Amaç: Bu çalışmada, Türkiye’nin sınır aşan akarsularından
biri olan Asi Nehrinin su kalite parametre düzeylerinin belirlenmesi ve
bunların içme ve sulama suyu kalitesi açısından değerlendirilmesi
amaçlanmıştır.
Yöntem ve Bulgular: Bu çalışmada, Asi Nehrinin
Türkiye kısmında belirlenen 8 noktadan, dört farklı dönemde su örnekleri
alınmıştır. Alınan su örneklerinde pH, elektriksel iletkenlik (EC), eriyebilir
katyon (Na, K, Ca, Mg) ve eriyebilir anyon (Cl-, SO4, CO3-
ve HCO3=) analizleri yapılmıştır. Ayrıca eriyebilir
katyon ve anyonlardan sodyum adsorpsiyon oranı (SAR), magnezyum oranı (MR),
toplam sertlik (TH) ve kalıcı bikarbonat (RSC) değerleri hesaplanmıştır.
Araştırma konusu su kaynaklarına ait bütün parametrelerin tanımlayıcı
istatistik analizleri (ortalama, en düşük ve en yüksek değerler, standart sapma,
varyasyon katsayısı, vb.) hesaplanmıştır. Su örneklerinin özellikleri
arasındaki ilişkileri araştırmak için korelasyon analizi ve örnekleme dönemleri
ve noktaları arasındaki farklılıkları açıklayabilmek için ise anova ve duncan
testleri yapılmıştır. Asi Nehir suyunda katyonların oransal bolluk
sıralaması çoktan aza doğru Mg>Na>Ca>K şeklinde, anyonların sıralaması
ise SO4>HCO3>Cl>CO3 şeklinde belirlenmiştir.
Amerikan tuzluluk laboratuvarı diyagramına göre, Asi Nehir suyunun kalite
sınıfı C3S1 olarak belirlenmiştir.
Genel Yorum: Yapılan varyans analiz
sonuçlarına göre; örnekleme noktaları arasında EC değerlerindeki farklılık
istatistiksel açıdan %5 düzeyinde önemli bulunmuştur. Diğer parametrelerdeki
farklılıklar ise istatistiksel açıdan önemli bulunamamıştır. Yine, örnekleme
dönemleri arasında ise pH, HCO3 ve MR değerleri arasındaki farklılık
%1 düzeyinde önemli bulunmuştur.
Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Asi nehir suyunu kullanırken
dikkatli olmak gerekir. Asi nehir suyu tuzluluk açısından çok tuzlu sular sınıfına
girmektedir. Bu su ancak iyi drenaj koşullarında ve tuzluluk kontrolü için özel
yönetim uygulamaları ile sulamada kullanılabilir.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Koordinatörlüğü
16580
Bu çalışmaya maddi destek sağlayan (Proje No:16580) Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Koordinatörlüğüne teşekkür ederiz.
Aims:
In this study, it is aimed to determine water quality parameters of Asi River
that is one of the transboundary river of Turkey and to evaluate their quality
related to irrigation water quality.
Methods and Results:
In the research, water samples were
taken from section in Turkey of Asi River in four different periods end eighth
different points. Water samples were analyzed for pH, electrical conductivity
(EC), soluble cations (Na, K, Ca, Mg) and anions (Cl-, SO4,
CO3- and
HCO3=). In
addition, sodium adsorption ratio (SAR), magnesium ratio (MR), total hardness
(TH) and residual sodium carbonate (RSC) values were calculated from soluble
cations and anions. Descriptive statistics were applied for all parameters.
Correlation analyses were made to research relationships between water
properties. Anova and Duncan tests were used to explain differences between
sampling points and times. The order of relative abundance of major cations in
the Asi river water is in order Mg>Na>Ca>K. The order of the anions abundance
is SO4>HCO3->Cl>CO3 in
this research. According to the US salinity laboratory diagram, water quality
class of Asi river water was determined as C3S1.
Conclusions:
According to results of anova test,
the differences in EC values among the sampling point were found to be
statistically significant (p<0.05).
Differences of pH, HCO3 and MR among the sampling periods values
were found significant at 0.01 level.
Significance and Impact of
the Study: :
It must be careful when using Asi river water. Because, Asi river water
classified as high salinity water. This water can not be used on soils with
restricted drainage.
16580
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Ziraat Mühendisliği |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Proje Numarası | 16580 |
Yayımlanma Tarihi | 6 Nisan 2020 |
Gönderilme Tarihi | 1 Temmuz 2019 |
Kabul Tarihi | 2 Ocak 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |