COMPARING THE VISUAL ARTS COURSE PROGRAMS IN TURKEY AND IRAQ

Yıl 2023, , 130 - 146, 31.12.2023

Arzu Aslan , Barış Hablutluoğlu Ali Çağatay Gök , Lütfi Kaymaz

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1395757

Öz

Görsel sanatlar dersi, öğrencilerin yaratıcılık kapasitelerini, eleştirel düşünme becerilerini ve estetik bakış açılarını olumlu yönde geliştiren, seçiciliklerini artıran ve özgün düşünme yeteneklerini teşvik eden bir eğitim programıdır. Bu ders, öğrencilerin gözlem yaparak, sanat eserleri oluşturarak ve sanatı deneyimleyerek duygularını, düşüncelerini ve deneyimlerini ifade etmelerini amaçlar. Sanat eğitimi, öğrencilere güzel ve değerli olanı, çirkin ve değersiz olandan ayırt etme yeteneği kazandırır. Bu, sanatın sunduğu bir öğrenme yoluyla gerçekleşir. Görsel sanatlar dersi, öğrencilere estetik değerlerin, güzellik kavramlarının, iyi ve kötü arasındaki farkların sanatın içinde keşfedilmesini sağlar. Pratik amacı, öğrencilerin güzellik algılarını geliştirerek doğal bir şekilde güzel olanı takdir etmelerini ve bu beceriyi hayatlarında (özellikle sanatsal ifadelerinde) kullanmalarını teşvik etmektir. Görsel sanatlar dersi, öğrencilerin yaşamın her alanında kullanabilecekleri görsel yaratıcılıklarını geliştirmeyi, özgün düşünsel ve sanatsal eserler oluşturmalarını, sanat eserlerini oluştururken teknik yeteneklerini geliştirmeyi, güzellikle ilgili karar vermeyi ve estetik duygularını geliştirmeyi hedefler. Bu nedenle, okullarda verilen görsel sanatlar dersi, öğrencilerin yaşam boyu süren öğrenme süreçlerine değer katan önemli bir derstir. Bu ders, öğrencilere sanatın evrensel dilini anlamalarını, düşünce ve ifade yeteneklerini geliştirmelerini, estetik değerleri takdir etmelerini ve kendi sanatsal potansiyellerini keşfetmelerini sağlar.

Anahtar Kelimeler

Görsel sanatlar ders programı, Görsel sanatlar, Yetenek, Eğitim

Kaynakça

• Akdoğan, B. (2001). Sanat, sanatçı, sanat eseri ve ahlâk. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 42(1), 213-245.
• Alakuş A.O., & Mercin, L. (2011). Sanat eğitimi görsel sanatlar öğretimi. Ankara: Tuna Matbaası.
• Alakuş, A.O. (2003). Dünden bugüne görsel sanatlar eğitimimizin genel bir görünümü. Milli Eğitim Dergisi, 160(Güz), 2-7.
• Artut, K. (2006). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayınlılık.
• Atalayer, F. (1994). Temel sanat öğeleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Ateş, R. (2007). İlköğretim 7 -11 yaş grubu için Görsel Sanatlar dersinin önemi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ayaydın, A. (2004). Çoklu zekâ kuramında sanat eğitimi yaklaşımı. Eurasian Journal of Educational Research, 14, 48-54.
• Aykut, A. (2006). Günümüzde görsel sanatlar eğitiminde kullanılan yöntemler. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(21), 33-42.
• Balcı, Y.B. (2004). Estetik. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.
• Boduroğlu, S. (2010). Sanat eğitimi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Resim iş Öğretmenliği Programı, Eskişehir.
• Bolat, Y. (2016). Türkiye, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya Fransa, İngiltere ve Japonya’da mesleki ve teknik eğitime öğretmen yetiştirme. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 39-72.
• Bolat, Y. (2017). Eğitim programı okuryazarlığı kavramı ve eğitim program okuryazarlığı ölçeği. International Periodical fort he Languages, Litertature and History of Turkish, 12(18), 121-138.
• Boydaş, N. (2005). Sanat eleştirisine giriş. Ankara: Gündüz Yayıncılık.
• Bozkurt, N. (2013). Sanat ve estetik kuramları. (10. Baskı). Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Buyurgan, S., & Buyurgan, U. (2007). Sanat eğitimi ve öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Charles, V., Manca, J., McShane, M., & Vigal, D. (2011). 1000 paintings of genius. New York: Parkstone Press.
• Cengiz, M.S., Sarigoz, O., & Donger, A. (2015). Evaluation of pre-service teachers’ ideas about brainstorming method in terms of some variables. The Journal of Academic Social Science, 3(12), 251–263.
• Dalğar, G. (2017). Görsel sanat eğitimi programının okul öncesi dönem çocuklarının eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı. Ankara.
• Danış, E. D. (2011). İlköğretim ikinci kademe görsel sanatlar eğitimi estetik beğeninin geliştirilmesinde materyal kullanımının yeri, önemi ve uygulanması. E. Yolcu (Editör). 2.Ulusal Güzel Sanatlar Eğitimi Sempozyumu, 8-10 Nisan 2010, Çanakkale, Bildiriler içinde (86-95). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Değerli, A.S. (2015). Güzel sanatlar ve eğitim fakültelerinde resim eğitimi alan öğrencilerin sanat eğitimi sürecindeki teknoloji algıları. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Demirel, Ö. (2000). Karşılaştırmalı eğitim (1. Baskı). Ankara: Pegem.
• Deveci, D. (2023). Ana sınıfında drama yoluyla verilen değerler eğitimi etkinliklerinin incelenmesi: Bir durum çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. DES. (1992). Art in the national curriculum (England). London: HMSO.
• Dickerson, M. (2018). A’dan z ’ye sanat tarihi. Tarihöncesinden postmodern zamanlara görsel sanatlar. O. Düz (Çev.). l.Baskı. İstanbul: Say Yayınları.
• Erzen, J.N. (2012). Çoğul estetik. 2.Baskı. İstanbul: Metis Yayınları.
• Erdoğan, İ. (2003). Karşılaştırmalı eğitim: Çağdaş eğitim sistemleri (5.Baskı). Ankara: Sistem Yayıncılık. Fer, S. (2005). 1923 yılından günümüze Cumhuriyet dönemi ilköğretim programları üzerine bir inceleme. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu" nda sunulan bildiri, 7-9 Aralık 2005, İstanbul. http://www.atam.gov.tr/wp- content/uploads/CUMHUR%C4%B0YET-D%C3%96NEM%C4%B0- E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M-POL%C4%B0T%C4%B0KALARI- SEMPOZYUMU1.pdf [erişim tarihi 07.11.2022].
• Göknur, Ş. (2011). İlköğretim II. kademe Görsel Sanatlar dersi öğretim programının kazanımlar boyutunun öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Güleryüz, M. (2014). Resmigeçit. 1.Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Güneş, A. (2016). Ortaokullardaki Görsel Sanatlar dersinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(1), 303-318. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/313298 (Erişim Tarihi: 07.11.2022).
• Halhallı, H.K. (2013). Hakikatin iptali ya da çirkinliğin meşrulaşması olarak Kitsch pratikler. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi. 3(8), 189-196. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/inustd/article/download/1027000088/10270000 83 [erişim tarihi 07.11.2022].
• Hartmann, K.R.E. (1884). Philosophy of the unconscious. London: Trübner http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,80351/genel-egitim-kurumlarinda-plastik- sanatlar-egitimi.html [erişim tarihi :07.11.2022].
• Hurwitz, A., & Day, M. (2007). Children and their arts: Methods for the elementary school. USA: Thomson Higher Education.
• İlhan, A. Ç. (2004). İlköğretim resim-iş dersinin ilköğretim müfettişleri tarafından değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 161, 1-7.
• İpşiroğlu, N., & İpşiroğlu, G. (1991). Sanatta devrim. 2.Baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kanmaz, E. (2013). II. Dünya Savaşı sonrasında görülen sanat hareketlerindeki anti- dogmatizm olgusunun Türk Resim Sanatı ve sanat eğitimine getirileri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kurtuluş, Y. (2002). İlköğretim Resim-İş derslerinin haftalik ders dağitimi içindeki yeri ve öğrenciler üzerindeki Etkileri. Milli Eğitim, 153-154.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı (2004, 6 Nisan). Genel Eğitim Kurumlarında Plastik Sanatlar Eğitimi.
• Mamur, N. (2012). Kitsch olgusunun sanat eğitiminde estetik beğeniler açısından sorgulanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 70-79. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/160818 [erişim tarihi 07.11.2022].
• MEB. (2014a). İlköğretim kurumlari (ilkokul ve ortaokul) haftalik ders çizelgesi. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2014b). Seçmeli görsel sanatlar dersi öğretim programi (resim, grafik tasarim, seramik, ebru, tezhip, minyatür). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Görsel Sanatlar dersi öğretim programı. Ankara.
• Nalinci, G. (2014). Görsel Sanatlar dersi öğretim programının yaratıcılık açısından değerlendirilmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3). https://docplayer.biz.tr/ 22525425-Gorsel-sanatlar-dersi-ogretim-programinin-yaraticilik-acisindan- degerlendirilmesi.html (Erişim Tarihi: 07.11.2022).
• Özsoy, V. (2008). Görsel sanatlar eğitimi- resim-iş eğitiminin tarihsel ve düşünsel temelleri. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Özsoy, V. (2012). History of art education in Turkey: A brief history of art education and art teacher training in Turkey. http://insea.org/publications/history-art-education-turkey [erişim tarihi :07.11.2022].
• Pekdağ, G. (2011). İlköğretim Görsel Sanatlar öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Read, H. (1972). The meaning of srt. New York: Praeger.
• Renkçi Taştan, T. (2016). Sanat, doğa ve teknoloji ekseninde sanatçılar ve yapıtlar. İdil Dergisi, 5(19), 169-179. http://www.idildergisi.com/makale/pdf/1442517405.pdf [erişim tarihi: 07.11.2022].
• San, I. (2001). Sanatlar eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1), 23-34. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/135/929.pdf [erişim tarihi:07.11.2022].
• San, İ. (2008). Sanat ve eğitim. Yaratıcılık temel sanat kuramları sanat eleştirisi yaklaşımları. 4.Baskı. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Sarıgöz, O. (2013). Class and group discussion methods effect of higher vocational school students’ academic achievement. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(3), 100–106.
• Şahin, H. (2016). Sanatta Kitsch olgusu üzerine. Akdeniz Sanat Dergisi. 9(17), 1- 27. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/akdenizsanat/article/viewFile/1103000778/110 3000934 [erişim tarihi 07.11.2022].
• Tan E. (2011). Günümüz sanat eğitimi anlayışının görsel sanatlar öğretmen adaylarına yansıması Selçuk Üniversitesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• TDK. (2012). Sanat. Türk Dil Kurumu Güncel Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com gts&view=gts [erişim tarihi:07.11.2022].
• Tolstoy, L.N. (2017). Sanat nedir? (Çev.: Baran Dural). İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayınları.
• Tuna, S. (2004). Sanat eğitiminin gerekliliği ve güncelliği. Çağdaş Eğitim Dergisi, 29(306), 29-34.
• Türkcan, B. (2011). Görsel sanatlar dersi öğretim programı. L. Kılıç ve A. Öztürk (Editör.). Müzik ve görsel sanatlar öğretimi. İçinde (223-243). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Yayınları.
• Türkkan, B. (2008). İlköğretim görsel sanatlar dersi bağlamında görsel kültür çalışmaları: Bir eylem araştırması. Yayinlanmamiş Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Türkkan, B. (2008). İlköğretim Görsel Sanatlar Dersi bağlamında görsel kültür çalışmaları: Bir eylem araştırması. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• UNESCO. (2006). Road map for arts education. the world conference on arts education: Building creative capacities for the 21st century ’de sunulan bildiri, 6-9 Mart 2006, Lisbon.http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CLT/CLT/pdf/Arts Edu RoadMap en.pdf [erişim tarihi :07.11.2022].
• Ültanır, G. (2000). Karşılaştırmalı eğitim bilimi kuram ve teknikler. Ankara: Eylül Yayınları.
• Üner, Ö. (2010). Resmin temelleri. 1.Baskı. İstanbul: Say Yayınları.
• White, K. (2013). Sanat okulunda öğrenilecek 101 şey. V. Atmaca (Çev.). 1.Baskı. İstanbul: Yem Yayınları.