İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNE YÖNELİK TUTUM ÖLÇEĞİNİN GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 37, 0 - 0, 01.03.2017

Özlem Ulu Kalın , Yavuz Topkaya

Öz

İnsanlara ait
bilişsel ve devinişsel davranışların boyutu farklı türden ölçme araçlarıyla
duyuşsal özelliklerin boyutu ise ancak tutum ölçeklerinden faydalanılarak
ortaya konulabilmektedir. Yapılan bu araştırmanın amacı, İlkokul öğrencilerinin
sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarını belirlemeye yönelik bir tutum
ölçeği geliştirmektir. Bu ölçme aracının yapı geçerliliğinin belirlenebilmesi
amacıyla öncelikli olarak açımlayıcı faktör analizi ve ardından çıkan yapının
uygunluğunu test etmek için ise doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır.
Araştırmanın çalışma grubunu 191 ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma
sonunda 12 maddeden oluşan ölçme aracının toplam varyansın %39.36’sını
açıkladığı yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ulaşılmıştır. Açımlayıcı
faktör analizinin ardından doğrulayıcı faktör analizi ile kuramsal yapı
incelenmiş ve elde edilen uyum indekslerinin iyi düzeyde uyum gösterdiğine
ulaşılmıştır. Sonuç olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan ölçeğin madde
toplam korelasyonlarının .75 ile .94 aralığında sıralandığı ve %27’lik alt-üst
grupların ortalamaları arasında yer alan tüm farkların anlamlı olduğu
belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutum Ölçeği, Yapısal Eşitlik Modeli

Kaynakça

• Ağır, Ö. (2003). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler dersinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Yüksek Lisans Tezi, A. Ü., Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Atbaşı, C. (2007). İlköğretim II. Kademe (6 ve 7. sınıflarda) sosyal bilgiler dersinin öğretimi ve öğretiminde yaşanan güçlükler (Aksaray örneği). Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aktepe, V., Tahiroğlu, M., ve Sargın, S. (2014). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları. TSA, 18(1), s.259-272.
• Balım, A. G, Sucuoğlu, H. ve Aydın, G. (2009). Fen ve teknolojiye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (1), s. 33-41. Duatepe, A., ve Çilesiz, Ş. (1999). Matematik tutum ölçeği geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(17), 45-52.
• Field A (2005) Discovering Statistics Using SPSS. 2nd Ed. Sage Publications, London.
• Hair JF, Anderson RE, Tahtam RL& Black WC (1998) Multivariate data analysis. 5th Edt. New Jersey, NJ: Printice-Hall.
• İnan, S. (2014). Sosyal bilgiler eğitimi: nedir, ne zaman ve neden?. Ed. S. İnan. Sosyal bilgiler eğitimine giriş. Ankara: Anı yayıncılık.
• İnceoğlu, M. (1993). Tutum algı iletişim. Ankara: V yayınları.
• Karaca, E. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersine yönelik bir tutum ölçeği geliştirme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 213-230.
• Kocabaş, A. (1997). Temel eğitim II. Kademe öğrencileri için müziğe ilişkin tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 141-145.
• Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation. Mahwah, N.J: Lawrence Erlbaum.
• MEB (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4 ve 5. Sınıf öğretim programı.
• Öztürk, C. (1998). İlköğretim 4-5. Sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumu. IV. Ulusal sınıf öğretmenliği sempozyumu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 15-16 Ekim 1998, Denizli.
• Öztürk, C. (2007). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinler arası bir bakış. Ed. C. Öztürk. Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem A yayıncılık.
• Özmenteş, G. (2006). Müzik dersine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 5(1), 23-29.
• Safran, M. (2008). Sosyal bilgiler öğretimine bakış. Ed. B. Tay&A. Öcal. Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem A yayıncılık.
• Senemoğlu, N. (2002). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sever, R. (2015). Sosyal bilgiler öğretimine giriş. Ed. R. Sever. Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Nobel yayıncılık.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tufan, E., ve Güdek, B. (2008). Piyano dersi tutum ölçeğinin geliştirilmesi. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 75-90.
• Turanlı, N., Karakaş Türker, N., ve Keçeli, V. (2008). Matematik alan derslerine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 254-262.
• Yaşar, Ş., ve Anagün Ş. (2008). İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 223-236.
• Yılmaz, K., ve Tepebaş, F. (2011). İlköğretim düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar: Mesleğine yeni başlayan sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 157-177.
• Yılmaz, K. ve Şeker, M. (tarihsiz). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgilere karşıtutumlarınınincelenmesi.http://fbd.aydin.edu.tr/makaleler/ciltysayiy/kaya_y%C4%B1lmaz.pdf adresinden 05.09.2015 tarihinde erişilmiştir.
• Yılmazer, A., ve Demir, S. B. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ve sosyal bilgiler öğretmenine karşı tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkisk or turkic, 9(2), 1705-1718.