Siyasal İletişim Faaliyeti Olarak 14/28 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinin Gazete Manşetlerine Yansıması

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 3, 1008 - 1021, 08.07.2024

Aziz Coşkun

https://doi.org/10.33206/mjss.1343337

Öz

Bu çalışmada, siyasal iletişim bağlamında seçimlerin gazete manşetlerine nasıl yansıdığı araştırılmıştır. Çalışmanın önemi, Türkiye siyasi tarihinde ilk olan iki turlu seçimin gazete manşetlerine nasıl yansıdığını ele alan ilk çalışmalardan olmasıdır. Türkiye siyasi tarihinde seçimler, halk tarafından sürekli önemsenmiştir. 14/28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanan seçmenlerin katılım oranı da bunu kanıtlar niteliktedir. Dolayısıyla 14/18 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kitle iletişim araçlarının en önemlilerinden olan gazetelerin manşetlerine yansıması da önem arz etmektedir. Bu yüzden farklı yayın politikalarına sahip olduğu düşünülen Cumhuriyet, BirGün, Sözcü; Yeni Şafak, Hürriyet ve Sabah gazetelerinin seçimlerden sonraki ilk günü olan 15 ve 29 Mayıs tarihli manşetleri incelenmiştir. Gazete manşetlerinde yer alan ifadelerin analiz edilmesinde sosyal ve kültürel araştırmalar içinde yazılı ve sözlü metinler kullanılarak oluşturulan anlam ürünleri ile ilgilenen Van Dijk’ın söylem analizi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; Yeni Şafak, Hürriyet ve Sabah gazetelerinin Cumhur İttifakı lehine yönelik manşetler attıkları tespit edilmiştir. Buna karşın Cumhuriyet, BirGün ve Sözcü gazetelerinin ise Millet İttifakının lehine manşetler kullandıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Siyaset, Gazete, Manşet, Seçim

Etik Beyan

“Siyasal İletişim Modeli Olarak Propaganda: Victor Orban” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir.

Reflection of May 14/28, 2023 Presidential Elections on Newspaper Headlines as a Political Communication Activity

Öz

This study investigates how elections are reflected in newspaper headlines as a political communication activity. The importance of the study is that it is one of the first studies to examine how the two-round elections, a first in Turkish political history, were reflected in newspaper headlines. In Turkey's political history, elections have always been important to the public. The May 14/28th presidential elections were marked by voter turnout. Therefore, the reflection of the May 14/28 presidential elections on the headlines of newspapers, which are among the most important mass media tools, is also important. Therefore, the headlines of Cumhuriyet, BirGün, Sözcü, Yeni Şafak, Hürriyet and Sabah, which are considered to have different editorial policies, on May 15 and 29, the first day after the elections, were analyzed. Van Dijk's discourse analysis method, which deals with the meaning products created by using written and spoken texts in social and cultural research, was used to analyze the expressions in newspaper headlines. As a result of the analysis, it was determined that Yeni Şafak, Hürriyet and Sabah newspapers published headlines in favor of the People's Alliance. On the other hand, Cumhuriyet, BirGün and Sözcü newspapers used headlines in favor of the opposition, that is, the Millet Alliance.

Anahtar Kelimeler

Communication, Politics, Newspaper, Headline, Election

Kaynakça

• Arendt, H. (2012). İnsanlık durumu. (Çev. B. Sina Şener) İstanbul: İletişim.
• Arslan, A. (2004). Medya-politika ilişkisi üzerine sosyolojik bir değerlendirme. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(2), 1-8.
• Aydemi̇r, E. (2013). Siyasal iletişimi yeniden okumak-seçim kampanyalarında postmodern bir yaklaşım. İstanbul: Üçdal Neşriyat.
• Aziz, A. (2020). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çiftçi, D., & Ergin, S. (2019). Medya profesyoneli olarak gazetecilerin gözünden siyasal iletişim ve siyasal reklam alanının okunması. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 339-357.
• Devran, Y. (2010). Haber, söylem, ideoloji. İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
• Doğan, Ş., & Ünalan, D. (2019). Siyasal iletişim bağlamında medya ve siyaset ilişkisinin haberin söylemine yansımaları: 22 Temmuz 2007 genel seçim haberleri örneği. İçinde S. Sönmez, E. Özçoban, D. Balkan, & H. Karakuş (Ed.), Sosyal, Beşerî ve İdari Bİlimler-1 Alanında Yeni Ufuklar (ss. 355-373). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Dursun, Ç. (2005). Haber ve habercilik/gazetecilik üzerine düşünmek. İçinde S. Alankuş (Ed.), Gazetecilik ve Habercilik (ss. 69-91). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Eroğul, C. (2014). Siyaset. İçinde G. Atılgan & E. A. Aytekin (Ed.), Siyaset Bilimi Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler (ss. 17-29). İstanbul: Yordam Kitap.
• Erzen, M. Ü. (2009). Duygusal zekâ yetisinin siyasal aktörlerin performanslarına etkisi. İçinde A. Özkan (Ed.), Siyasetin İletişimi (ss. 193-209). İstanbul: Tasam Yayınları.
• Güz, N. (2012). İletişim süreci ve temel öğeler. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (7), 121-142.
• Heywood, A. (2014). Siyaset (B. Kalkan, Ed.). Ankara: Adres Yayınları.
• Kılıçarslan, E. Ç. (2008). Siyasal iletişim-ideoloji ve medya ilişkisi-. İstanbul: Kriter Yayınları.
• Kışlalı, A. T. (1987). Siyaset bilimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu Yayınları.
• Koçer, D. N. (2022). Yerel basın-siyaset ilişkisi ekseninde hakikat gazetesinin (1949-1955) yerel siyasetteki rolü. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (9), 68-89.
• Nalçınkaya, Ö. (2022). Gazetelerin siyasi partilere yaklaşımı: Sözcü gazetesi üzerine bir inceleme. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 8(63), 1732-1751
• Özer, S. (2007). Söylem çözümlemesi ve rivayetlerin anlaşılmasına yönelik katkıları. İslami Araştırmalar Dergisi, 20(1), 39-57.
• Ryan, M. & Kellner, D. (2010). Politik kamera-çağdaş Hollywood sinemasının ideolojisi ve politikası- (Çev. E. Özsayar). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sandıkçıoğlu, B. (2012). Tarihsel gelişimi içinde siyasal iletişim. İçinde F. Uztuğ & Y. Özgün (Ed.), Siyasal İletişim (1. Baskı, ss. 2-30). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Silsüpür, Ö. (2016). Siyasal iletişim aracı olarak Twitter’ın kullanımı: 07 Haziran 2015 genel seçimi üzerine bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(2), 725-747.
• Tanyıldızı, N. İ., & Karatepe, S. (2011). Siyasi partilerin gazetelerde yer alan kamuoyunu bilgilendirme çalışmalarının halkla ilişkiler açısından incelenmesi: 29 Mart 2009 yerel seçimleri. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 56-73.
• Tokgöz, O. (1981). Temel gazetecilik. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Tokgöz, O. (2008). Siyasal iletişimi anlamak. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Tokgöz, O. (2010). Seçimler, siyasal reklamlar ve siyasal iletişim. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Türk, M. S. (2014). Medyanın gerçeklik inşası ve gerçeklik algısı. Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi, 5(28), 9-33.
• Uğur, E. (2019). Ulusal gazete manşetlerinin tipografik tasarım teknikleri açısından yorumlanması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 147-168.
• Uslu, Z. K. (1996). Siyasal iletişim ve 24 Aralık 1995 genel seçimleri. Yeni Türkiye, 96(11), 790-802.
• Uzun, R. (2014). Medya-siyaset ilişkileri: Türkiye’de savunucu gazetecilik olgusunun incelenmesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (39), 129-147.
• Vatandaş, S. (2021). Gazete haberlerinde korku sunumunun göstergebilimsel çözümlemesi (covıd-19 örneğinde). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 1060-1079.
• Yağbasan, M., & Demir, Ü. (2008). Basın dili ve gazete manşetlerinin dilbilimsel analizi. e-Journal of New World Sciences Academy, 3(1), 114-127.Yağlı, S. (2007). Haber ve ideoloji ilişkisi: haber metinlerinde gerçekliğin sunumu. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, 2, 337-353.
• Yaşın, C. (2013). Medya ve siyaset. İçinde Ö. Özer (Ed.), Medya Siyaset Kültür (ss. 2-34). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Yurdigül, Y. (2011). Kurgusal gerçeklik bağlamında haber ve gerçeklik ilişkisi. Atatürk İletişim Dergisi, 1, 13-24.