Yapısal Sermaye ve İnsan Sermayesinin İşletmenin Nicel ve Nitel Performansına Etkileri/The Effects of The Structural Capital and the Human Capital on The Quantitative and Qualitative Performances of the Enterprise

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 44, 195 - 220, 23.10.2019

Osman Yılmaz , Gökhan Özer

Öz

Entelektüel
sermaye önceki yönetim anlayışlarının eksikliklerini gidermek üzere
geliştirilmiş, yeni koşullara uyum sağlamanın ve rekabette öne geçmenin
koşullarını tanımlayan yeni ve gelişmiş yönetim anlayışlarındandır. Bu çalışma
ile; “entelektüel sermaye” ve entelektüel sermayenin alt unsurlarından “yapısal
sermaye” ve “insan sermayesi” tanımlanarak; aralarındaki etkileşiminin analizi
ve şirketlerin nicel ve nitel performansına katkısı belirlenecektir. Modelde
yapısal sermaye ve insan sermayesi ayrı ayrı ve birlikte nicel ve nitel
performansa etkileri, yapısal eşitlik modeli ile test
edilmiştir. Yapısal sermaye ve insan sermayesi ölçeğinin model uyumunun
olduğu görülmüş ve ilişki sermayesi ve insan sermayesinin tek tek ve birlikte
işletmelerin nitel ve nicel performanslarını arttırdığı görülmüştür. Son
kısımda yöneticiler ve araştırmacılar için öneriler sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Entelektüel Sermaye, Yapısal Sermaye, İnsan Sermayesi, Nicel performans, Nitel Performans, , Intellectual Capital, Structural Capital, Human Capital, Quantitative Performance, Qualitative Performance

Kaynakça

• Abeysekera, I. (2004). Managıng Human Capital In A Prıvately Owned Public Hotel Chain. Fourth Asia Pacific Interdisciplinary Research İn Accounting Conference, 2-21.
• Akpınar, S. (2002). Entelektüel Sermaye Yönetimi Ve Bir Boya İşletmesi. Üzerine Etkileri. I.Ulusal Bilgi, Ekonomi Ve Yönetim Kongresi, 727-739.
• Akpınar, S. (2003). Entelektüel Sermayenin İşletmelerin Performansı Üzerindeki Etkileri. Kocaeli: , T.C. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Arıkboğa, F. Ş. (2003). Entellektüel Sermaye. İstanbul: Derin Yayınları.
• Bayer, E. (2003). Kurumsallaşma Yönelimli Entellektüel Sermayenin Etkinleştirilmesinde Liderin Stratejik Rolü. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Bilgen, B. (2001). Performans Ölçme Sistemlerinin İncelenmesi. II. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Fakültesi.
• Bontis, N. (2001). Assesing Knowledge Assets: A Review Of The Models Used To Measure İntellectual Capital. International Journal Of Management Reviews , 41-60.
• Bontis, N. (1998). Intellectual Capital: An Exploratory Study That Develops Measures And Models. Journal Of Management History , 63 - 76.
• Bontis, N., Keow, C., Chua, W., ve Stanley, R. (2000). Intellectual Capital And Business Performance İn Malaysian İndustries. Journal Of Intellectual Capital , 85-100.
• Brooking, A. (1996). Intellectual Capital. London: International Thompson Business Press.
• Chen, M., Cheng, S. ve Hwang, Y. (2005). An empirical investigation of the relationship between intellectual capital and firms’ market value and financial performance. Journal of Intellectual Capital, 159 – 176
• Demirkol, İ. (2006). Entellektüel Sermayenin Firma Değerine Etkisi Ve İmkb'de Sektörel Uygulamalar. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Drucker, P. F. (1993). Yeni Gerçekler. (B. Karanakçı, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Dursun, Y., ve Kocagöz, E. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesi Ve Regresyon: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 1-17.
• Sveiby, K.-E. (2001). A Knowledge-Based Theory Of The Firm To Guide Strategy Formulation. Article For Journal Of Intellectual Capital , 344-358.
• Edvinsson, L. (1997). Developing Intellectual Capital At Skandia. Long Range Planning , 366–373.
• Edvinsson, L. (2002). Şirket Boylamı. (Z. Dicleli., ve A. Kardam, Çev.) İstanbul: Türk Henkel Dergisi Yayınları.
• Edvinsson, L., ve Malone, M. S. (1997). Intellectual Capital: The Proven Way To Establish Your Company's Real Value By Measuring Its Hidden Brainpower.
• Edvinsson, L., ve Sullivan, P. (1996). Developing A Model For Managing İntellectual Capital. European Management Journal , 356-364.
• Ertuğrul, M. (2000). Bilgi Çağında İşletmelerin Yeni Kaynağı: Entelektüel Sermaye. Active Finans Ve Bankacılık Dergisi .
• García-Álvarez, T., Mariz-Pérez, R., ve Álvarez, M. T. (2011). Structural Capital Management: A Guide For Indicators. International Journal Of Management & Information Systems , 41-52.
• Gorsuch, R. L. (1983). Factor analysis (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Hıtt, M. A., Bıerman, L., Shımızu, K., ve Kochhar, R. (2000). Dırect And Moderatıng Effects Of Human Capıtal On Strategy And Performance In Professıonal Servıce Fırms: A Resource-Based Perspectıve. In Press - Academy Of Management Journal , 1-44.
• Hsu, Y.-H., ve Fang, W. (2009). Intellectual Capital And New Product Development Performance: The Mediating Role Of Organizational Learning Capability. Technological Forecasting Social Chang, 664–677.
• Huang, C. C., Luther, R., ve Tayles, M. (2007). An Evidence-Based Taxonomy Of İntellectual Capital. Journal Of Intellectual Capital , 386-408.
• İnce, M., ve Gül, H. (2006). Bilgi Çağında Rekabetin Temel Belirleyicisi: Bireyin Yaratıcılığı. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi , 220-234.
• Kanıbir, H. (2004). Yeni Bir Rekabet Gücü Kaynağı Olarak Entellektüel Sermaye Ve Organizasyonel Performansa Yansımaları. Havacılık Ve Uzay Teknolojileri Dergisi , 77-85.
• Kaplan, R., ve Norton, D. (1992). The Balanced Scorecard: Measures That Drive Performance. Harvard Business Review , 71-79.
• Kart, E. (2011). Küreselleşen Ekonomide “Yeni Çalışan Tipi”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi , 8 (1), 1172-1188.
• Polo, F. C. (2007). The Recent History Of İntellectual Capital: The Most Significant Topics And Contexts İn İts Development. International Journal Of Accounting, Auditing And Performance Evaluation , 4 (4-5), 360-381.
• Luthy, D. H. (1998). Intellectual Capital And İts Measurement. Mayıs 12, 2010 Tarihinde Citeseerx.İst.Psu.Edu. Adresinden Alındı
• Marr, B. (2004). Measuring And Benchmarking Intellectual Capital. Benchmarking: An International Journal , 559 - 570.
• Marr, B. (2005). Strategic Management of İntangible Value Drivers. Handbook Of Business Strategy , 147 - 154.
• Maditinos, D., Chatzoudes, D., Tsairidis, C., ve Theriou, G. (2011). The Impact of Intellectual Capital on Firms' Market Value and Financial Performance. Journal of Intellectual Capital , 132 - 151.
• Merıtum. (2002). Guidelines For Managing And Reporting On Intangibles. (Intellectual Capital Report).
• Moon, Y. J., ve Kym, H. G. (2006). A Model For The Value Of Intellectual Capital. Canadian Journal Of Administrative Sciences , 253-269.
• Muzaffar, H. (2011). Dinamik Çevrede Girişimci Odaklılık, Dinamik Kabiliyetler Ve İşletme Performansı Arasındaki İlişki. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social Capital, İntellectual Capital, and the Organizational Advantage. Academy Of Management Review, 242-266.
• Nordström, K. A., ve Ridderstrale, J. (2000). Delifiseklik; Sermayeyi Dans Ettiren Yetenek. (E. Koparan, Çev.) İstanbul: Kontent Yayinlari.
• Oecd. (2007). Oecd Insights Human Capital: How What You Know Shapes Your Life. Paris: Oecd.
• Öncü, M. A., ve Taşgit, Y. E. (2004). Entelektüel Sermaye İle İlgili Kavramsal Bir Değerlendirme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (6), 122-150.
• Petty, R., ve Guthrie, J. (2000). Intellectual capital literature review: Measurement, reporting and management. Journal of Intellectual Capital, 155 - 176.
• Roos, G., ve Roos, J. (1997). Measuring Your Company’s Intellectual Performance. Long Range Planning , 413-426.
• Saint-Onge, H. (1998). How Knowledge Management Adds Critical Value To Distribution Channel Management. Journal Of Systemic Knowledge Management .
• Seetharaman, A., Low, K. L., ve Saravanan, A. (2004). Comparative Justification On Intellectual Capital. Journal Of Intellectual Capital , 522-539.
• Shih, K.-H., Chang, C.-J., ve Lin, B. (2010). Assessing Knowledge Creation And İntellectual Capital İn Banking İndustry. Journal Of Intellectual Capital , 74-89.
• Stanley A. Mulaik ve Roger E. Millsap (2000): Doing the Four-Step Right, Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 7:1, 36-73
• Steward, T. A. (1997). Entelektüel Sermaye. (Z. Dicleli, ve N. Elhüseyni, Çev.) İstanbul: Mess Yayınları.
• Stewart, T. A. (1991). Brainpower. Fortune , 11.
• Sullivan, P. H. (2000). Value Driven Intellectual Capital: How to Convert Intangible Corporate Assets into Market Value. New York: John Wiley ve Sons, Inc.
• Sveiby, K. E. (1997). The New Organizational Wealth. Managing And Measuring Knowledge-Based Assets. San Francisco: Berrett-Koehler Publishers.
• Toraman, C., Abdioğlu, H., ve İşgüden, B. (2009). İşletmelerde İnovasyon Sürecinde Entellektüel Sermaye Ve Yönetim Muhasebesi Kapsamaında Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (11), 91-120.
• Yang, J., Wang, J., Wong, C. W., & Lai, K. H. (2008). Relational Stability and Alliance Performance in Supply Chain. Omega, 36(4), 600-608.
• Yılmaz, C., Alpkan, L., & Ergun, E. (2005). Cultural Determinants of Customer- And Learning-Oriented Value Systems and Their Joint Effects on Firm Performance. Journal of Business Research, 58, 1340–1352.