Türkiye’deki Edebiyat Eğitimi Üzerine Bir Değerlendirme / An Evaluation About Education of Literature in Turkey

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 33, 48 - 68, 14.04.2016

Sezgin Demir

Öz

Edebiyat; sanatsal ve estetik kaygı ile üretilen her türlü sözlü ve yazılı ürünü kapsayan, ulusların gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde bir parametre olarak kullanılabilecek, dil eğitiminden soyutlanamayacak bir disiplin olarak değerlendirilebilir. Bu açıdan edebiyat eğitimini gerçekleştirecek öğretmenlerin lisans düzeyindeki alan eğitimlerine ilişkin aksaklıklar özelde Türk edebiyatının, genelde ise Türk dilinin zenginliklerinin kavratılmasında sorunlar oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı ise, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni adaylarının lisans düzeyinde aldıkları edebiyat eğitiminin etkililiğine ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma 15 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni adayı üzerinden gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak 9 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında NVivo 8 programı kullanılmış ve öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesinde içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgulara yönelik olarak frekans ve yüzde dağılımları belirlenmiştir. Çalışma sonucunda lisans düzeyinde gerçekleştirilen edebiyat eğitiminin çeşitli değişkenler açısından farklılaştığı, ayrıca beklenenin altında etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, edebiyat öğretimi, dil eğitimi, lisans, dil bilimi

Kaynakça

• Aksan, Doğan (2003). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim (1. Cilt). Ankara: TDK Yayınları.
• Aksan, Doğan (2004). Türkçe Çalışmalarında Dilbilim. Dilbilim ve Türkçe Yazıları. İstanbul: Multilingual.
• Aktaş, Şerif (1998). Edebiyatta Üslûp Ve Problemleri. Ankara: Akçağ.
• Culler, Jonathan (2007). Yazın Kuramı. (H. Gür, Çev.). Ankara: Dost.
• Çakır, Ömer (2009). Servet-İ Fünun Edebiyatı’nın Öğretiminde Görsel Materyal Kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6, Sayı 11, 211-236.
• Çalışkan, Adem (2012). Edebiyat Teorisi Üzerine-4: Edebiyat Teorilerinin Özellikleri ve Tartışılabilir Alanları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 5, Sayı 22, Yaz, 37-57.
• Çelik, Levent (2012). Öğretim Materyallerinin Hazırlanması ve Seçimi. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (Ö. Demirel ve E. Altun, Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, Tuğba (2013). Dil ve Edebiyat Öğretimi. Ankara: Anı.
• Çetin, İsmet ve Uzun, Yasemin (2010). Türkiye’de ve İngiltere’de Edebiyat Öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 30, Sayı 2, 397-412.
• Çetişli, İsmail (2006). “Edebiyat Eğitimi”nde “Edebî Metin”in Yeri ve Anlamı. Millî Eğitim, Sayı 169, Kış, Yıl 34.
• Çiftçi, Musa (2003). Dil ve Edebiyat Öğretiminde Zaman Haritası. TÜBAR-XIII-Bahar, 71-78.
• Erdem, Cem (2012). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmen Adaylarının Okuma Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı 1/4, 162-186.
• Işıksalan, Sevim Nilay (2011). 2005 Türk Edebiyatı Öğretim Programının Değerlendirilmesi: Eskişehir Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, Nisan, 15-40.
• Kuduban, Özlem ve Aktekin, Semih (2013). 2005 Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programı’na Yönelik Öğretmen Görüşleri: Trabzon Örneği. Karadeniz Araştırmaları, Güz, Sayı 39, 167-186
• Kula, Onur Bilge (2012). Dil Felsefesi Edebiyat Kuramı-I. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Marshall, Julia (1994). Anadili ve Yazın Öğretimi (C. Külebi, Çev.) İstanbul: Çağdaş.
• Moran, Berna (2003). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim.
• Oğuzkan, A. Ferhan (2001). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Anı.
• Özdemir, Emin (1999). Türk ve Dünya Edebiyatında Dönemler-Yönelimler. Ankara: Bilgi.
• Sayın, Şârâ (1999). Metinlerle Söyleşi. İstanbul: Multilingual.
• Solak, Ömer (2014). Kuramdan Uygulamaya Edebiyat Çalışmaları. Ankara: Anı.
• Todorov, Tzvetan (2011). Edebiyat Kavramı (N. Sevil, Çev.) İstanbul: Sel.
• Tinyanov, Yuri (2005). Yazınsal Evrim Üstüne. Yazın Kuramı (T. Todorov, Ed.) (M. Rifat ve S. Rifat, Çev.). İstanbul: YKY.
• Uçan, Hilmi (2008). Dilbilim, Göstergebilim ve Edebiyat Eğitimi. Ankara: Hece.
• Wellek, René ve Warren, Austin (2001). Yazın Kuramı (Y. Salman ve S. Karantay, Çev.). İstanbul: Adam.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.