ÖĞRETMENLERİN ÖZEL EĞİTİME GEREKSİNİMİ OLAN ÖĞRENCİLERE YÖNELİK KAPSAYICI LİDERLİK DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 11, 42 - 64, 30.06.2023

Nur Kurtgöz Soner Polat

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1321266

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin özel eğitime gereksinimi olan öğrencilere yönelik kapsayıcı liderlik görüşlerini incelemektir. Araştırma nitel araştırma türünde olup, olgubilim deseni kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Kocaeli’ndeki ortaokullarda görev yapan, kolay ulaşılabilir durum örneklemesine göre seçilmiş 24 öğretmen oluşturmuştur. Veriler, yarı yapılandırılmış̧ görüşme formu ile elde edilmiş̧, betimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Öğretmenler kapsayıcı liderliğin öz farkındalık, sosyal farkındalık, ilişkisel çeviklik davranışlarında kendilerini görece olumlu değerlendirmişlerdir. Buna karşın öğretmenlerin, özel eğitime gereksinim duyan öğrencilere yönelik adil davranamadıkları, farklı uygulama ve etkinlik yapamadıkları sonucuna da ulaşılmıştır. Öğretmenler, kapsayıcı liderlik yapmanın önündeki engelleri daha çok aile ve öğretmen kaynaklı engelleri işaret ederek ifade etmişlerdir. Kapsayıcı liderlik davranışlarını sergileyebilmek için ise öğretmenler; özel eğitime gereksinim duyan öğrencilere yaklaşım, onlara içerik oluşturma gibi konularda yetersizliklerinin giderilmesini, bu konuda eğitimler verilmesi gerektiğini, özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerine yönelik kaynak ve materyal ihtiyacının giderilmesini, özel eğitim öğrencilerinin akademik derslerini özel eğitim alt sınıflarda yapılmasını önermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Kapsayıcı eğitim, kapsayıcı lider, kapsayıcı öğretmen liderliği, özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler, özel eğitim