Türk Demokrasisine Müdahaleler/ Interventions To Turkish Democracy

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 19, 65 - 73, 26.11.2013

Asena Boztaş

Öz

Uluslararası ilişkilerin iki kutuplu yapıda seyrettiği Soğuk Savaş döneminde Türkiye'deki iç politikanın da paralel bir konumda olduğu görülmekteydi. Soğuk savaş dönemindeki kutuplardan ABD tarafında yer almayı tercih eden Türkiye'de yaşanan bazı sorunlarda, bulunduğu tarafın zaman zaman desteğini aldığını zaman zaman ise tepkisini çektiğini ifade etmek isteyen çalışmada, Türk demokrasisine müdahale gibi görünen darbelerin uluslararası boyutları ve etkilerine yer verilecektir.

Özellikle ülke liderlerinin tavırları ve ülke politikalarının Sovyet yanlısı olma durumunda tepki gösteren ABD'nin Türkiye iç politikasında ve demokratikleşme süreçlerindeki etkileri oldukça önem taşımaktadır.

S. Hungtington'un demokratikleşme dalgaları ve ters demokrasi hareketlerinin de göz önünde bulundurulacağı çalışmada, Türkiye'deki ters demokrasi dalgaları olarak nitelenen darbeler ve uluslararası politikadan nasıl etkilendikleri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Demokratikleşme dalgaları, darbeler, Türkiye, uluslararası ilişkiler, soğuk savaş

Abstract

It was seen that the domestic politics in Turkey was parallel to the two-pole structure of international relations during the Cold War. The article aim to express that Turkey, who preferred to take sides with the USA during the Cold War period, was supported by the USA as well as gotten reaction in some of the problems experienced. In this framework, it will be assessed the effects of coups and international dimensions of the Turkish democracy.

The paper also addresses the effects of the USA on domestic policy and democratization process in Turkey especially at the times of pro-Soviet policies followed and pro-Soviet leaders were on duty..

S. Hungtington's waves of democratization and opposite of democracy movements will be considered in the article and mentioned on military coups which are described as the opposite of democracy waves in Turkey and how they were impressed within international policy.

Key Words: Democratization waves, coups, Turkey, international relations, The Cold War

Anahtar Kelimeler

Demokratikleşme dalgaları, darbeler, Türkiye, uluslararası ilişkiler, soğuk savaş

Kaynakça

• “ABD istedi Türk askeri darbe yaptı”, 31.10.2009, http://www.haber7.com/haber/20091031/ABD-istedi-Turk-askeri-darbe-yapti.php (Erişim Tarihi: 22.05.2010)
• “Kırgızistan'dan ABD'ye üs darbesi”, Hürriyet, 4 Şubat 2009
• “Polonya Devlet Başkanı ve Eşi Öldü”, Haber7-AA, 10 Nisan 2010
• Acar, C. (2007). Soğuk Savaş Süper Güçlerin Hakimiyet Kavgası. İstanbul: Ötüken Yayınları
• Arcayürek, C. (1989). Darbeler ve gizli servisler. Ankara: Bilgi yayınları/Bilgi dizisi, 33/2.
• Armağanoğlu, F. (1988). 20.Yüzyılın Siyasi Tarihi. İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Baydur, M. (1997). “Üniformalı Demokrasi”. Yeni Türkiye. Yıl:3, Sayı:17.
• Çalış, Ş. H., Dağı, İ. ve Gözen, R. (2001). Türkiye'nin Dış Politika Gündemi: Kimlik, Demokrasi, Güvenlik. Ankara: Liberte Yayınları.
• Birand, M. A. (1984). 12 Eylül saat: 04.00. İstanbul: Karacan Yayınları.
• Burçak, R. S. (1976). Yassıada ve Öncesi. Ankara: Çam Matbaası.
• Çavdar, T. (1996). Türkiye'nin Demokrasi Tarihi: 1950-1995. Ankara: İmge Kitabevi.
• Doğan, M. (2005). Darbeler Müdahaleler ve Siyasi Sistem. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Dursun, Ç. (2002). “Türkiye'de Askeri Darbelerin Simgesel Ekonomisi”. Doğu Batı, VI/21, Kasım-Aralık-Ocak 2002-03.
• Ekrem, E. (2010). “Kırgızistan'da Yeni Sivil Darbe”. Stratejik Düşünce Enstitüsü, 08.04.2010, http://www.sde.org.tr/tr/kose-yazilari/290/kirgizistanda-yeni-sivil-darbe.aspx (Erişim Tarihi: 17.04.2010)
• Hacısalihoğlu, İ. Y. (2001). Yeni Dünya Düzeni Arayışı ve Türkiye. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Hungtington, S. (1993). The third wave democratization in the late twentieth century. USA: Norman University of Oklahoma Press.
• Karpat, K. H. (2010). Asker ve Siyaset. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Karpat, K. H. (1996). Türk Demokrasi Tarihi. Bilim Dizisi 4. İstanbul: Afa Yayınları
• Özbudun, E. (2003). Çağdaş Türk Politikası. İstanbul: Doğan Kitap.
• Özdemir, V. (2004). 12 Eylül darbesi ve özgürlüğün bedeli. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Öztürk, M. (1993). Ordu ve Politika. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Rubin, B. ve Kirişçi, K. (2002). Günümüzde Türkiye'nin Dış Politikası. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Tansi, D. (2005). “ABD'nin Ulusal Güvenlik Anlayışı ve Türkiye”, Cumhuriyet Strateji. 19.09.2005
• Tunaya, T. Z. (1959). Hürriyetin İlanı, Siyaset İlmi Serisi 1. İstanbul: Baha Matbaası.
• Tüfekci, N. (2010). “Kırgızistan'da Neler oluyor…”. Milliyet. 09 Nisan 2010
• Yetkin, B. (2005). Kırılma Noktası / 1 Mayıs 1977 Olayı. İstanbul: Müdafaa-i Hukuk Yayınları.
• Yetkin, Ç. (2006). Türkiye'de Askeri Darbeler ve Amerika. Antalya: YAR MH Yayınları.