Okul Öncesi Eğitim Paydaşlarının Çocuk Haklarına İlişkin Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 2067 - 2078, 13.10.2020

Ayhan Bulut

https://doi.org/10.33206/mjss.724740

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı; okul öncesi öğretmen adaylarının, okul öncesi öğretmenlerinin ve şu anda okul öncesi eğitimde öğrencisi bulunan velilerin çocuk haklarına ilişkin tutumlarını tespit etmek ve varsa çocuk haklarına ilişkin tutumları arasındaki farklılığı ortaya çıkarmaktır. Bu araştırmada nicel araştırmaya dayalı tarama modelinde tasarlanmıştır.
Araştırma verileri 2019-2020 eğitim öğretim yılı bahar döneminde eğitim kurumlarının yüz yüze eğitime devam ettiği süreçte toplanmıştır. Bu süreçte Erzurum ili merkez ilçelerinde okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 71 okul öncesi öğretmeni, Bayburt Üniversitesinde ve Tokat Gazi Osmanpaşa Üniversitesi okul öncesi öğretmenliği bölümünde lisans eğitimi alan 97 okul öncesi öğretmen adayı oluşturmuştur. Ayrıca Erzurum, İstanbul, İzmir, Ankara, Adana, Malatya ve Erzincan illerinde çocukları okul öncesi eğitim kurumlarına gönderen 245 veli araştırmanın örneklem grubunda yer almışlardır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacının kendisi tarafından geliştirilen “Demografik Bilgi Toplama Formu” ile Karaman Kepenekçi (2006) tarafından geliştirilen “Çocuk Haklarına İlişkin Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen diğer bir sonuca göre okul öncesi öğretmen adaylarının, okul öncesi öğretmenlerinin ve velilerin çocuk haklarına ilişkin tutum ölçeğinden aldıkları (ÇHTÖ) puanların ortalamaları arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Öğretmen Adayı, Okul Öncesi Öğretmenleri, Veli, Çocuk Hakları, Tutum

Kaynakça

• Akgül, M. Ş.(2015). İlkokul öğrenci velilerinin çocuk haklarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Tokat.
• Akman, B., Taskin, N., Ozden, Z., Okyay, O., & Cortu, F. (2014). Parents’ views on the appointment of male teachers in Turkish pre-schools. Education as Change, 18(1), 21-32.
• Alderson, P. (2000) Young children’s rights: Exploring beliefs, principles and practice. London: Jessica Kingsley Publishers.
• Archard, D. (1993) Children rights and childhood. London: Routledge.
• Başaran, İ. E. (2005). Eğitim psikolojisi: gelişim, öğrenme ve ortam (6. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Birey, T., ve Beyidoğlu Onen, M. (2013). Toplumsal cinsiyet ve öğretmenlik: Öğretmenlerin bakış açısı (Gender and teaching profession: perspectives of teachers). Post Araştırma Enstitüsü (Post Research Institute).
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Deneysel desenler: Ön test- son test, kontrol grubu, desen ve veri analizi. Ankara: Pegem A.
• Cılga. A. (2001). Çocuk Hakları Eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 151.
• Covell, K., Howe, R. B. & McNeil, J. K. (2010). Implementing children’s human rights education in schools. Improving Schools, 13(2), 117-132.
• Dağlı, S. K. (2015). Öğretmenlerin çocuk haklarına ilişkin davranışlarının öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dinç, B. (2015). Okulöncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların ebeveynlerinin çocuk hakları eğitimi konusundaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. Journal of Qualitative Research in Education, 3 (1), 7-25.
• Dinç, B. (2015). Okulöncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların ebeveynlerinin çocuk hakları eğitimi konusundaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 3(1), 7-25.
• Doğan, Y., Torun F. ve Akgün İ. H. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences. 11(2), 503-516.
• Doğan, Y., Torun, F. ve Akgün, İ. H. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 11(2), 503-516.
• Dönmez T. (2015). İlkokul sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi profilleri ile çocuk haklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Erdener, M. A. (2013). Parents’ perceptions of their involvement in schooling. (Yayımlanmamış doktora tezi). University of Clemson, South Carolina.
• Ertem, H. Y., & Gökalp, G. (2020). Velilerin okul iklimi ve veli katılımı algılarının velilerin eğitim durumu ve çocuklarının öğrenim kademesine göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 78-91. doi: 10.16986/HUJE.2018040670.
• Fantuzzo, J., Tighe, E., & Childs, S. (2000). Family Involvement Questionnaire: A multivariate assessment of family participation in early childhood education. Journal of educational psychology, 92(2), 367-376.
• Franklin, B. (2001). New handbook of children’s rights: Comparative policy and practice. London: Routledge.
• Gravetter, J. F. ve Forzano, L. B. (2012). Research methods for the behavioral sciences (4. Baskı). USA: Linda Schreiber-Ganster.
• Hareket, E. (2019). Temel eğitim bölümü öğrencilerinin çocuk haklarına yönelik bilişsel algıları. Başkent Ünıversıty Journal of Educatıon. 6(2), 167-180.
• Hart, S. N., & Pavlovic, Z. (1991). Children’s rights in education: An historical perspective. School Psychology Review, 20(3), 345-358.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2007). Kültürel psikoloji. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Karaman Kepenekci, Y. & Baydık, B. (2009). Attitudes of the teacher candidates of mentally handicapped children about children’s rights. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 42 (1), 329-350.
• Karaman Kepenekçi, Y. (2006). A study of university students’ attitudes towards children’s rights in Turkey. The International Journal of Children’s Rights, 14(3), 307–319.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kepenekçi, Y. K. (2008). İnsan hakları ve vatandaşlık. Ankara: Ekinoks Yayınevi.
• Kor, K. (2013). Okulöncesi öğretmenlerinin çocuk hakları konusunda görüşlerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Leblebici, H. ve Çeliköz N. (2016). Öğretmen adaylarının çocuk haklarına yönelik tutumları. International Journal of Social Sciences and Education Research. 3(1), 307-318.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Quennerstedt, A. (2011). The construction of children’s rights in education- A research synthesis. The International Journal of Children’s Rights, 19(18), 661-678. DOI: 10.1163/157181811X570708.
• Tüysüzer, Ş. B. (2018). Okul yöneticilerinin çocuk haklarına yönelik tutumlarının belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. İstanbul.
• Washington, F. (2010). 5 – 6 yaş grubu çocuklarına uygulanan aile katılımlı çocuk hakları eğitimi programının etkililiğinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yurtsever, M. (2009). Ebeveyn çocuk hakları tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve anne babaların çocuk haklarına yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.