bilgiler dersinde değerlerin aktarımında atasözleri ve deyimlerin kullanımı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1 (3), 93-101.
• Önal, H. & Kaya, N. (2006). Sosyal Bilgiler ders kitaplarının (4. ve 5. sınıf) değerlendirilmesi. BAÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (6), 21-37.
• Şavk, Ç.Ü. (2011). Sorularla Evliya Çelebi insanlık tarihine yön veren 20 kişiden biri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
• Şencan, E. E. (2010). Seyahatnameler göre XVII. yüzyılda Karadeniz çevresinde günlük hayat. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Türe, H. & Ersoy, F. A. (2014). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin hoşgörü algısı. Journal of Social Studies Education Research, 5 (2), 31-56.
• Ulusoy, K. (2009). Sosyal Bilgiler dersi kültür ve miras alanının işlenişinin 4. ve 5. sınıf öğrencileri tarafından değerlendirilmesi. Akademik Bakış, 18, 1-26.
• Yakar, H. (2013). Cumhuriyetten günümüze uygulanmış olan ilköğretim Sosyal Bilgiler programlarında seyahatnamelerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.