Industrial Relations in the Member States of the Organization of Turkish States

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 818 - 833, 27.04.2023

Ramazan Tiyek , Bayram Balcı

https://doi.org/10.33206/mjss.1244262

Öz

The Organization of Turkic States is a regional structure formed by countries with the same ethnic and cultural ties. The Organization, which has 5 full and 2 observer status members, was officially established on 20-21 October 2021. In the establishment of the union, not only the relations of interest were considered, but also the historical responsibilities were fulfilled. To evaluate the labor force structure and industrial relations in the member countries of the Organization of Turkish States in a comparative way is the purpose of the study. The ratio of the working age population (15-64 years) in the Organization, which has a population of 163 million, is 65.52%. The average unemployment rate in the Organization, where employment is predominantly in the services sector (52.8% on average), is 6.41%. The basic ILO Agreements, which are considered as a guide for the acquisition of trade union rights, have been adopted by all member states. That situation also approved by the relevant laws of the countries. However, ILO Aggrement No. 151 on the unionization of public servants has been adopted by only 3 countries (Azerbaijan, Turkey, Hungary). Although legal regulations regarding trade unions have been accepted, the rate of unionization and benefiting from collective bargaining is low.

Anahtar Kelimeler

Organization of Turkic States, Industrial Relations, Employment and Unemployment, Unionism, Collective Bargaining.

Türk Devletleri Teşkilatı’na Üye Ülkelerde Endüstri İlişkileri

Öz

Türk Devletleri Teşkilatı, aynı etnik ve kültürel bağlara sahip ülkelerin oluşturmuş olduğu bölgesel bir yapıdır. 5 asil ve 2 gözlemci statüsünde üyesi olan Teşkilat, resmi olarak 20-21 Ekim 2021 tarihinde kurulmuştur. Birliğin kurulmasında sadece çıkar ilişkileri gözetilmemiş tarihi sorumlulukların gereği de yerine getirilmiştir. Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ülkelerde işgücü yapısı ve endüstri ilişkilerinin karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirilmesi araştırmanın amacını oluşturmaktadır. 163 milyonluk nüfusa sahip olan Teşkilat’ta çalışma çağındaki nüfusun oranı (15-64 yaş) % 65,52’dir. İstihdamın ağırlıklı olarak hizmetler sektöründe (ortalama % 52,8) yer aldığı Teşkilat’ta ortalama işsizlik oranı % 6,41’dir. Sendikal hakların kazanılmasında rehber olarak değerlendirilen temel ILO Sözleşmeleri tüm üye ülkeler tarafından kabul edilmiştir. Bu durum ülkelerin ilgili yasaları tarafından da onaylanmıştır. Bununla birlikte kamu görevlilerinin sendikalaşması ile ilgili 151 No’lu ILO Sözleşmesi sadece 3 ülke (Azerbaycan, Türkiye, Macaristan) tarafından kabul edilmiştir. Her ne kadar sendikalarla ilgili yasal düzenlemeler kabul edilmiş olsa da sendikalaşma ve toplu pazarlıktan yararlanma oranı düşük seviyelerdedir.

Anahtar Kelimeler

Türk Devletleri Teşkilatı, Endüstri İlişkileri, İstihdam ve İşsizlik, Sendikacılık, Toplu Pazarlık

Kaynakça

• Alyılmaz, C. (2015). Türk dünyası vatandaşlığına doğru. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 69-76.
• Artam, A. (1993). Türk Cumhuriyetlerinin sosyo-ekonomik analizleri ve Türkiye ilişkileri. Türk Milli Kültür Vakfı Yayın No: 7.
• Ateş, D. (2021). Uluslararası örgütler: devletlerin örgütlenme mantığı. Bursa: Dora Yayınları.
• Bailey, J. ve Patricia T. (1999). Teaching comparative industrial relations: continuity and change. Journal of Industrial Relations, 41(4), 612-633.
• Baki, P. M. (201). Avrasya’da bölgesel işbirliği sürecinden işbirliği mekanizmasına: Türk konseyi. Bilge Strateji, 6(11), 133-162.
• Bean, R. (1994). Comparative industrial relations: an introduction to crossnational perspectives. Routledge.
• Beissenova, A. A., Dzurenich, E. N. ve Olenchuk, O. N. (2016). Problems in the development of trade union movement in Kazakhstan. Education Science Without Borders, 7(13), 87-90.
• Bennett, A., L. ve James K. O. (2015). Uluslararası örgütler. Çev. Nasuh Uslu, BB101 Yayınları.
• Biçerli, M., K. (2007). Çalışma ekonomisi (4. Baskı). Beta Yayınları.
• Biliouri, D. (2002). Turkmenistan: an overview. UNCHR Emergency& Security Service Writenet Paper, 4, 1-23.
• Bohr, A., Birgit, B., Nigel, G., Nargis, K., Joanna, L., Kate, M., James, N. ve Dosym, S. (2019). Kazakhstan: tested by transition. FSC Printed.
• Çetik, M. ve Akkaya, Y. (1999). Türkiye'de endüstri ilişkileri. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.
• Çiçekoğlu, H. (2004). Türkmenistan’da çalışma ilişkileri ve sendikacılık (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Dereli, T. (2013). 6356 sayılı yeni sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanunu: Genel bir değerlendirme. Çalışma ve Toplum Dergisi, 36(1), 41-64.
• Dereli, T. (2009). Endüstri ilişkileri ve çalışma hukuku alanında karşılaştırmalı araştırmalar ve yöntem. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 56, 1-19.
• Hasgüler, M. ve Mehmet, B. (2012). Devletlerarası ve hükümetler dışı uluslararası örgütler: tarihçe-organlar- belgeler-politikalar (5. Basım). Alfa Yayınları.
• Koray, M. (2005). Sosyal politika (2. Baskı). İmge Kitabevi.
• Lordoğlu, K. ve Nurcan Ö.(2007). Çalışma iktisadı (3. Baskı). Der Yayınları.
• Mahiroğulları, A. (2005). Cumhuriyetten günümüze Türkiye'de işçi sendikacılığı. Kitabevi Yayınları.
• Makal, A. (1999). Türkiye'de tek partili dönemde çalışma ilişkileri: 1920-1946. İmge Kitabevi.
• Markku, S. (2014). Labour Migration in the Case of Estoniaand Kyrgyzstan: Disillusionment with Lack of Opportunity in the Homeland. Журналисследованийсоциальнойполитики, 12(4), 613-624.
• Neumann, L. (2018). Hungarian trade unions from the beginning of transition to the new u-turn. Trade Unions in Transition, ed. R. Traub-Merz ve Tim Pringle, Friedrich-Ebert-Stiftung Publishing, ss.317-346.
• Özbek, M. F. (2006). Çalışma ilişkilerinde güven: yönetim politikaları, güven ve bağlılık ilişkisi konusunda bir Türkiye ve Kırgızistan uygulaması (Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Pala, A. (2012). Orta Asya tarihi kronolojisi. Bölgesel ve Küresel Politikalarda Orta Asya, ed. M. Savaş Kafkasyalı, Ankara-Türkistan: Ahmet Yesevi Üniversitesi Yayın No: 10, ss. 472-490.
• Pontusson, J. (2013). Unionization, inequality and redistribution. British Journal of Industrial Relations, 51(4), 797-825.
• Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu (No: 6356, Tarih: 07.11.2012).
• Sirojiddinova, M., S. ve Muzaffar U., K. (2021). History of transformation process in trade unions of Uzbekistan. International Journal on Orange Techologies, 3(4), 234-237.
• Sójka, J. (1999). The impact of trust on employee participation in Poland. Journal of Business Ethics, 21(2), 229- 236.
• Szilvia, B., N. (2019). Neglected by the state: the Hungarian experience of collective bargaining. Collective Bargaining in Europe: Towards an Endgame Volume II, ed. Torsten Müller, Kurt Vandaele ve Jeremy Waddington, European TradeUnion Institute (ETUI), ss. 295-314.
• Tokol, A. (2012). Türk endüstri ilişkileri sistemi (3. Baskı). Dora Yayınları.
• Traub-Merz, R. (2010). Industrial relations in China, South Korea and Germany. Comparative industrial relations: China, South Korea and Germany/Europe, ed. R. Traub-Merz ve J. Zhang, Beijing: China Social Science Press. ss.1-24.
• Woos, P. B. (1983). Union organizing: costs and benefits. ILR Review, 36(4), 576-591.
• Yıldırım, E. (1997). Endüstri ilişkileri teorileri. Değişim Yayınları.
• Yorgun, S. (2018). Influence of economic and political changes on industrial relations between Turkey and Azerbaijan. Comparative capitalism and the transitional periphery, ed. M. Demirbağ, ve Geoffrey Wood, Edward Elgar Publishing, ss. 148-172.
• Zaim, S. (1997). Çalışma ekonomisi (10. Baskı). Filiz Kitabevi.
• Zaim, S. (1968). Çalışma ekonomisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları.
• Constitution of The Republic of Uzbekistan, https://constitution.uz/uploads/constitution_en.pdf.
• Fundamental Law of Hungary:https://tasz.hu/files/tasz/imce/alternative_translation_of_the_draft_constituion.pdf.
• https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:4056491.
• ILO. (1948). “Freedom of Association and Protection of The Right to Organise Convention (No. 87)- Hungary”,https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f? p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID,P13100_COUNTRY_ID:4123235,102679
• ILO. (1948). “Freedom of AssociationandProtection of The Right toOrganiseConvention (No. 87)-Azerbaijan”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:4019693:NO.
• ILO. (1948). “Freedom of Association and Protection of The Right to Organise Convention (No. 87)-Kazakhstan”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:4060436:NO.
• ILO. (1948). “Freedom of Association and Protection of The Right to Organise Convention (No. 87)-Kyrgyzstan”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:4054235:NO.
• ILO. (1948). “Freedom of Association and Protection of The Right to Organise Convention (No. 87)-Uzbekistan”,
• ILO. (1948). “Freedom of Association and Protection of The Right to Organise Convention (No. 87)-Uzbekistan”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:4054235:NO.
• ILO. (1948). “Freedom of Association and Protection of The Right to Organise Convention (No. 87)-Turkey”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:4060470:NO
• ILO. (1948). “Freedom of Association and Protection of The Right to Organise Convention (No. 87)- Turkmenistan”,https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f? p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:3962856:NO.
• ILO. (1949). “Right to Organise and Collective Bargaining Conventino (No. 98)-Azerbaijan”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:4015460:NO.
• ILO. (1949). “Right toOrganise and Collective Bargaining Convention, (No. 98)-Kazakhstan”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:3341019:NO.
• ILO. (1949). “Right to Organise and Collective Bargaining Convention (No. 98)-Kyrgyzstan”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:4054268.
• ILO. (1949). “Right to Organise and Collective Bargaining Convention (No. 98)-Hungary”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:3343711:NO
• ILO. (1949). “Right to Organise and Collective Bargaining Convention (No. 98)-Turkmenistan”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO:13100:P13100_COMMENT_ID:3963862:NO.
• International Labour Organization (ILO). “Country Profiles (İşgücüne Katılım Durumu/ İstihdam Oranı/ İstihdamın Sektörel Dağılımı/Sendikalaşma Oranı)”, https://ilostat.ilo.org/data/country-profiles/
• International LabourOrganization (ILO). “Country Profiles (İşsizlik Oranı)”, https://ilostat.ilo.org/data/data- catalogue/# ve https://ilostat.ilo.org/data/country-profiles/ adresleri.
• International Labour Organization (ILO). “Information System on International Labour Standards”, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:11200:0::NO:11200:P11200_COUNTRY_ID:102556.
• International Trade Union Confederation (ITUC). “List of Affiliated Organisations”, https://www.ituc- csi.org/IMG/pdf/list_of_affiliates_2019_v2.pdf.
• President of The Republic of Kazakhstan. “The Constitution” ,https://www.akorda.kz/en/official_documents/constitution#:~:text=accept%20this%20Constitution.&text=1.,l ife%2C%20rights%2C%20and%20freedoms.
• T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. “Sendika Üye Sayıları”, https://www.csgb.gov.tr/media/52856/2020_temmuz.pdf.
• The Constitution of The Republic of Azerbaijan. http://ask.org.az/wpcontent/uploads/2019/10/Konstitusiya_ENG.pdf.
• The World Bank. “GDP (Current US$)”https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=AZ- HU-TR-TM-UZ-KG-KZ&name_desc=false.
• The World Bank. “GDP Growth –Annual %”, https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG? locations=AZ-HU-TR-TM-UZ-KG-KZ&name_desc=false.
• The World Bank. “Human Capital İndex”, https://databank.worldbank.org/source/human-capital-index#.
• The World Bank. “Per Capita (Current US $)”, https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD? locations=AZ-HU-TR-TM-UZ-KG-KZ&name_desc=false.
• Türk Devletleri Teşkilatı. “İlişkili Kurumlar”, https://www.turkkon.org/tr/iliskili-kurumlar.
• Türk Devletleri Teşkilatı. “Organizasyon Tarihçesi”, https://www.turkkon.org/tr/organizasyon-tarihcesi.
• Türk Devletleri Teşkilatı. “Zirveler”, https://www.turkkon.org/tr/zirveler.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf.
• UN Committee on Economic, Socialand Cultural Rights (CESCR). (2013). “Consideration of Reports Submitted by States Parties Under Articles 16 and 17 of The International Covenant on Economic, Socialand Cultural Rights: 2nd and 3rd Reports Submitted by States Parties Due in 2005: Kyrggyzstan”, 08.11.2013, https://www.refworld.org/cgibin/texis/vtx/rwmain? page=search&docid=556c55a74&skip=0&query=trade%20union&coi=KGZ.
• UN Committee on Economic, Socialand Cultural Rights (CESCR) (2012). “İmplementation of The International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights: 2nd Priodic Report Submitted by StatesParties Under Articles 16 and 17 of The Covenant: Uzbekistan”, 29.10.2012, https://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain? page=search&docid=52caa9f24&skip=0&query=trade%20union&coi=UZB.