Klasikten Günümüze Kur’ân Yorum Geleneğinde Habîb en-Neccâr

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 40, 445 - 460, 28.12.2017

Ahmet Sait Sıcak

Öz

Habîb en-Neccâr Kur'ân yorum geleneği ve Antakya’nın kültür mirası
içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle Habîb en-Neccâr klasikten günümüze
dek tefsir ve tevil ameliyesinin konusunu teşkil etmekte olduğu gibi özellikle Antakya’da
düzenlenen birçok konferans, panel ve sempozyuma da konu olmaktadır. Habîb
en-Neccâr’ı tanıtmakla ilgili bu faaliyetlere bakıldığında belirli sayıdaki sempozyum
bildirisi, akademik makale ve kitap haricinde derinlemesine araştırmalara ve
incelemelere gidilmediği görülmektedir. Son dönemde artan bilinçli okur ve dinleyici
kitlesi tarafından da hoş karşılanmadığı gözlemlenen bu eksiklikler, ilerde
yapılacak kültürel etkinliklerde ve akademik çalışmalarda konunun farklı
yönlerine de değinmeyi sağlayacak ve konunun araştırılması gerekli olan
taraflarına ışık tutacak bir ön çalışmayı gerekli kılmaktadır.

Bu makalede söz konusu eksiklikleri gidermek amacıyla yapılacak
çalışmalar için kitaplar/kitap bölümleri, yüksek lisans ve doktora tezlerinde
yer alan bölümler, makaleler ve tebliğlerden oluşan ilgili literatürün tasnif
ve aktarımı yapılacaktır. Buna ek olarak Yâsin Sûresi’ndeki “meçhul şahıs”ı
araştırmayı ve tanıtmayı hedefleyen çalışmalar için konunun Kur'ân merkezli
olarak nasıl işlenebileceğine dair ilgili âyetlerin tefsir geleneği içerisindeki
öne çıkan yönlerini ve inceliklerini resmeden genel bir harita oluşturma
planlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Habîb en-Neccâr, Ashâbü’l-Karye, Yâsîn Sûresi, Antakya

Kaynakça

• Bazergan, M. (1998). Kur'an'ın Nüzul Süreci. (Y. D. Mela Muhammed Feyzullah, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Beyhakî, E. A.-H. (2003). el-Câmi` li Şuabi’l-İmân. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd. Çalışkan, N. (2013). Abdurrahman Hasan Habenneke el-Meydânî ve Tefsiri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çalışkan, N. (2015). Kur’ân-ı Kerîm’e Göre Ashâbü’l-Karye ve Habîb en-Neccâr. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 108-122. Cihangir, Ö. (2013). Konuları Açısından Yâsîn Sûresinin Tefsiri. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Dârimî, A. b.-F. (1982). Sünen-i Dârimî. İstanbul: Çağrı Yayınları. Derveze, M. İ. (1383/1963). et-Tefsîrü’l-Hadîs: Tertîbü’s-Suver Hasebü’n-Nüzûl. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye. Duran, M. A. (2012). Sure İsimleri Açısından Kur’an’ın Anlaşılması. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ebüssuûd Efendi, Ş. (2007). Ebüssuûd Tefsiri: İrşâdü’l-Aķli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm (Kur’an-ı Kerim’in Meziyetlerinin Aklıselime Açıklanması). (t. A. Akın, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Yayınları. es-Sa’îdî, A. (2006). Edebi Mesaj Kur’an. (t. H. Elmalı, Çev.) İstanbul: Yeni Akademi Yayınları. Hasan Han, M. K. (1992/1412). Fethü'l-Beyân fî Makâsıdi'l-Kur'ân. (g. A. el-Ensârî, Dü.) Beyrut: el-Mektebetü'l-Asriyye. İbn Âdil, E. H.-D. (1998/1419). el-Lübâb fî Ulûmi’l-Kitâb. (A. M. thk. Adil Ahmed Abdülmevcûd, Dü.) Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye. İbn Kesîr, E.-F. I. (1420/1999). Tefsîrü’l-Kur’âni’l-Azîm (Cilt 6). y.y.: Dârün Tayyibetün li’n-Neşr ve’t-Tevzi‘. Karakış, M. (2012). Yasin Sûresiyle İlgili Rivayetler ve Değerlendirilmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kasapoğlu, A. (2008). İletişimde Ben-Dili -“Ashâbu’l-Karye” Kıssasından Bir Kesit- . Hikmet Yurdu, 57-70. M. Abdu’l-Munim, e.-K. (1996). el- Eslân fî Ulûmi’l-Kur’ân. yy.: yy. Mevdûdî, S. E.-A. (1996). Tefhimu’l-Kur’ân. İstanbul: İnsan. Râzî, E. A. (1999). Mefâtîhu’l-Gayb (3. Baskı b., Cilt V). Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî. Şirbînî, Ş. H. (2004/1425). Tefsîrü’l-Kur’âni’l-Kerîm: es-Sirâcü’l-Münîr. Beyrut: Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî. Tîbî, Ş. H. (2013/1434). Fütûhü’l-Gayb fi’l-Keşf an Kınâi’r-Reyb: Hâşiyetü’t-Tîbî ale’l-Keşşâf. (t. Ö. el-Kıyam, Dü.) Dübey: el-Câize Dübeyyi’d-Devliyye li-Kur’âni’l-Kerîm. Tirmizî, E. İ. (2010). Sünenü’t-Tirmizî. Riyad: Daru Tavîk. Turgay, N. (2003). Kur’an’da “Ashabü’l-Karye” Kıssası ve Düşündürdükleri. İslâmî Araştırmalar, 462-469. Ünver, M. (2001). Tefsir Usulünde Mekki-Medeni İlmi. Samsun: Sidre Yayınları. Yazır, E. M. (1979). Hak Dini Kur'an Dili: Yeni Mealli Türkçe Tefsir. İstanbul: Eser Neşriyat. Zemahşerî, M. b. (1987/1407). el-Keşşâf an Hakâiki Gavâmıdı’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvili fî Vucûhi’t-Te’vîl (4. Baskı b.). Beyrut: Dârü'l-Kitâbi'l-Arabî. Zerkeşî, B. M. (t.y.). el-Burhân fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye.