Öz
Yûsuf ile Züleyha hikâyesi üç dinin kutsal kitapları olan Tevrat, İncil ve Kur’an-ı Kerim’de yer almaktadır. Bu hikâye bütün dünya edebiyatını etkilemiş ve günümüzde de hâlâ etkisini devam ettirmektedir. Yûsuf ile Züleyha hikâyesi, kutsal kitaplardan klasik edebiyata buradan da sözlü geleneğe geçmesi itibariyle diğer halk hikâyelerinden ayrılır. Nazan Bekiroğlu, “yûsuf ile züleyha, kalbin üzerinde titreyen hüzün” olarak ifade ettiği Yûsuf ile Züleyha hikâyesini klasik hikâyenin olay örgüsüne bağlı kalarak yeniden oluşturmuştur. Romanda Züleyha’nın duyguları yoğunlukla ele alınmış, aşkın tarifi etraflıca yapılmıştır. Rüya motifi, masallarda ve halk hikâyelerinde önemli bir yer tutar. Mısırlılar rüyaları tanrılardan gelen mesaj olarak nitelemektedir. Türk ve İslam kültüründe de rüya önemli bir yere sahiptir. Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim, Hz. Yûsuf ve Hz. Muhammed (s.a.v.)’in rüyalarına yer verilmektedir. Nazan Bekiroğlu, Yûsuf ile Züleyha romanının son kısmında bu hikâyenin rüyanın hikâyesi olduğunu vurgular. Roman Yûsuf’un rüyasıyla başlar ve bunu Züleyha’nın rüyası, şerbetçi ile ekmekçi’nin rüyası, Firavn’ın rüyası izler. Ayrıca Yûsuf’a zindanda rüya yorum ilmi verilmiştir. Bu çalışmada Yûsuf ile Züleyha romanındaki rüya motifi olay halkalarından hareketle incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alptekin, A. B. (1997). Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Aytaç, G. (2009). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
- Bang, W. ve Arat, R. R. (1936). Oğuz Kağan Destanı, İstanbul: Burhaneddin Basımevi.
- Bekiroğlu, N. (2005). Yûsuf ile Züleyha Kalbin Üzerinde Titreyen Hüzün. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Daşdemir, Ö. (2012). Halk Hikâyesi Olarak Yûsuf İle Züleyha. İstanbul: Fenomen Yayınları.
- Ekici, M. (2007). Halk Bilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri. Ankara: Geleneksel Yayınları.
- Günay, U. (2008). Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi (5. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kaya, D. (2007). Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Koncu, H. (2013). Yûsuf ve Züleyhâ. TDV İslâm Ansiklopedisi. 44. Cilt. s. 39-41. İstanbul: TDV Yayınları.
- Tatçı, M. ve Çeltik, H. (1995). Türk Edebiyatında Tasavvufî Rü’yâ Tabirnâmeleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Thompson, S. (1955-1958). Motif İndex of Folk-Litarature. U.S.A.: İndiana University. C I-VI.
- Tozlu, N. (2014). Bayburtlu Ağlar İrşâdi Baba Yûsuf ile Zeliha İnceleme Metin. Erzurum: Bakütam Yayınları.
- İnternet Kaynakları TDK Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ (E. T.: 29. 10. 2021, 00.01)
Öz
The story of Yûsuf and Züleyha is included in the holy books of three religions, the Torah, the Bible and the Holy Quran. This story has influenced the whole world literature and still continues to influence today. The story of Yûsuf and Züleyha differs from other folk tales in that it passed from sacred books to classical literature and from there to oral tradition. Nazan Bekiroğlu reconstructed the story of Yûsuf and Züleyha, which she expresses as "Yûsuf and Züleyha, the sadness that trembles over the heart", by adhering to the plot of the classical story. In the novel, Züleyha's emotions are dealt with intensely and love is described in detail. The plot is based on a dream. Dream motif has an important place in fairy tales and folk tales. Egyptians characterise dreams as messages from gods. Dream also has an important place in Turkish and Islamic culture. In the Holy Quran, the dreams of Hz. Abraham, Hz. Yûsuf and Hz. Muhammad (s.a.v.) are included. Nazan Bekiroğlu emphasises that this story is the story of the dream in the last part of the novel Yûsuf and Züleyha. The novel begins with Yûsuf's dream and is followed by Züleyha's dream, the dreams of the sherbet seller and the bread seller, and Pharaoh's dream. In addition, Yûsuf is given the science of dream interpretation in the dungeon. In this study, the dream motif in the novel Yûsuf and Züleyha is analysed based on the rings of events.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alptekin, A. B. (1997). Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Aytaç, G. (2009). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
- Bang, W. ve Arat, R. R. (1936). Oğuz Kağan Destanı, İstanbul: Burhaneddin Basımevi.
- Bekiroğlu, N. (2005). Yûsuf ile Züleyha Kalbin Üzerinde Titreyen Hüzün. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Daşdemir, Ö. (2012). Halk Hikâyesi Olarak Yûsuf İle Züleyha. İstanbul: Fenomen Yayınları.
- Ekici, M. (2007). Halk Bilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri. Ankara: Geleneksel Yayınları.
- Günay, U. (2008). Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi (5. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kaya, D. (2007). Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Koncu, H. (2013). Yûsuf ve Züleyhâ. TDV İslâm Ansiklopedisi. 44. Cilt. s. 39-41. İstanbul: TDV Yayınları.
- Tatçı, M. ve Çeltik, H. (1995). Türk Edebiyatında Tasavvufî Rü’yâ Tabirnâmeleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Thompson, S. (1955-1958). Motif İndex of Folk-Litarature. U.S.A.: İndiana University. C I-VI.
- Tozlu, N. (2014). Bayburtlu Ağlar İrşâdi Baba Yûsuf ile Zeliha İnceleme Metin. Erzurum: Bakütam Yayınları.
- İnternet Kaynakları TDK Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ (E. T.: 29. 10. 2021, 00.01)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 31 Temmuz 2022 |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Temmuz 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Kasım 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 11 Sayı: 3 |
Kaynak Göster
MANAS Journal of Social Studies (MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi)