Z Kuşağı Bireylerin İnternet Bağımlılığı ve Zaman Yönetimi İlişkisinin ve Bazı Sosyo- Demografik Değişkenlere Göre Farklılıklarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 526 - 541, 15.04.2025

Erhan Kılınç , Ayşe Nur Şahin

https://doi.org/10.33206/mjss.1553774

Öz

Z kuşağı, teknolojik gelişmeleri yakından takip eden ve teknolojiyi hayatlarının birçok alanında kullanan bir kuşak olarak ön planda çıkmaktadır. Bu durum onların internet bağımlılığı gibi önemli bir riskle karşı karşıya kalmalarına da neden olabilmektedir. İnternet bağımlılığı, Z kuşağı bireylerin günlük yaşamlarındaki zaman yönetimi becerilerini etkileyebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Z kuşağı bireylerin internet bağımlılığı ile zaman yönetimi arasındaki ilişkinin incelenmesi ve Z kuşağın bireylerin sosyo demografik değişkenlere (cinsiyet, okul düzeyi, büyüdüğü yer, sınıf) göre internet bağımlılığı ve zaman yönetimi düzeyinde farklılaşıp farklılaşmadığının tespit edilmesidir. Bu kapsamda bir kamu üniversitesinin taşra kampüsünde lisans ve önlisans düzeyinde öğrenim gören toplam 480 öğrenci üzerinde anket yoluyla veri toplanmıştır. Araştırma anketi, kişisel bilgi formu, İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve Zaman Yönetimi Ölçeğinden oluşmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre Z kuşağı bireylerin internet bağımlılığı düzeyleri ve zaman yönetimi becerileri arasında orta düzeyde negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler ışığında katılımcıların bilinçli internet kullanma ve zamanı etkin kullanma için farkındalık oluşturmalarının önemi ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Z Kuşağı, İnternet Bağımlılığı, Zaman Yönetimi

Etik Beyan

“Z Kuşağı Bireylerin İnternet Bağımlılığı ve Zaman Yönetimi İlişkisi Üzerine Bir Araştırma” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Gerekli olan etik kurul izinleri Selçuk Üniversitesi Beyşehir Ali Akkanat İşletme Fakültesi Etik Kurulu’nun 29.03.2023 tarih ve 2023/01 sayılı toplantısında alınmıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012221161

Teşekkür

Bu çalışma, TÜBİTAK tarafından 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı 2022 Yılı 2. Dönem kapsamında 1919B012221161 numaralı proje olarak desteklenmiştir. Katkı ve desteklerinden dolayı TÜBİTAK kurumuna teşekkür ederiz.

Investigation of the Relationship between Internet Addiction and Time Management of Generation Z Individuals and Their Differences According to Some Socio-Demographic Variables

Öz

Generation Z stands out as a generation that follows technological developments closely and uses technology in many areas of their lives. This situation may also cause them to face a significant risk such as internet addiction. Internet addiction can affect the time management skills of Generation Z individuals in their daily lives. This study aims to examine the relationship between Internet addiction and time management of Generation Z individuals and to determine whether the levels of Internet addiction and time management of Generation Z individuals differ according to socio-demographic variables (gender, school level, place of growth, class). In this context, data was collected through a survey on a total of 480 students studying at undergraduate and associate degree levels at the provincial campus of a public university. The research survey consists of a personal information form, an Internet Addiction Scale, and a Time Management Scale. According to the research results, a moderate negative relationship was found between the internet addiction levels and time management skills of Generation Z individuals. In light of the data obtained from the research, the importance of participants raising awareness for conscious internet use and effective use of time becomes evident.

Anahtar Kelimeler

Generation Z, Internet Addiction, Time Management

Proje Numarası

1919B012221161

Kaynakça

• Akay B., Ayhan, R., Orhan, R., & Öcalan, M. (2023). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman yönetimi ile teknoloji bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 71-84. https://doi.org/10.46442/intjcss.1168021
• Akyürek, M. İ. (2021). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi becerileri. Yükseköğretim Dergisi, 11(1), 139-147. https://doi.org/10.2399/yod.19.644818
• Alarçin, E.Y. ve Şirin, H. (2021). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı ve zaman yönetimi ilişkisi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 16(55), 95-124, https://doi.org/10.14783/maruoneri.714536
• Alay, S. & Koçak, S. (2003). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35(35), 326-335.
• Alay, S., & Kocak, S. (2002). Validity and reliability of time management questionnaire. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 9- 13.
• Arar, T. (2016). Z kuşağındaki kariyer geliştirmede yetenek yönetimi. [Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Arısoy, Ö. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1(1), 55-67.
• Aydın, A. H. (2012). Zaman kavramı ve yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-20.
• Başak, T., Uzun, Ş., & Arslan, F. (2008). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin zaman yönetimi becerileri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(5), 429-434.
• Batıgün, A. D., & Kılıç, N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67).
• Bingöl Karagöz, D. (2017). İnternet bağımlılığı ve bilgisayar oyun bağımlılığı yaygınlığının, ilişkili etkenlerin incelenmesi. Uzmanlık Tez, Kocaeli Üniversitesi.
• Bozkurt, H., Şahin, S., & Zoroğlu, S. (2016). İnternet bağımlılığı: Güncel bir gözden geçirme. Çağdaş Tıp Dergisi, 6(3), 235- 247.https://doi.org/10.16899/ctd.66303
• Britton, B. K. & Tesser, A. (1991). Effects of time management practices on college grades. Journal of Educational Psychology, 83(3): 405-410. https://doi.org/10.1037//0022-0663.83.3.405
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık (2.Baskı).
• Çağlıyan, V., & Güral, R. (2009). Zaman yönetimi becerileri: Meslek yüksek okulu öğrencileri üzerine bir değerlendirme. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2009(2), 174-189.
• Çelik, Ç. B. (2016). İnternet bağımlılığı eğilimini azaltmada eğitsel bir müdahale. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 3, 365-386.
• Çiftçi, İ., & Özavcı, R. (2023). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinde zaman yönetiminin genel erteleme davranışı ve sosyal medya bağımlılığına etkisi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences- IJSETS, 9(3), 83-90. https://doi.org/10.18826/useeabd.1355150
• Demir, G., & Alpullu, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin boş zaman yönetiminin değerlendirilmesi. Eurasian Research in Sport Science, 5(1), 94-102. https://doi.org/10.35333/ERISS.2020.172
• Demir, Y., & Kutlu, M. (2017). İnternet bağımlılığı, akademik erteleme ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. The Journal of Academic Social Science Studies, 61, 91-105. https://doi.org/10.9761/JASSS7296
• Demirbilek, N. (2021). Üniversite öğrencilerinin bakış açısından zaman yönetimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 375-391. https://doi.org/10.17860/mersinefd.935488
• Denktaş, M., Temur, E., Aydın, R., Balinan, Ş., & Karadağ, Y. (2023). Ortaöğretim öğrencilerinin boş zaman yönetimi ve dijital bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 83-90.
• Dergâh, A. (2021). Patolojik internet kullanımı ve bağımlılığa dönüşümü. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 99-110
• Eroğlu, Ç., & Kutlu, A. (2020). Hemşirelerde internet bağımlılığı ve zaman yönetimi ilişkisinin belirlenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 110-116. https://doi.org/10.34087/cbusbed.589336
• Güçlü, N. (2001). Zaman yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yöntemi, 25(25), 87-106.
• Gündoğdu, F., Boztaş, E. N., Güler, E., Akbaba, A., & Varsoyoğlu, S. (2020). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin zaman yönetim becerileri ve sosyal medya bağımlılık düzeylerinin belirlenmesi. KTO Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 5-16.
• Karaköse, T. (2009). Okul müdürlerinin bireysel zaman yönetimi becerileri. Journal of Academic Studies, 11(42).
• Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y., & Aysan, F. (2016). Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 69-76. https://doi.org/10.5455/apd.190501
• Pawlikowski, M., Altstötter-Gleich, C., & Brand, M. (2013). Validation and psychometric properties of a short version of Young's Internet Addiction Test. Computers in Human Behavior, 29(3), 1212-1223. https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.10.014
• Sezen, A. (2013). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin zaman yönetimi becerilerinin incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 38, 1-18.
• Siddiqi, S., & Memon, Z. (2016). Internet addiction impacts on time management that results in poor academic performance. 2016 International Conference on Frontiers of Information Technology (FIT), 63-68. https://doi.org/10.1109/FIT.2016.020.
• Tabachnick, B. & Fidell, L. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Ümmet, D., & Ekşi, F. (2016). Türkiye'deki genç yetişkinlerde internet bağımlılığı: Yalnızlık ve sanal ortam yalnızlık bağlamında bir inceleme. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 3(1), 29-53. https://doi.org/10.15805/addicta.2016.3.0008
• Xu-yin, J. (2011). Relationship between internet addiction and time management disposition among college students. Chinese Journal of Public Health. 27(6), 764-765.
• Yaş, M., İşçi, N., Alaçam, B., Çalışkan, R., & Külekçi, E. (2021). Relationship between level of internet addiction and time management skills among nursing students. Perspectives in Psychiatric Care. https://doi.org/10.1111/ppc.12845.
• Yelkikalan, N., Akatay, A., & Altın, E. (2010). Yeni girişimcilik modeli ve yeni nesil girişimci profili: İnternet girişimciliği ve Y, M, Z kuşağı girişimci. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20), 489-506.
• Yenihan, B., & Öner, M. (2013). Zamanı yönetmek: Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi becerilerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 2(2), 56-68.
• Yılmazsoy, B., & Kahraman, M. (2017). Uzaktan eğitim öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(4), 9-29.
• Young, K. S. (1998). Caught in the net: How to recognize the signs of internet addiction-and a winning strategy for recovery. John Wiley & Sons.