Öz
This study descriptively examined the studies conducted between 2000-2013 in the field of elementary Life Science and Social Studies in Turkey. A total of 137 studies from 22 national journals that involved objectives, content, methods, assessment and evaluation of Life Science and Social Studies were included in data analysis. Studies were categorized based on publication year, study field, research design, type of data, data collection methods and study topics. According to the findings, 18% of the studies were in Life Science, 77% were in Social Studies and 6% were in both of these fields. Approximately half of the studies used descriptive research design while one third used experimental and quasi-experimental design. In terms of the type of data, 42% of studies were quantitative and 40% were qualitative; 8% of them used mixed methods. As for data collection methods, survey/ questionnaire was the most frequently used method. Most commonly used study topics were teaching method, value/skill education and programme/textbook examination. The teaching method studies tended to be experimental whereas other studies were generally descriptive
Anahtar Kelimeler
Life science social studies descriptive design content analysis
Kaynakça
- Aksoy, B., Sönmez, F., Merey, Z. & Kaymakçı, S. (2009, Ekim). Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Değerlendirilmesi. IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. Pegem A Yayıncılık
- Bektaş, M., & Karadağ, B. (2013). The Tendencies and Assessments of Post Graduate Thesis Made in the Field of Life Study Teaching. Hayat Bilgisi Öğretimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerinin Eğilimleri ve Değerlendirilmesi. International Journal of Human Sciences, 10(2), 113-129.
- Binbaşıoğlu, C. (2003). Hayat Bilgisi Öğretimi. (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Geçit, Y., & Kartal, A. (2010, November). Türkiye’deki Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırma Konuları Üzerine Bir İnceleme. In International Conference on New Trends in Education and Their Implications (pp. 11-13).
- İlköğretim Online (2009). Sınıf Öğretmeni Doktora Programının Değerlendirme Çalıştayı Sonuç Bildirgesi, 8(3), R:1-3.
- Karamustafaoğlu, O. (2009). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Temel Yönelimler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 87-102
- Kop, Y., & Tuncel, G. Türkiye’de Sosyal Bilgiler/Bilimler Öğretimi Alanlarında Bilimsel Toplantılarda Sunulan Bildiriler Üzerine Analitik Bir Çalışma (1987-2005).
- Küçükoğlu, A., & Ozan, C. (2013). Sınıf Öğretmenliği Alanındaki Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İçerik Analizi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 27-47.
- MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4. – 5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
- Meydan, A. (2012). IV. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Çalıştayı (18-20 Ocak 2012 Ürgüp) Genel Değerlendirme. http://www.so-der.org/egitim-haberleri/13-iv.-ulusal-sinif-ogretmenligi-calistayi.html Erişim Tarihi: 07.08.2014.
- Oruç, Ş., & Ulusoy, K. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretimi Alanında Yapılan Tez Çalışmaları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 121-132.
- Öztürk, C. (2006). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı: Kuramsal Temeller Yapısal Özellikler ve Planlama İçin Yol Haritası. K. Kıroğlu (Ed.). İlköğretim Programları (1–5) Sınıflar. (s. 761–781). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Öztürk, C., Acun, İ., Akengin, H., Ata, B., Baysal, N., Demircioğlu, İ., Doğanay, A., Gültekin, M., Kabapınar, Y., Karabağ, G., Tekindal, S., Yanpar, T., Yaşar, Ş., & Yel, S. (2007). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A., & Seferoğlu, S. S. (2012, Şubat). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, Uşak.
- Sönmez, V. (2005). Hayat ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P., & Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Bilim Dalında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Kriterlere Göre İncelenmesi. Journal of World of Turks, 5(3),187-205.
- Şahin, M., Göğebakan, D., Yıldız, D., & Duman, R. (2009, Ekim). Türkiye’deki Sosyal Bilgiler Eğitimi Tezleri Üzerine Bir Değerlendirme. IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. Pegem A Yayıncılık.
- Şimşek, H.; Yıldırım, A. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
- Tarman, B., Acun, I., & Yuksel, Z. (2010). Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanındaki Tezlerin Değerlendirilmesi. Evaluation of Theses in the Field of Social Studies Education in Turkey. Gaziantep University-Journal of Social Sciences, 9(3), 725-746.
- Tarman, B., Güven, C., & Aktaşlı, İ. (2011). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin Değerlendirilmesi ve Alana Katkıları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 391-410.
- Yükseköğretim Kurulu - YÖK (2015). Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ Erişim Tarihi: 15.05.2015.
TÜRKİYE’DE İLKOKUL HAYAT BİLGİSİ VE SOSYAL BİLGİLER ALANINDA YAPILAN VE ULUSAL İNDEKSLİ DERGİLERDE YAYINLANAN ARAŞTIRMALARA YÖNELİK BİR İNCELEME
Öz
Bu çalışma, İlkokul Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi alanında yapılan araştırmaların genel bir betimlemesi niteliğindedir. Sınıf öğretmenliği bölümünün alt alanlarından birisi olan Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler alanı ile ilgili Türkiye’de son yıllarda ne tür araştırmaların yapıldığının incelenmesi araştırmacılara rehberlik sağlayacaktır. Türkiye’de 2000-2013 yılları arasında yayınlanan ilkokul Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinin hedef, içerik, yöntem, ölçme ve değerlendirmesine yönelik araştırmalar incelemeye alınmıştır. Bu araştırmada betimsel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. ULAKBİM ulusal veri tabanına giren 22 dergide yayınlanmış toplam 137 çalışma incelenmiştir. Ulaşılan akademik çalışmalar, alan, yöntem, araştırma türü ve içerikleri esas alınarak tasnif edilmiş; belirli kıstaslara göre kodlama işlemi yapılarak sonuçlar betimsel biçimde sunulmuştur. Buna göre çalışmaların sadece %18’i Hayat Bilgisi, %77’lik kısmı Sosyal Bilgiler, % 6’sı da her iki alanda yapılmıştır. Araştırmaların türleri incelendiğinde yarısına yakın bir kısmını betimsel/tarama çalışmaları oluştururken, dörtte birlik kısım deneysel çalışmalardan oluşmaktadır. En az yapılan çalışma türü ise ilişkisel/karşılaştırma çalışmalarıdır. Kullanılan yöntem açısından çalışmaların %42’si nicel, %40’ı niteldir. Araştırmada kullanılan veri toplama yöntemlerine bakıldığında ise genel olarak anket/ölçek kullanıldığı gözlemlenmektedir. Genel araştırma konuları incelendiğinde, en çok çalışılan üç konu öğretim yöntemi, değer/beceri eğitimi ve program/ders kitabı inceleme şeklindedir.
Anahtar Kelimeler
Hayat bilgisi sosyal bilgiler betimsel yöntem içerik analizi
Kaynakça
- Aksoy, B., Sönmez, F., Merey, Z. & Kaymakçı, S. (2009, Ekim). Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Değerlendirilmesi. IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. Pegem A Yayıncılık
- Bektaş, M., & Karadağ, B. (2013). The Tendencies and Assessments of Post Graduate Thesis Made in the Field of Life Study Teaching. Hayat Bilgisi Öğretimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerinin Eğilimleri ve Değerlendirilmesi. International Journal of Human Sciences, 10(2), 113-129.
- Binbaşıoğlu, C. (2003). Hayat Bilgisi Öğretimi. (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Geçit, Y., & Kartal, A. (2010, November). Türkiye’deki Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırma Konuları Üzerine Bir İnceleme. In International Conference on New Trends in Education and Their Implications (pp. 11-13).
- İlköğretim Online (2009). Sınıf Öğretmeni Doktora Programının Değerlendirme Çalıştayı Sonuç Bildirgesi, 8(3), R:1-3.
- Karamustafaoğlu, O. (2009). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Temel Yönelimler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 87-102
- Kop, Y., & Tuncel, G. Türkiye’de Sosyal Bilgiler/Bilimler Öğretimi Alanlarında Bilimsel Toplantılarda Sunulan Bildiriler Üzerine Analitik Bir Çalışma (1987-2005).
- Küçükoğlu, A., & Ozan, C. (2013). Sınıf Öğretmenliği Alanındaki Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İçerik Analizi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 27-47.
- MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4. – 5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
- Meydan, A. (2012). IV. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Çalıştayı (18-20 Ocak 2012 Ürgüp) Genel Değerlendirme. http://www.so-der.org/egitim-haberleri/13-iv.-ulusal-sinif-ogretmenligi-calistayi.html Erişim Tarihi: 07.08.2014.
- Oruç, Ş., & Ulusoy, K. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretimi Alanında Yapılan Tez Çalışmaları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 121-132.
- Öztürk, C. (2006). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı: Kuramsal Temeller Yapısal Özellikler ve Planlama İçin Yol Haritası. K. Kıroğlu (Ed.). İlköğretim Programları (1–5) Sınıflar. (s. 761–781). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Öztürk, C., Acun, İ., Akengin, H., Ata, B., Baysal, N., Demircioğlu, İ., Doğanay, A., Gültekin, M., Kabapınar, Y., Karabağ, G., Tekindal, S., Yanpar, T., Yaşar, Ş., & Yel, S. (2007). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A., & Seferoğlu, S. S. (2012, Şubat). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, Uşak.
- Sönmez, V. (2005). Hayat ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P., & Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Bilim Dalında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Kriterlere Göre İncelenmesi. Journal of World of Turks, 5(3),187-205.
- Şahin, M., Göğebakan, D., Yıldız, D., & Duman, R. (2009, Ekim). Türkiye’deki Sosyal Bilgiler Eğitimi Tezleri Üzerine Bir Değerlendirme. IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. Pegem A Yayıncılık.
- Şimşek, H.; Yıldırım, A. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
- Tarman, B., Acun, I., & Yuksel, Z. (2010). Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanındaki Tezlerin Değerlendirilmesi. Evaluation of Theses in the Field of Social Studies Education in Turkey. Gaziantep University-Journal of Social Sciences, 9(3), 725-746.
- Tarman, B., Güven, C., & Aktaşlı, İ. (2011). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin Değerlendirilmesi ve Alana Katkıları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 391-410.
- Yükseköğretim Kurulu - YÖK (2015). Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ Erişim Tarihi: 15.05.2015.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Temmuz 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 12 Sayı: 30 |
Kaynak Göster
.