Depremin Çocuklar Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Nitel Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 3, 1075 - 1087, 08.07.2024

Sinan Özer , Vedat Bakır , İdris Şaşmaz

https://doi.org/10.33206/mjss.1394377

Öz

Bu araştırmanın amacı 6 Şubat 2023 yılında Türkiye’de meydana gelen ve aynı anda 11 ilde maddi ve manevi kayıplara yol açan depremin ilkokul öğrencileri üzerine etkisini araştırmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Adıyaman ili Kâhta ilçe merkezinde ilkokul 4. sınıfa devam eden 46 öğrenci oluşturmuştur. Bu katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada veri toplamak için araştırmacı tarafından hazırlanan ve alan uzmanları tarafından son hali verilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular beş kategori altında sunulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre depremin öğrenciler üzerine etkisi en çok korku ve stres şeklinde ortaya çıkmıştır. Diğer bazı sonuçlar ise öğrencilerin uyku düzensizliği yaşaması, sevdiklerini kaybetmeleri, sürekli depremi hatırlamaları, okula devam etmede sıkıntı yaşaması, evlerini kaybetmeleridir. Araştırma sonucunda öğrencilerin deprem sonrası en çok korku yaşadığı görülmüş olup özellikle deprem sonrası rehberlik çalışmalarının yoğun bir şekilde yapılması önerisi sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

6 Şubat Depremi, İlkokul Öğrencileri, Depremin etkileri

Etik Beyan

“Depremin Çocuklar Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Nitel Bir Araştırma” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Gerekli olan etik kurul izinleri Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun 22.06.2023 tarih ve 206860 sayılı toplantısında alınmıştır.

Investigating the Effects of Earthquake on Children: A Qualitative Research

Öz

This study aims to investigate the effects of the earthquake that occurred in Turkey on February 6, 2023, and caused material and moral losses in 11 provinces at the same time on primary school students. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the study. The sample of the study consisted of 46 students attending the 4th grade of primary school in Kahta district center of Adıyaman province. These participants were determined by the criterion sampling method, which is one of the purposeful sampling methods. A semi-structured interview form prepared by the researcher and finalized by field experts was used to collect data. The data obtained were analyzed by inductive analysis method. The findings obtained as a result of the analysis were presented under five categories. According to the results of the study, the effects of the earthquake on students were mostly fear and stress. Some other results were that students experienced sleep disorders, lost their loved ones, constantly remembered the earthquake, had trouble attending school, and lost their homes. As a result of the research, it was seen that the students experienced fear the most after the earthquake, and some suggestions and recommendations were presented, especially the suggestion that guidance studies should be carried out intensively after the earthquake.

Anahtar Kelimeler

February 6 Earthquake, Primary School Students, Effects of Earthquake

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı/AFAD. (2023). 06 Şubat 2023 Pazarcık-Elbistan Kahramanmaraş depremleri raporu. https://deprem.afad.gov.tr/assets/pdf/Kahramanmara%C5%9F%20Depremi%20%20Raporu_02.06.2023.pdf
• Akcanbaş M. (2009). Çocuklarda ve Gençlerde Afet Psikososyolojisi El Kitabı (I), Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 368 - 376
• Aral, N. (2023). Depremin Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 6 (11), 93-105.
• Aşık, M. (2021). Deprem psikososyal destek çalışmalarında görev alan psikolojik danışman ve rehber öğretmen görüşleri (Malatya Örneği) (Yüksek Lisans Tezi).İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Ata, N. S. (2023). Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin kriz yönetimi bağlaminda değerlendirilmesi. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 7(Özel Sayı), 59-77.
• Bakır, V. (2021). Olağanüstü durumlara kuramsal yaklaşımlar. İçinde N. Sargın (Ed.), Çocuk ve ergenlere olağanüstü durumlarda psikososyal destek (ss. 21-36). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Berkay, F., Çelen, N., Kuşdil, (2003). 1999 Marmara Depreminin Mudanya Halkı Üzerindeki Psiko Sosyal Etkileri. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (4), 1–24.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Pegem Akademi.
• Cadamuro, A., Birtel, M. D., Di Bernardo, G. A., Crapolicchio, E., Vezzali, L., & Drury, J. (2021). Resilience in children in the aftermath of disasters: A systematic review and a new perspective on individual, interpersonal, group, and intergroup level factors. Journal of Community & Applied Social Psychology, 31(3), 259-275.
• Cénat, J. M., & Derivois, D. (2014). Long-term outcomes among child and adolescent survivors of the 2010 Haitian earthquake. Depression and Anxiety, 32, 57-63.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches (2nd Ed.). Sage.
• Dass-Brailsford, Priscilla; Thomley, Rebecca S. Hage; Talisman, Nicholas W.; Unverferth, Katherine (2015). Psychological effects of the 2010 Haitian earthquake on children: An exploratory study. Traumatology, 21(1), 14–21. https://doi:10.1037/trm0000015
• Dirkzwager, A. J. E., Kerssens, J. J., & Yzermans, C. J. (2006). Health problems in children and adolescents before and after a man-made disaster. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 45, 94–103. http://dx.doi.org/10.1097/01.chi.0000186402 .05465.f7
• Fan, F., Zhang, Y., Yang, Y., Mo, L., & Liu, X. (2011). Symptoms of posttraumatic stress disorder, depression, and anxiety among adolescents following the 2008 Wenchuan earthquake in China. Journal of Traumatic Stress, 24, 44–53. http://dx.doi.org/10.1002/jts.20599
• Field J.E., Wehrman J.D. ve Yoo M.S., (2017). Helping the weeping, worried, and willful: psychological first aid for primary and secondary students. Journal of Asia Pacific Counseling, 7(2), 169-180.
• Girardi F.J., Miconi D., Lyke C. ve Rousseau C., (2020). Creative expression workshops as Psychological First Aid (PFA) for asylum-seeking children: An exploratory study in temporary shelters in Montreal. Clinical child psychology and psychiatry, 25(2), 483-493.
• Gökler Danışman I. ve Okay, D. (2017). Afetlerin çocuk ve ergenler üzerindeki etkileri ve müdahale yaklaşımları. Türkiye Klinikleri, 2(3), 189-197.
• Gülmez, Ü. (2008). Deprem tecrübesi yaşayanlarda dinsel anlamlandırma biçimleri ve tutumlar (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürbüz, F. and Koyuncu, N. E. 2023, “Çocuklar ve Deprem,”. 2nd International Conference on Scientific and Academic Research. Konya, 14-16 Mart.
• İstanbul Teknik Üniversitesi-İTÜ (2023). 6 Şubat 2023: 04.17 Mw 7,8 Kahramanmaraş ve 13.24 Mw 7,7 Kahramanmaraş depremleri: Ön inceleme raporu. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• İşmen, A. E. (2001). Deprem yaşantısına bağlı travma ve çocuklar üzerindeki etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 80-104.
• Landrigan, P. J., Forman, J., Galvez, M., Newman, B., Engel, S. M., & Chemtob, C. (2008). Impact of September 11 World Trade Center disaster on children and pregnant women. Mount Sinai Journal of Medicine: A Journal of Translational and Personalized Medicine, 75(2), 129–134.
• Liu, M., Wang, L., Shi, Z., Zhang, Z., Zhang, K., & Shen, J. (2011). Mental health problems among children one-year after Sichuan earthquake in China: A follow-up study. PLoS ONE, 6, e14706. http://dx.doi.org/ 10.1371/journal.pone.0014706
• Liu, M., Wang, L., Shi, Z., Zhang, Z., Zhang, K., Shen, J. (2011). Mental health problems among children one-year after Sichuan earthquake in China: a follow-up study. PloS one, 6(2), e14706.
• McAdam-Crisp, J. L. (2006). Factors that can enhance and limit resilience for children of war. Childhood, 13, 459–477. http://dx.doi.org/10.1177/ 0907568206068558
• Muzenda-Mudavanhu, C. (2016). A review of children's participation in disaster risk reduction. Jamba (Potchefstroom, South Africa), 8(1), 270-270. https://doi.org/10.4102/jamba.v8i1.218
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. (3rd Edition). USA: Sage.
• Pedemonte, B. (2007). How can the relationship between argumentation and proof be analysed? Educational Studies in Mathematics, 66(1), 23-41.
• Pfefferbaum, B., Jacobs, A. K., Griffin, N., & Houston, J. B. (2015). Children’s disaster reactions: the influence of exposure and personal characteristics. Current Psychiatry Reports, 17, 1-6.
• Powell, T., Wegmann, K. M., & Backode, E. (2021). Coping and Post-Traumatic Stress in Children and Adolescents after an Acute Onset Disaster: A Systematic Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(9), 4865. https://doi.org/10.3390/ijerph18094865
• Proctor, L. J., Fauchier, A., Oliver, P. H., Ramos, M. C., Rios, M. A., & Margolin, G. (2007). Family context and young children's responses to earthquake. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48(9), 941-949.
• Raccanello, D., Rocca, E., Barnaba, V., Vicentini, G., Hall, R., & Brondino, M. (2023). Coping strategies and psychological maladjustment/adjustment: A meta-analytic approach with children and adolescents exposed to natural disasters. In Child & Youth Care Forum, 52(1), 25-63).
• Rath, B., Donato, J., Duggan, A., Perrin, K., Bronfin, D. R., Ratard, R.,... Magnus, M. (2007). Adverse health outcomes after Hurricane Katrina among children and adolescents with chronic conditions. Journal of Health Care for the Poor and Underserved, 18, 405–417. http://dx.doi .org/10.1353/hpu.2007.0043
• Sarman, A. (2012). Elazığ ili Karakoçan ilçesinde yaşanan yıkıcı deprem sonrasında, depremi yaşayan İlköğretim çağı çocuklarda kaygı düzeyi, depresyon belirtileri ve etkileyen faktörler (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Sert, M. (2021). Olağanüstü doğa olaylarının travmatik etkisi. İçinde N. Sargın (Ed.), Çocuk ve ergenlere olağanüstü durumlarda psikososyal destek (ss. 161-201). Nobel Akademik Yayıncılık
• Sönmez, M., B. (2022). Depremin psikolojik etkileri, psikolojik destek ve korkuyla baş etme. TOTBİD Dergisi 21, 337-343
• Şalcıoğlu, E., & Başoğlu, M. (2008). Psychological effects of earthquakes in children: Prospects for brief behavioral treatment. World Journal of Pediatrics, 4, 165–172. http://dx.doi.org/10.1007/s12519-008-0032-8
• Şıkoğlu, E. & İnce-Güney, Y. (2020). 24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) Depremi’nin kent merkezi. Dirençlilik Dergisi 4(2), 275-292.
• Usami, M., Iwadare, Y., Kodaira, M., Watanabe, K., Aoki, M., Katsumi, C., . . . Saito, K. (2012). Relationships between traumatic symptoms and environmental damage conditions among children 8 months after the 2011 Japan earthquake and tsunami. PLoS ONE, 7, e50721. http://dx .doi.org/10.1371/journal.pone.0050721
• Weems, C. F. (2015). Biological correlates of child and adolescent responses to disaster exposure: A bioecological model. Current Psychiatry Reports, 17, 51. https://doi.org/10.1007/s11920-015-0588-7
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Yorulmaz, D. S., & Karadeniz, H. (2021). Afetlerin mental sağlığa etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2021; 7(2): 392-398.
• Zhou, X., Wu, X., An, Y., & Fu, F. (2014). Longitudinal relationships between posttraumatic stress symptoms and sleep problems in adolescent survivors following the Wenchuan earthquake in China. PLoS ONE, 9, e104470. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0104470