In Ömer Seyfettin’s Stories the Role of The Mothers in The Construction of National İdentity

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 40 - 61, 25.01.2023

Gülsüm Tarakçı

https://doi.org/10.33206/mjss.1191444

Öz

Ömer Seyfettin, who has a distinguished place in Turkish literature, emphasized the importance of national consciousness in both his stories and articles. Ömer Seyfettin, who sometimes exemplifies what should happen with falsely and sometimes carries it into the world of fiction and tries to make the reader sense the right/good/beautiful on behalf of the Turkish nation, believes that national consciousness keeps the national memory alive and contributes to the identity formation. In this context, one of the most important factors that contribute to the realization of identity formation in his stories is mothers. Mothers are valued for being carriers and relays of cultural memory beyond bringing the child into the world. Ömer Seyfettin emphasizes the importance and role of mothers in the identity formation through mothers who give or cannot give the child language, history and religion consciousness, raise or raise the child with the financial and spiritual values of the society he or she belongs, and who cannot give or gain a sense of national and religious belonging to the child, and also emphasizes the importance and role of mothers in the identity formation through mothers who cannot give or give the child the consciousness of language, history and religion, and also emphasizes the extent to which marriages with Turkish and foreign women are effective in the formation of the child's identity. In this study, which focuses on the stories of İlk Namaz, Fon Sadriştayn’ın Karısı, Fon Sadriştayn’ın Oğlu and Piç, the connection between mother-child-identity formation will be tried to be revealed with comparisons between mothers and children in the stories.

Anahtar Kelimeler

National consciousness, national identity, cultural elements, identity building, mothers

Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Millî Kimlik İnşasında Annelerin Rolü

Öz

Türk edebiyatında seçkin bir yere sahip olan Ömer Seyfettin, gerek hikâyelerinde gerekse makalelerinde millî şuurun önemi üzerinde durur. Olması gerekeni kimi zaman olumsuz örnekler üzerinden veren kimi zaman da olduğu gibi kurgu dünyasına taşıyan ve Türk milleti adına doğruyu/iyiyi/güzeli okura sezdirmeye çalışan Ömer Seyfettin, millî şuurun millî hafızayı canlı tuttuğuna ve kimlik inşasının oluşmasına katkı sağladığına inanır. Bu bağlamda onun hikâyelerinde kimlik inşasının gerçekleşmesine katkı sağlayan en önemli unsurlardan birisi, annelerdir. Anneler, çocuğu dünyaya getirmenin ötesinde kültürel belleğin taşıyıcısı ve aktarıcısı olmaları nedeniyle değer taşırlar. Çalışmada üzerinde durulacak hikâyeleriyle çocuğa dil, tarih ve din şuurunu veren ya da veremeyen, çocuğu ait olduğu toplumun maddî ve manevî değerleriyle yetiştiren veya yetiştiremeyen, çocuğa millî ve dinî aidiyet duygusunu kazandıran ya da kazandıramayan anneler üzerinden kimlik inşasında annelerin taşıdığı önemi ve rolü vurgulayan Ömer Seyfettin, aynı zamanda Türk ve yabancı kadınlarla yapılan evliliklerin çocuğun kimlik inşasında ne derece etkili olup olmadığı üzerinde de durur. İlk Namaz, Fon Sadriştayn’ın Karısı, Fon Sadriştayn’ın Oğlu ve Piç hikâyelerinin ele alındığı bu çalışmada hikâyelerdeki anneler ve çocuklar arasında yapılacak olan karşılaştırmalarla anne-çocuk-kimlik inşası arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Milli şuur, millî kimlik, kültür unsurları, kimlik inşası, anneler, Ömer Seyfettin

Kaynakça

• Alangu, T. (1968). Ömer Seyfettin bir ülkücü yazarın romanı. İstanbul: May Yayınları.
• Argunşah, H. (2017). Ömer Seyfettin’de millî kimliğin inşasında kadın. Uluslararası Türk dili ve edebiyatında kadın sempozyumu bildiri kitabı, Amasya, s.55-79.
• Assmann, J. (2015). Kültürel bellek.. Ayşe Tekin (Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beyatlı, Y.K. (2014). Aziz İstanbul. İstanbul: Fetih Cemiyeti Yayınları.
• Burcu, E. (2004). Ömer Seyfettin’den millî benliğe dönüş çağrısı: Primo Türk çocuğu. Bilig, 30, 141-149.
• Eliuz, Ü. (2012). Ömer Seyfettin metinlerinde aydınlanma ve millî bilinç. Turkish Studies, 7(4), 329-336.
• Enginün, İ. (2012). Ömer Seyfettin’in hikâyeleri. Yeni Türk edebiyatı araştırmaları-I, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Ercilasun, B. (2013). Balkanlarla ilgili iki hikâye ve bir yorum. Türk roman ve hikâyesi üzerine. İstanbul: Dergâh Yayınları. s.262-284.
• Kanter, M. F. (2015). Ömer Seyfettin hikâyelerinde değer aktarımı bağlamında kadınlar. Teke, 4(4),1607-1615.
• Karabulut, R. (2017). Ömer Seyfettin hikâyelerinde kadınlar dünyası. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, C.2, S.2, s.64-90.
• Karaca, Ş. (2013). Millî kimlik inşası (1900-1923) Türk edebiyatında çocuk.İstanbul: Kesit Yayınları.
• Kavcar, C. (1995). Batılılaşma açısından servet-i fünûn romanı. Ankara: Özyurt Matbaacılık.
• Korkmaz, R. (2016). Aytmatov anlatılarında ötekileşme sorunu ve dönüş izlekleri. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Özcan, T. (2012). Bellek mekânı olarak Ömer Seyfettin hikâyeciliği. 100. yılında Yeni Lisan hareketi ve Millî Edebiyat çalıştayı bildirileri. (Hülya Argunşah, Oğuzhan Karaburgu Haz.). Türk Edebiyatı Vakfı, s.190-204.
• Seraslan, H. (2000). Câriyelik ve Türk romanında bazı câriye tipleri. Konya: Sel-Ün Vakfı Yayınları.
• Seyfettin, Ö. (2017). Şâir Ömer Seyfettin. (Nazım Hikmet Polat Haz.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Seyfettin, Ö. (2018).Ömer Seyfettin bütün nesirleri.(Nazım Hikmet Polat Haz.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Seyfettin, Ö. (2001). Ömer Seyfettin makaleler 1. (Haz: Hülya Argunşah). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Seyfettin, Ö. (2017a). Ömer Seyfettin hikâyeler1. (Haz: Hülya Argunşah). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Seyfettin, Ö.(2017b). Ömer Seyfettin hikâyeler 2. (Haz: Hülya Argunşah). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Seyfettin, Ö. (2017c). Ömer Seyfettin hikâyeler 3. (Haz: Hülya Argunşah). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Seyfettin, Ö. (2014). Ömer Seyfettin hikâyeler 4. (Haz: Hülya Argunşah). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Sınar, A. (1997). Hikâye ve romanımızda çocuk. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Uğurcan, S. (2012). Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde kadın tipleri. Edebiyatımız II yazarlar, meseleler, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Uslucan, F. (2017). Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde yabancı kadınlar. Uluslararası Türk dili ve edebiyatında kadın sempozyumu bildiri kitabı, Amasya, s. 965-972.
• Yıldız, S. (2007). Kimlik ve ulusal kimlik kavramlarının toplumsal niteliği. Millî Folklor,19(74), 9-16.