Çocukların Kariyer Gelişimi İle Temel Psikolojik İhtiyaçları ve Ebeveyn Desteği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 240 - 257, 09.01.2024

Beyza Bakır , Bülent Dilmaç

https://doi.org/10.33206/mjss.1280636

Öz

Çalışma ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin ebeveyn desteği ve okul ortamında temel psikolojik ihtiyaçlar değişkenleri açısından kariyer gelişim düzeylerini incelemektedir. Sosyo-demografik değişkenler olarak; cinsiyet, sınıf, gelir düzeyi ve algılanan akademik başarı durumu belirlenmiştir. Araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Kütahya ilinin Emet ilçesinde öğrenim görmekte olan 206 kız 179 erkek toplam 385, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, “Çocuklar İçin Kariyer Gelişim Ölçeği”, “Kariyere İlişkin Ebeveyn Desteği Ölçeği”, “Ergen Öğrencilerin Okulda Temel Psikolojik Gereksinimler Ölçeği” ve kişisel bilgi formu kullanılarak toplanmıştır. Verileri çözümlemek amacıyla Pearson Momentler Korelasyon Katsayısı, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre kariyer gelişiminde erkek öğrencilerin kariyere ilişkin modelleme ve anahtar figürler, kız öğrencilerin ise merak düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Sınıf düzeyi arttıkça özerklik düzeyi artmakta; yetkinlik düzeyi ise azalmaktadır. 7.sınıf öğrencilerinin denetim odağı ise 6 ve 8.sınıflar öğrencilerine göre daha yüksek düzeydedir. Akademik başarı durumu arttıkça özerklik, ilişkisellik, yetkinlik, araçsal yardım, sözel teşvik, duygusal destek, merak, ilgi ve planlama düzeylerinin arttığı görülmüştür. Algılanan gelir düzeyi arttıkça kariyere ilişkin modelleme boyundaki puanlar da artmıştır. Denetim odağı ise en yüksek ekonomik durumu orta olan, sonrasında ise ortanın üstü olan insanlarda daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kariyer Gelişimi, Çocukların Kariyer Gelişimi, Ebeveyn Desteği, Temel Psikolojik İhtiyaçlar

Etik Beyan

“Çocukların Kariyer Gelişimi İle Temel Psikolojik İhtiyaçları ve Ebeveyn Desteği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir.

Examination of The Relationship Between Career Development and Basic Psychological Needs and Parent Support of Children

Öz

The study examines the career development levels of primary school 6th, 7th and 8th grade students in terms of parental support and basic psychological needs in the school environment. As socio-demographic variables, gender, class, income level and perceived academic achievement were determined. The research was carried out on 385, 6th, 7th and 8th grade students, 206 girls and 179 boys, studying in the Emet district of Kütahya in the 2021-2022 academic year. The data of the study were collected using the "Career Development Scale for Children", "Career-Related Parental Support Scale", "Basic Psychological Needs at School Scale of Adolescent Students" and a personal information form. Pearson Moments Correlation Coefficient, t-test, one-way analysis of variance and regression analysis were used to analyze the data. According to the findings of the study, it was seen that male students had higher levels of career modeling and key figures, while female students had higher levels of curiosity. As the class level increases, the level of autonomy increases; competency is declining. The locus of control of 7th grade students is higher than that of 6th and 8th grade students. It was observed that as the academic achievement level increased, the levels of autonomy, relationality, competence, instrumental assistance, verbal encouragement, emotional support, curiosity, interest and planning increased. As the perceived income level increased, the scores on career modeling also increased. Locus of control, on the other hand, was found to be higher in people with the highest economic status, followed by above-average.

Anahtar Kelimeler

Career Development, Career Development of Children, Parental Support, Basic Psychological Needs

Kaynakça

• Achebe, C. C. (1982). Assessing the vocational maturity of students in the East Central State of Nigeria. Journal of Vocational Behavior, 20, 153–161.
• Akay, B. (1982). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akbalık, G. (1991). Ortaokul III. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akçaalan, M. (2016). Yaşam boyu öğrenme ile sosyal duygusal öğrenme arasındaki ilişkilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Akkaya, Ç. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde algılanan sosyal destek ve öz-duyarlık düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Akkoç, F. F. (2009). Lise öğrencilerinin kariyer düşüncelerini etkileyen faktörlerin incelenmesi (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Aliyev, R. ve Tunç, E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin algılanan sosyal destek düzeyi ve benlik algılarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 401-418.
• Alkan, N. (2014). Üniversite adaylarının bölüm tercihleri: bir kariyer araştırma yöntemi olarak bölüm tanıtımları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 41(5), 61-74.
• Annaberdiyev, D. (2006). Türkiye’de eğitim gören Türk cumhuriyetleri ve Türk üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım arama tutumları, psikolojik ihtiyaçları ve psikolojik uyumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Artıran, M. (2015). Akılcı Duygucu Davranışçı Kuram ve Öz-Belirlenim Kuramı çerçevesinde yeni bir ölçek: Akılcı- Duygucu Öz-Belirlenim (ADÖB) Ölçeğinin geliştirilmesi (Doktora Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bacanlı, F. ve Sürücü, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin kariyer gelişimleri ile ebeveyn bağlanma durumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 679-700.
• Bacanlı, F. ve Güngör, A. (2016). Examining the relationship between social support and career development of Turkish middle school students. 8. Annual UCF Counseling Conference, University of Central Florida, Orlando, Florida, US.
• Bacanlı, F., Eşici, H. ve Özünlü, M. B. (2013). Kariyer karar verme güçlüklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(40), 198-211.
• Bacanlı, F., Özer, A., ve Sürücü, M. (2006). Çocuklar için kariyer gelişim ölçeğinin faktör yapısı ve güvenirliği. 9. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İzmir.
• Bakır, V. (2018). Çocukların kariyer gelişiminde ebeveyn desteği ve sosyo-demografik özelliklerin rolü. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bakır, V. ve Büyükgöze Kavas, A. (2021). Çocukların kariyer gelişiminde ebeveyn desteği ve sosyo-demografik özelliklerin rolü. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 119-136.
• Bal, P. N. (1998). Ergenlik döneminde mesleki karar verme olgunluğunun incelenmesi ve mesleki karar verme eğitim programının etkisinin araştırılması (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baltacı, U., Öztemel, K. ve Traş, Z. (2020). Investigation of the relationship between adolescents’ career indecision, and social support perception and basic psychological needs. International Education Studies, 13(10), 113-123.
• Bandura, A. (1994). Social cognitive theory and exercise of control over HIV infection. In Preventing AIDS (pp. 25-59). Springer, Boston, MA.
• Bandura, A. (2006). Guide for constructing self-efficacy scales. In F. Pajares & T. Urdan (Eds.), Self-efficacy beliefs of adolescents (pp. 307-337). Greewich, CT: Information Age Publishing.
• Bayındır, A. (1999). Bireylerin mesleki olgunluk düzeyleri ile anne babalarının tutumlarını algılamaları arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bektaş, Ö. ve Zabun, E. (2019). Ortaokul öğrencilerinde algılanan sosyal destek. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(69), 530-539.
• Bozgeyikli, H. (2009). A Study On Turkish Elementary School Students’ Career Development According To Perceived Social Support, Socioeconomic Status and Gender. 11th International Conference on Education. May 25-28 2009 Athens, Greece.
• Bozgeyikli, H., Bacanlı, F. ve Doğan, H. (2009). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin mesleki karar verme yetkinliklerinin yordayıcılarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 125-136.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Erkan Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, A. ve Taylı, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin kariyer gelişimlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 321-346.
• Chak, A. (2002). Understanding children’s curiosity and exploration through the lenses of Lewin’s field theory: On developing an appraisal framework. Early Child Development & Care, 172, 77–87.
• Choi, Y., Kim, J. ve Kim, S. (2015). Career development and school success in adolescents: The role of career interventions. Career Development Quarterly, 63(2), 171-186.
• Cihangir, S. ve Haktanır, G. (1999). On yaşındaki çocukların denetim odakları ile özsaydı düzeylerinin incelenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 33(1).
• Cihangir, S. ve Haktanır, G. (2000). On yaşındaki çocukların denetim odakları ile özsaygı düzeylerinin incelenmesi. Ankara University Journal Of Faculty Of Educational Sciences, 33(1). http://doi: 10.1501/Egifak_0000000034
• Cordeiro, P. M. G., Paixão, M. P., Lens, W., Lacante, M. ve Luyckx, K. (2018). Parenting styles, identity development, and adjustment in career transitions: The mediating role of psychological needs. Journal of Career Development, 45(1), 83-97. https://doi.org/10.1177/0894845316672742
• Cordeiro, P. M. G., Paixão, M. P., Lens, W., Lacante, M. ve Luyckx, K. (2018). Parenting styles, identity development, and adjustment in career transitions: The mediating role of psychological needs. Journal of Career Development, 45(1), 83-97. https://doi.org/10.1177/0894845316672742
• Creed, P.A., Patton, W. and Prideaux, L.A. (2007). Predicting change over time in career planning and career exploration for high school students. Journal of Adolescence, 30, 377-392.
• Çakar, M. ve Kulaksızoğlu, A. (1997). Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile denetim odağı düzeylerinin karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(9), 113-131.
• Çelikkaleli, Ö. ve Gündoğdu, M. (2005). Eğitim fakültesi öğrencilerinin psikolojik ihtiyaçları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(5), 43-53.
• Dinç, E. (2008). Meslek seçiminde etkili olan faktörlerin incelenmesi: Meslek yüksekokulu muhasebe programı öğrencileri üzerine bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(16), 90-106.
• Dülger, Ö. (2009). Ergenlerde algılanan sosyal destek ile karar verme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Erden, Z. Ş. (2021). Covid-19 pandemi döneminde lise öğrencilerinin kaygı ve temel psikolojik ihtiyaçlarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Eryılmaz, A. ve Mutlu, T. (2017). Yaşam boyu gelişim yaklaşımı perspektifinden kariyer gelişimi ve ruh sağlığı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 227-249.
• Garcia, P. R. J. M., Restubog, S. L. D., Bordia, P., Bordia, S. ve Roxas, R. E. O. (2015). Career optimism: The roles of contextual support and career decision-making self-efficacy. Journal of Vocational Behavvior, 88, 10-18
• Gillies, R. M., McMahon, M. L. ve Carroll, J. (1998). Evaluating a career education intervention in the upper elementary school. Journal of Career Development, 24, 267-287.
• Ginzberg, E., Ginsburg, S., Axelrad, S. ve Herma, J. (1951). Occupational choice: An approach to a general theory. New York: Columbia University Press.
• Guan, P., Capezio, A., Restubog, S. L. D., Read, S., Lajom, J. A. L. ve Li, M. (2016). The role of traditionality in the relationships among parental support, career decision making self-efficacy and career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 94, 114-123.
• Gündoğdu, R. ve Yavuzer, Y. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öznel iyi oluş ve psikolojik ihtiyaçlarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 115- 131.
• Güneş, A. (2015). Kariyere ilişkin ebeveyn desteği ölçeği'nin Türkçeye uyarlaması (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güneş, A. ve Bacanlı, F. (2020). Kariyere ilişkin ebeveyn desteği ölçeği’nin Türk ortaokul öğrencilerine uyarlanması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 733-756.
• Hamamcı, Z. (1996). Aile rehberliğinin anne babaların meslek gelişimi konusunda bilgi düzeylerine ve çocuklarına yardımcı olmaya yönelik tutumlarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Harris, J. G. (1998). Foreign bodies and the body politic: Discourses of social pathology in early modern England (Vol. 25). Cambridge University Press.
• Harvey, V. S. ve Retter, K. (2002). Variations by gender between children and adolescents on the four basic psychological needs. International Journal of Reality Therapy, 21(2), 33-36.
• Heckhausen, J., Wrosch, C. ve Schulz, R. (2010). A motivational theory of life-span development. Psychological review, 117(1), 32.
• Hetland, H., Hetland, J., Andreassen, C. S., Pallesen, S. ve Notelaers, G. (2011). Leadership and fulfillment of the three basic psychological needs at work. Career Development International, 16(5), 507-523.
• Holding, A. C., St-Jacques, A., Verner-Filion, J., Kachanoff, F. ve Koestner, R. (2019). Sacrifice—but at what price? A longitudinal study of young adults’ sacrifice of basic psychological needs in pursuit of career goals. Motivation and Emotion, 1-17.
• Işık, E. (2014). Çocuk kariyer gelişimi ile yaşam doyumu ve durumluluk kaygı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İlköğretim Online, 13(2), 682-693.
• Işıklar, A. ve Bozgeyikli, H. (2010). İlköğretim öğrencilerinin kariyer gelisimlerinin demografik faktörler açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 10-29.
• Joussemet, M., Landry, R. ve Koestner, R. (2008). A Self-Determination Theory Perspective on Parenting. Canadian Psychology/Psychologie Canadienne, 49(3), 194-200.
• Kağnıcı, D. Y. (1999). Vocational maturity of METU preparatory school students (Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karataş, Z. (2012). Ergenlerin algılanan sosyal destek ve sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 257- 271.
• Kartal, A. ve Çetinkaya, B.(2009).Yüksekokul öğrencilerinin algılanan sosyal destek durumları ve sosyal desteği etkileyen faktörler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 3-20.
• Kaya, D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin matematiğe yönelik temel psikolojik ihtiyaçlarının incelenmesi. İnönü University Journal of The Faculty of Education (INUJFE), 19(1), 15-30.
• Kelso, G. I. (1977). The relation of school grade to age and stages in vocational development. Journal of vocational Behavior, 10, 287-301
• Kontaş, H., Ünişen, A. ve Sürücü, M. (2016). Üstün yetenekli öğrencilerin problem çözme becerileri ve kariyer gelişimleri. Turkish Studies, 11(3), 1569-1586.
• Korkut Owen, F. (2018). Üniversite öğrencilerinin kariyer gelişim ihtiyaçları. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 32(2), 28- 39.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kuzgun, Y. (2014 ). Meslek gelişimi ve danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kuzgun, Y. 2011). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. Ankara: Nobel Yayınları
• Kuzgun, Y. ve Bacanlı, F. (2011). Rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan ölçekler. Ankara: Nobel yayın dağıtım.
• Lawrence, W. ve Brown, D. (1976). An investigation of intelligence, self-concept, socio-economic status, race and sex as predictors of career maturity. Journal of Vocational Behavior, 9, 43-52.
• Nalbantoğlu Yılmaz, F., ve Çetin Gündüz, H. (2018). Lise öğrencilerinin kariyer kaygılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1585-1602.
• Nigar, F. (2014). Ortaokul öğrencileri ile yatılı bölge ortaokul öğrencilerinin öznel iyi oluş ve temel psikolojik ihtiyaçları düzeyinin karşılaştırması (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Niles S. G. ve J. Harris-Bowlsbey (2013). 21. Yüzyılda Kariyer Gelişimi Müdahaleleri. F. K. Owen. (Çev.). 1. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Niles S. G. ve J. Harris-Bowlsbey. (2017). Career development interventions. Boston: Pearson.
• Ökten, P. (2019). Ailelerin yaşam boyu öğrenme ve aile destek düzeyleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Özdemir Yaylacı, G. (2007). İlköğretim düzeyinde kariyer eğitimi ve danışmanlığı. Bilig, 40, 119-140.
• Özdemir, N. K. ve Bacanlı, F. (2020). Sosyal duygusal öğrenme becerileri ve kariyer gelişimi: öğretmen ve psikolojik danışman rolleri. Milli Eğitim Dergisi, 49(226), 323-344.
• Özdemir, Y., Tunçer, İ., Yavuz, G. ve Özdemir, M. (2015). Ergen Öğrencilerin Okulda Temel Psikolojik Gereksinimleri Ölçeği'nin psikometrik özellikleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 16(2), 441-458.
• Öztemel, K. (2013). Lise öğrencilerinin kariyer karar verme güçlüklerinin yordayıcıları olarak algılanan sosyal destek ve cinsiyet. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(3), 241-257.
• Patton, W. ve Lokan, J. (2001). Perspectives on Donald Super’s construct of career maturity. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 1, 31-48.
• Pekkaya, M., ve Çolak, N. (2013). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin önem derecelerinin AHP ile belirlenmesi. International Journal of Social Science, 6(2), 797‐818.
• Pişkin, M. (2002). Çocuğun kariyer planlamasında ailenin rolü. 2001 Yılı Aile Raporu içinde (s. 245 272). T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, Ankara.
• Rasskazova, E., Ivanova, T. ve Sheldon, K. (2016). Comparing the efects of low-level and high-level worker need-satisfaction: A synthesis of the self-determination and Maslow need theories. Motivation and Emotion, 40, 541–555.
• Salami, S. O. (2008). Gender, identity status and career maturity of adolescents in south west Nigeria. Journal of Social Sciences, 16, 35-49.
• Sapmaz, H. İ. (2010). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin kariyer gelişimleri ile ilgi ve yetenekleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sarı, İ. ve Kaya, E. (2016). Serbest zamanı tatmini okul başarısını artırır mı? Üniversite öğrencilerinin serbest zaman tatmini ve genel not ortalaması arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 11-17.
• Savickas, M. L. (1984). Construction and validation of a physician career development inventory. Journal of Vocational Behavior, 25(1), 106-123.
• Schultheiss, D. E. P. ve Stead, G. B. (2004). Childhood career development scale: Construction and psychometric properties. Journal of Career Assessment, 12, 113-134.
• Schultheiss, D.E.P., Palma, T.V. ve Manzi, A.J. (2002). Career development in child-hood: A qualitative inquiry. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Psychological Association, Chicago.
• Sekmenli, T. (2000). Lise 1. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile sürekli kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Sickinger, P. H. (2012). Social Cognitive Career Theory and middle school student career exploration (Doctoral Dissertation). Regent University, London.
• Skonkov, V., ve Vondracek, F. (2007). Positive career orientation as an inhibitör of adolescent problem behavior. Journal of Adolescence, 30(1), 131-146. http://doi.org/10.1016/j.adolescence.2006.02.004
• Solmaz, Y. (2015). Meslek lisesi son sınıf öğrencilerinin kariyer gelişiminde aile etkisi: Pendik ilçesi örneği (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sorhan, G. (2014). Üniversite öğrencilerinin düşünme ihtiyaçlarının temel psikolojik ihtiyaçlarının doyumuna göre incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Stead, G. B. ve Schultheiss, D. E. P. (2010). Validity of childhood career development scale scores in South Africa. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 10(2), 73-88.
• Super, D. E. (1963). Vocational development in adolescence and early adulthood: task and behaviors. in Super, D.E., Starishevsky, R., Matlin, N. and Jordaan, J.P. (Eds), Career Development: Self-Concept Theory, NY Teachers College, Colombia University, New York, NY, pp. 255-70.
• Super, D. E. (1990). A life-span, life-space approach to career development. In D. Brown ve L. Brooks (Eds.), Career choice and development: applying contemporary theories to practice (2nd ed., pp.197-261). San Francisco, CA: Jossey Bass.
• Super, D. E. (1957). The psychology of careers. New York: Harper and Row.
• Super, D. E. (1980). A life-span, life-space approach to career development. Journal of Vocational Behavior, 16(3), 282-298.
• Super, D. E. ve Nevill, D. D. (1984). Work role salience as a determinant of career maturity in high school students. Journal of Vocational Behavior, 25(1), 30-44.
• Sürücü, M. (2005). Lise öğrencilerinin mesleki olgunlukları ve algıladıkları sosyal destekleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sürücü, M., Kontaş, H. ve Bacanlı, F. (2015). Üstün yetenekli ilköğretim öğrencilerinin kariyer gelişimleri. Electronic Turkish Studies, 10(15), 801-821.
• Şahin, A. (2007). Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretimde yöneltme yönergesi’nin uygulandığı düşük sosyo-ekonomik seviyeden gelen 8. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ve ortaöğretim okul tercihleri (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şavluk, T. (2019). Ortaokul öğrencilerinin kariyer gelişimlerinin yordayıcıları (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şeker, G., ve Kaya, A. (2018). Lise öğrencilerinin meslek seçiminde aile desteği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 49, 157-171.
• Tang, M. (2003). Career counseling in the future: constructing, collaborating, advocating-career counseling in the next decade. Career Development Quarterly, 52, 61-69.
• Temeloğlu, G. (2019). Kariyer karar verme güçlüklerinin yordayıcıları olarak kariyere ilişkin ebeveyn desteği ve meslek kararı verme öz yetkinliği (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tian, L., Han, M. ve Huebner, E. S. (2014). Preliminary development of the Adolescent Students’ Basic Psychological Needs at School Scale. Journal of Adolescence, 37, 257– 267.
• Turner, S. ve Lapan, R. T. (2002). Career self-efficacy and perceptions of parent support in adolescent career development. Career Development Quarterly, 51, 44–55.
• Turner, S., Brissett, A. A., Lapan, R. T., Udipi, S. ve Ergun, D. (2003). The career-related parent support scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 36, 83-94.
• Turner, S., Steward, J. C. ve Lapan, R. T. (2004). Family factors associated with sixth-grade adolescents’ math and science career interests. Career Development Quarterly, 53, 41–52.
• Türkdoğan, T. (2010). Üniversite öğrencilerinde temel ihtiyaçların karşılanmadüzeyinin öznel iyi oluş düzeyini yordamadaki rolü (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Uyanık Balat, G. (2007). Ebeveyn tutumları ile çocukların okul öncesi eğitim başarı düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 32 (143), 89.
• Ülker, A. (2015). Kız meslek lisesi öğrencilerinde kariyer kararı yetkinlik beklentisinin yordayıcısı olarak aile etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Mevlana Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ünsar, S., Kurt-Sadırlı, S., Demir, M., Zafer, R. ve Erol, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek düzeyleri ve etkileyen etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 1(1), 17-29.
• Watson, M. B. (1984). Career development of coloured high school pupils (Doctoral dissertation). University of Port Elizabeth, Port Elizabeth.
• Westbrook, B. W., Cutts, C. C., Madison, S. S. and Arcia, M. A. (1980). The validity of Crites’ model of career maturity. Journal of Vocational Behavior, 16, 249-281.
• Yaycı, L. (2016). Lise öğrencilerinde aileden algılanan sosyal destek ile denetim odağı arasındaki i̇lişkinin i̇ncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 829-843.
• Yayla, A. (2011). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kariyer gelişimleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yayla, A. ve Bacanlı, F. (2011). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kariyer gelişimleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(3), 1148-1159.
• Yazar, A. R. (1997). Genel lise ve meslek lisesi öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yeter, Ö. (2016). Bağlanma stilleri, temel psikolojik ihtiyaçlar doyumu ve kıskançlık ilişkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A. (2015). Lise öğrencilerindeki mesleki kararsızlığın algılanan sosyal destek ve tercih edilen alana göre incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Mevlana Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Zeren, G. (1999). Yabancı dil ağırlıklı lise, özel lise ve Anadolu lisesi son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.