Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yöneticileri: Milli Eğitim Müdürleri Üzerine Nitel Bir Çalışma

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 98 - 122, 26.01.2021

Bilgen Kıral

https://doi.org/10.33206/mjss.770125

Cited By: 1

Öz

Yapılan araştırma milli eğitim müdürlerinin kim olduğunu, görevlerini, rollerini, nasıl olmaları gerektiğini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Yapılan araştırma nitel araştırma olup; fenomenoloji deseninde yürütülmüştür. Araştırma bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde, 2019-2020 akademik yılı ikinci döneminde araştırmaya katılmaya gönüllü 106 öğrenci ile yürütülmüştür. Öğrenciler amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemine göre seçilen farklı branşlardaki 4. Sınıfta öğrenim gören öğrencilerdir. Araştırma kapsamında ilgili fakülteden resmi izin ve etik kurul izni alınarak araştırmaya başlanmıştır. Araştırmada milli eğitim müdürlerinin yöneticilik görevi üstlenen kişi olduğu en çok tekrarlanan kategoridir. Öğrencilere gördükleri milli eğitim müdürünün nasıl olduğu sorulduğunda diksiyonu iyi, takım elbiseli, resmi, soğuk görünüşlü olduğuna ilişkin cevaplar verilmiştir. Öğrencilere milli eğitim müdürlerinin hangi özelliklere sahip olması gerektiği sorulduğunda ise öğrencilerin verdikleri cevaplar doğrultusunda dört temel kategori oluşturulmuştur. Eğitimsel, kişilik, iletişimsel ve etik özellikleridir. Milli eğitim müdürlerinin lisansüstü düzeyde (yüksek lisans ve doktora) eğitimli olması gerektiği en fazla olması istenen özelliktir. Kişilik bakımından örnek olmaları gerektiği, yeniliğe, değişime açık olmaları gerektiği de ayrıca vurgulanmıştır. Bunların dışında milli eğitim müdürlerinin siyaset yapmamaları, adaletli olmaları da ifade edilmiştir. Ayrıca düzgün ve etkili konuşma en çok tekrarlanan ifadelerdendir. Milli eğitim müdürlerinin hangi rollerinin olduğu sorulduğunda ise yönetici, anne-baba, öğretmen, denetleyici gibi rolleri olduğu ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

milli eğitim müdürü, rol, görev, sorumluluk, özellik

Kaynakça

• Amasya İl Milli Eğitim Müdürlüğü. (2020). https://amasya.meb.gov.tr/. Erişim Tarihi: 01.07.2020.
• Amerika Ohio Kettering Şehri Okul Eğitim Bölgesi-Kettering City School District. (2020). https://www.ketteringschools.org/. Erişim Tarihi: 01.07.2020.
• Arslan, M. M. ve Atasayar, H. H. (2008). Milli Eğitim Bakanlığı taşra örgütü yöneticilerinin yerelleşme konusundaki görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 59-79.
• Axley, S. R. (1996). Communication at work: Management and the communication-intensive organization. Westport: Quorum.
• Aydın İncirliova Milli Eğitim Müdürlüğü. (2020). http://incirliova.meb.gov.tr/. Erişim Tarihi: 01.07.2020.
• Başaran, E. (1988). Eğitim Yönetimi. Ankara: Umut.
• Başaran, E. (1991). Örgütsel Davranış. Ankara: Gül.
• Björk, L. G., ve Gurley, D. K. (2005). Superintendent as educational statesman and political strategist. L. G. Björk & T. Kowalski (Eds.), The contemporary superintendent: Preparation, practice, and development (163-185). Thousand Oaks: Corwin.
• Björk, L. G., Kowalski, T. J., ve Browne-Ferrigno, T. (2014). The school district superintendent in the United States of America. A. E. Nir (Ed.). The educational superintendent: Between trust and regulation. An international perspective (17-38). Hauppauge: Nova.
• Björk, L. G. (2001). The role of the central office in decentralization. T. J. Kowalski & G. Perreault (Edts.). 21st century challenges for school administrators (286-309). Lanham: Scarecrow Press.
• Björk, L., ve Lindle, J. C. (2001). Superintendents and interest groups. Educational Policy, 15(1), 76-91.
• Browne-Ferrigno, T., ve Glass, T. E. (2005). Superintendent as organizational manager. L. G. Björk and T. J. Kowalski (Eds.). The Contemporary Superintendent: Preparation, Practice, And Development (137- 161). Thousand Oaks: Corwin.
• Cafaoğlu, Z. (1996). Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul: Avni Akyol Ümit Kültür Vakfı Yayınları.
• Callahan, R. E. (1962). Education and the Cult Of Efficiency: A Study of The Social Forces That Have Shaped the Administration of Public Schools. Chicago: University of Chicago Press.
• Callahan, R. E. (1966). The Superintendent Of Schools: A Historical Analysis. Unpublished manuscript. Graduate Institute of Education, Washington University, St. Louis.
• Cappella, J. N. (1987). Interpersonal communication: Definitions and fundamental questions. C. R. Berger & S. H. Chaffee (Eds.). Handbook of communication science (184-238). Newbury Park: Sage.
• Conrad, C. (1994). Strategic Organizational Communication: Toward the Twenty-First Century. Fort Worth: Harcourt Brace College.
• Creswell, J. W. (2016). Qualitative Inquiry And Research Design Choosing Among Five Approaches. M. Butun & S. B. Demir ( Tr. Edt.). Ankara: Siyasal.
• Cronin, J. M. (1973). The Control Of Urban Schools: Perspective On The Power Of Educational Reformers. New York: Free Press.
• Cuban, L. (1976). The Urban School Superintendent: A Century and a Half of Change. Bloomington: Phi Delta Kappa Educational Foundation.
• Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Cumhurbaşkanlığı 1 nolu Kararnamesi). (2018). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.1.pdf. Tarih ve sayı: 10/7/2018 – 30474.
• Çalışkan, A. (2017). Okul Yöneticilerinin Algılarına Göre İlçe Milli Eğitim Müdürlerinin Toplantı Yönetimi Becerileri. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Dak, G. (2019). Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgütündeki Üst Düzey Yöneticilerin Algılarına Göre Kadın Yöneticilerin Liderlik Davranışları ve Öğretmenlerin Örgütsel Stres Düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. Devlet Memurları Kanunu. (1965).Tarih ve Sayı: 14.07.1965 ve 657. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.657.pdf. Erişim Tarihi: 08.02.2020.
• Edmonson, A. C. (2012). Teaming: How Organizations Learn, İnnovate, And Compete in the Knowledge Economy. San Francisco: Jossey-Bass.
• Ersoy, A. F. (2019). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Edts.). Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri. Ankara: Anı.
• Fusarelli, B. C., ve Fusarelli, L. D. (2005). Reconceptualizing the superintendency: Superintendents as social scientists and social activists. L. G. Björk & T. J. Kowalski (Eds.). The Contemporary Superintendent: Preparation, Practice, and Development (187-206). Thousand Oaks: Corwin.
• Glass, G. V. (2008). Fertilizers, Pills, and Magnetic Strips: The Fate of Public Education in America. Charlotte: Information Age Publishing.
• Glass, T. E., Björk, L. G., ve Brunner, C. C. (2000). The Study of the American Superintendency 2000: A Look at the Superintendent in the New Millennium. Arlington: American Association of School Administrators.
• Goldring, E., ve Greenfield, W. (2002). Understanding the evolving concept of leadership in education: Roles, expectations, and dilemmas. J. Murphy (Ed.). The Educational Leadership Challenge: Redefining Leadership For The 21st Century (1-19). Chicago: University of Chicago Press.
• Grunig, J. E. (1989). Symmetrical presuppositions as a framework for public relations theory. C. H. Botan (Ed.). Public relations theory (17–44). Hillsdale: Erlbaum.
• Grunig, J. E., ve Huang, Y. H. (2000). Antecedents of relationships and outcomes. J. Ledingham & S. Bruning (Eds.). Public Relations as Relationship Management ( 23–54). Mahwah: Erlbaum.
• Heckman, P. E. (1993). School restructuring in practice: Reckoning with the culture of school. International Journal of Educational Reform, 2(3), 263-272.
• Hirokawa, R. Y. (1990). The role of communication in group decisionmaking efficacy: A task contingency perspective. Small Group Research: An International Journal of Theory, Investigation, and Application, 21(2), 190-204.
• Kaya, Y. K. (1999). Eğitim Yönetimi, Kuram ve Türkiye’deki Uygulamaları. Ankara: Bilim .
• Katzenback, J. R., ve Smith, D. K. (2004). The discipline of teams. Boston: Harvard Business School.
• Kirst, M. W., ve Wirt, F. M. (2009). The Political Dynamics of American Education. Berkeley: McCutchan.
• Kowalski, T. J. (1999). The School Superintendent: Theory, Practice, and Cases. Upper Saddle River: Merrill, Prentice Hall.
• Kowalski, T. J. (2000). Cultural change paradigms and administrator communication. Contemporary Education, 71(2), 5-10.
• Kowalski, T. J. (2001). The future of local school governance: Implications for board members and superintendents. C. C. Brunner & L. G. Björk (Eds.). The New Superintendency (. 183-201). Oxford: JAI Press.
• Kowalski, T. J. (2003). Contemporary School District Administration: An Introduction. Boston: Allyn & Bacon.
• Kowalski, T. J. (2005). Evolution of the school superintendent as communicator. Communication Education, 54(2), 101-117.
• Kowalski, T. J., ve Björk, L. G. (2005). Role expectations of district superintendents: Implications for deregulating preparation and licensing. Journal of Thought, 40(2), 73- 96.
• Kowalski, T. J., ve Glass, T. E. (2002). Preparing superintendents in the 21st century. B. S. Cooper & L. D. Fusarelli (Eds.). The Promises and Perils Facing Today’s School Superintendent (41-60). Lanham: Scarecrow Education.
• Kowalski, T. J., McCord, R. S., Petersen, G. J., Young, I. P., ve Ellerson, N. M. (2011). The American School Superintendent: 2010 Decennial Study. Lanham: Rowan & Littlefield Education.
• Kowalski, T. J., Peterson, G. J., ve Fusarelli, L. D. (2007). Effective Communication for School Administrators: A Necessity in an İnformation Age. Lanham: Rowan & Littlefield.
• Lambkin, M. L. (2006). Challenges and changes faced by rural superintendents. The Rural Educator, 28(2), 17-24.
• Lencioni, P. (2002). The five dysfunctions of a team: A leadership fable. San Francisco: Jossey-Bass
• Levin, H. M. (1999). The public-private nexus in education. The American Behavioral Scientist, 43(1), 124-137.
• Littlejohn, S. W. (1992). Theories of Human Communication. Belmont: Wadsworth.
• Maarif Teşkilatına Dair Kanun. (1926). Tarih ve Sayı: 22.03.1926 ve 789. https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/kanunlar_kararlar/kanuntbmmc004/ka nuntbmmc004/kanuntbmmc00400789.pdf. Erişim Tarihi: 08.02.2020.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks: Sage.
• Millar, F. E., ve Rogers, L. E. (1976). A relational approach to interpersonal communication. G. Miller (Ed.), Explorations in Interpersonal Communication (87–103). Newbury Park: Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (2011). Tarih ve Sayı: 14.09.2011 ve 652. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/09/20110914- 1.htm.Erişim Tarihi: 08.02.2020.
• Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelik. (2013). Tarih ve Sayı: 12.10.2013 ve 28793. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/10/20131012-46.htm. Erişim Tarihi: 08.02.2020.
• Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici Atama, Değerlendirme, Görevde Yükselme ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. (1999). Tarih ve Sayı: 26.2.1999 ve 99/12654. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18945&MevzuatTur=7&MevzuatT ertip=5. Erişim Tarihi: 08.02.2020.
• Milli eğitim Bakanlığı Yönetici Atama ve Görevde Yükselme Yönetmeliği. (2003). Tarih ve Sayı: 11.6.2003 ve 25135. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/06/20030611.htm#9. Erişim Tarihi: 08.02.2020.
• Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği Ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (2016). Tarih ve Sayı: 13.01.2016 ve 29592. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/01//20160113- 3.htm. Erişim Tarihi: 08.02.2020.
• Millî Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği Ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. (2018). Tarih ve Sayı: 13.01.2018 ve 30300. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/01/20180113- 17.htm. Erişim Tarihi: 08.02.2020.
• Owens, E. R., ve Valesky, R. E. (2015). Organizational Behavior in Education: Leadership and School Reform. Boston: Pearson.
• Patton, B. R., ve Downs, T. M. (2003). Decision-Making Group Interaction. Boston: Allyn & Bacon.
• Reitz, H. J. (1987). Behavior in Organizations. Homewood: Irwin
• Starratt, R. K. (1991). Building an ethical school: A theory for practice in educational leadership. Educational Administration Quarterly, 27(2), 185-202.
• Schlechty, P. C. (1997). Inventing Better Schools: An Action Plan for Educational Reform. San Francisco: Jossey- Bass.
• Sergiovanni, T. J. (2006). The Principalship: A Reflective Practice Perspective. Boston: Allyn and Bacon
• Sümer, S. (2007). Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyi (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Thayer, L. O. (1961). Administrative Communication. Homewood: Irwin.
• Ubben, G., Hughes, L., ve Norris, C. (2004). The Principal: Creative Leadership for Effective Schools. Boston: Allyn & Bacon.
• Wirt, F., ve Kirst, M. (2001). The Political Dynamics of American Education. Berkeley: McCutchan.
• Van Til, W. (1971). Prologue: Is progressive education obsolete? W. Van Til (Ed.). Curriculum: Quest for Relevance (9-17). Boston: Houghton-Mifflin.
• Yahşi, Ö. (2018). İlçe Millî Eğitim Müdürlerinin Kariyer Giriş Evresinde Yaşadıkları Sorunlar ve Çözüm Yolları (İlk 5 Yıl). (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Ortak Doktora Programı, İstanbul.