Hatay ili turunçgillerinde zararlı turunçgil pamuklu beyazsineği, Aleurothrixus floccosus’un (Maskell) (Hemiptera: Aleyrodidae) yayılışı, konukçuları, popülasyon değişimi ve biyolojisi

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 2, 97 - 109, 27.08.2019

Ömer Telli , Abdurrahman Yiğit

Öz

Amaç: Hatay yöresinde 2005-2006 yıllarında yürütülen bu çalışmada turunçgillerde görülen Turunçgil pamuklu beyazsineği, Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hemiptera: Aleyrodidae)'un yayılış alanları, biyolojisi, konukçuları ve popülasyon değişimleri ortaya konmuştur.

Yöntem ve Bulgular: Hatay’ın Antakya, Altınözü, Belen, Dörtyol, Erzin, İskenderun, Kırıkhan, Kumlu, Reyhanlı, Samandağ ve Yayladağı ilçelerinin Aleurothrixus floccosus ile bulaşık olduğu anlaşılmıştır. A. floccosus’un doğada yılda 6 döl verdiği belirlenmiştir. Laboratuvar şartlarında (25^oC) ve doğada A. floccosus’un yumurtadan ergin oluncaya kadar gelişme süresi sırasıyla ortalama 41,36 (37–45) ve ortalama 45,16 (37–51) gün olarak bulunmuştur. Aleurothrixus floccosus’un turunçgiller dışında patlıcan, Solanum melongena L. (Personaiae: Solanaceae)’nın bu türe konukçuluk ettiği tespit edilmiş; diğer konukçusunun domates, Lycopersicon esculentum Mill. (Personaiae: Solanaceae) olduğu belirlenmiştir.

Genel Yorum: Aleurothrixus floccosus’un Hassa ilçesi dışında Hatay’ın bütün ilçelerine yayıldığı, genç turunçgil yapraklarında yüksek yoğunluklar oluşturduğu, özellikle sözkonusu beyazsinekle bulaşık fidanlarla yapılan yasadışı ticaret yoluyla yayıldığı belirlenmiştir.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Hatay bölgesinde bulunan A. floccosus’un uygun iklim şartları ve doğal düşmanlarının bulunmaması durumunda kısa sürede yüksek yoğunluklar oluşturarak gerek Hatay ili, gerekse söz konusu beyazsinekle bulaşık fidanların taşınmasıyla öteki turunçgil bölgelerine yayılması ve önemli ölçüde ürün ve kalite kayıplarına yol açması muhtemeldir.

Anahtar Kelimeler

turunçgil pamuklu beyazsineği, Aleurothrixus floccosus, Aleurothrixus floccosus, popülasyon değişimi

Dispersal, host plants, seasonal population fluctuations and biology of citrus woolly whitefly, Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hemiptera: Aleyrodidae) in Hatay province, Turkey

Öz

Aims: Studies were carried out on dispersal, biology, host plants and seasonal population fluctuations of the Citrus woolly whitefly, Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hemiptera: Aleyrodidae) during the years of 2005-2006 in Hatay province, Turkey.

Methods and Results: Aleurothrixus floccosus was spread to Antakya, Altınözü, Belen, Dörtyol, Erzin, İskenderun, Kırıkhan, Kumlu, Reyhanlı, Samandağ and Yayladağı districs of Hatay. It was revealed that A. floccosus has 6 generations per year under field conditions. Developmental time from egg to adult for A. floccosus was 41,36 (37–45) and 45,16 (37–51) days under laboratory (at 25oC), and field conditions, respectively. Egg-plant, Solanum melongena L. (Personaiae: Solanaceae) and tomato, Lycopersicon esculentum Mill. (Personaiae: Solanaceae) were found as host plants for A. floccosus besides the Citrus varieties.

Conclusions: Aleurothrixus floccosus was spread to all districts of Hatay, except Hassa. Its high populations were observed on young citrus leaves. It was determined that the whitefly spread to new areas through the illegal trade of infected citrus saplings.

Significance and Impact of the Study: Aleurothrixus floccosus has a potential to spread    into new citrus areas by transporting infected citrus saplings. The whitefly has also a potential to create the high densities quickly under the suitable climatic conditions and absence of the natural enemies which cause significant crop losses and quality.

Anahtar Kelimeler

Citrus woolly whitefly, Aleurothrixus floccosus, population fluctations

Kaynakça

• Anonim 2010. Turunçgil Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. Ankara. 56 s.
• Anonim 2012. Sürvey Talimatları Kılavuz El Kitabı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü. Ankara. 86 s.
• Anonim 2005. Survey-Teşhis ve Eğitim Konulu Çalışmalar. http://www.izmir-tarim.gov.tr
• Atay S, Şekeroğlu E, 1987. Defne beyazsineği, Parabemisia myricae Kuwana (Homoptera: Aleyrodidae)'nin farklı turunçgil türleri üzerinde populasyon dalgalanması. Türkiye 1. Entomoloji Kongresi Bildirileri (13–16 Ekim 1987, İzmir), Entomoloji Derneği Yayınları: 3, 59-67.
• Barbagallo S, Longo S, Rapisard C, Siscaro G, 1993. Status of the Biological Control against citrus whiteflies and scale insects in Italy. I.O.B.C. WPRS Bulletin. IPM in Citrus fruit crops.Bulletin OILB Srup 16 (7): 7-15.
• Bene Del, G, Gargani E, Del-Bene G, 1991, Osservazioni su Aleurothrixus floccosus ((Maskell)) (Hom.: Aleyrodidae)e sul suo antagonista Cales noacki How. (Hym.: Aphelenidae) in Toscana. Redia. 74 (1): 111-126.
• Chermiti B., Onillon Jc, Dali M, Messelmani H, 1993. Control of the woolly whitefly, Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hom.: Aleurodidae) by the parasitoit, Calesnoacki How. (Hym.: Aphelinidae). Bulletin- OILB/SROP. 16 (7): 86-98.
• Cliement J M L, Vivas A G, 1992. Homoptera III. Moscas Blancas Y Su Control Biologica, Pisa Ediciones, Italia, 204 pp.
• Elekçioğlu N Z, Şenal D, 2007. Pest and Natural Enemy Fauna in Organic Citrus Production in the Eastern Mediterranean Region of Turkey. International Journal of Natural and Engineering Sciences 1: 29-34.
• Katsoyannos P, Ifantis K, Kontodimas D C, 1997. Phenology, Population Trend and Natural Enemies of Aleurothrixus floccosus (Hom.: Aleyrodidae) at a Newly Invaded Area in Athens, Greece. Entomophaga, 42 (4): 619-628.
• Katsoyannos P, Kontodimas D C, Stathas G J, 1998. The inundative release of Cales noacki Howard (Hym.: Aphelinidae), for curative treatment of Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hom.: Aleyrodidae) on heavily infested citrus in Greece. Annls. Inst. Phytopathol. Benaki (N.S.) 18: 111-112.
• Koçlu T, Yoldaş Z, 2007. Ege Bölgesi Turunçgillerinde Zararlı Turunçgil pamuklu beyazsineği, Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hom.: Aleyrodidae)’un Doğal Düşmanlarının Saptanması ve Cales noacki Howard (Hym.: Aphelinidae) İle Biyolojik Savaş Olanaklarının Araştırılması, Türk. entomol. derg. 31 (3): 203-213
• Liotta G, Maniglia G, 1984. Osservazioni sull'andamento delle popolazioni di Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hom.: Aleyrodidae) in Sicilia, Phytophaga 2, 73-86.
• Lodos N, 1982. Türkiye Entomolojisi (Genel Uygulamalı ve Faunistik) Cilt 2, Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Yayın No: 429, İzmir, 591 s.
• Ortu S, Ibba T, 1985. Aleurothrixus floccosus (Maskell) in Sardegna.Atti 14 Congresso Nazionale Italiano di Entomologia sotto gliauspici dell Accademla Nazionale Italiana di Entomologia, della Societa Entomologica Italiana e della International Union of Biological Sciences. 28 maggio-1 giugno. 607-614.
• Öncüer C, Yoldaş Z, 1988. İzmir ili turunçgil bahçelerinde yeni bir zararlı: Parabemisia myricae (Hom: Aleyrodidae). Türk. entomol. derg. 12 (4): 231-233.
• Özer G, 2002. İzmir İli Turunçgil Alanlarında Pamuklu Beyazsinek Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hom.: Aleyrodidae)‘un Yayılış, Zarar ve Populasyon Yoğunluğu Üzerinde Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, İzmir, 51 s.
• Özer G, Kısmalı Ş, 2003. İzmir ili turunçgil alanlarında Turunçgil pamuklu beyazsineği Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Homoptera: Aleyrodidae)'un yayılışı, zarar ve populasyon yoğunluğu üzerinde araştırmalar. Türk. entomol. derg. 27 (1): 61-72.
• Öztürk N, Ulusoy M R, Bayhan E, 2005. Doğu Akdeniz Bölgesi nar alanlarında saptanan zararlılar ve doğal düşman türleri. Türk. entomol. derg. 29 (3): 225-235
• Paulson G S, Beardsley J W, 1986. Development, oviposition and longevity of Aleurothrixus floccosus (Maskell) ( Hom.: Aleyrodidae). Proceedings of the Hawiian Entomological Society. 26, 97-99.
• Reuther W, Calavan E C, Carman G E, 1989. The Citrus Industry. Division of Agriculture and Natural Resource. University of California. Volume V., California-USA, 373 pp.
• Telli Ö, Yiğit A, 2012. Hatay İli Turunçgillerinde Zararlı Turunçgil Pamuklu Beyazsineği, Aleurothrixus floccosus (Maskell) ve Turunçgil İpek Beyazsineği, Paraleyrodes minei Iaccarino (Hemiptera: Aleyrodidae)'nin Doğal Düşmanları. Türk. entomol. derg. 36(1) 131-138.
• Ulu O, 1984. Ege Bölgesi Turunçgillerinde Zararlı Dialeurodes citri (Ashmead) (Hom.: Aleyrodidae)'nin Tanınması, Zararı, Biyolojisi ve Ekolojisi ile Savaş Olanakları Üzerine Araştırmalar. Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Bornova-İzmir (Yayınlanmamış Doktora Tezi), 281 s.
• Ulusoy M R, Uygun N, 1996. Doğu Akdeniz Bölgesi Turunçgillerinde Potansiyel iki yeni zararlı, Aleurothrixus floccosus (Maskell) ve Paraleyrodes minei Iaccarino (Hom.: Aleyrodidae). Türk. entomol. derg. 20 (2) 113-121.
• Ulusoy M R, Vatansever G, Bayhan E, 1999. Avcı böcek, Clitostethus arcuatus Rossi (Col.: Coccinellidae)’un ergin öncesi dönemlerinin gelişme süresi ve ölüm oranları üzerine farklı besinlerin etkisi. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri (26-29 Ocak 1999, Adana), s. 407-415.
• Ulusoy M R, 2001. Türkiye Beyaz Sinek Faunası. Baki Kitabevi, Yayın No: 022, Adana, 98 s.
• Ulusoy M R, Vatansever G, Erkiliç L, Uygun N, 2003. Studies on Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Homoptera, Aleyrodidae) and its parasitoid, Cales noacki Howard (Hymenoptera, Aphelinidae) in the East Mediterranean Region of Turkey. Anz. Scha¨dlingskunde J. Pest Science 76, 163–169.
• Vatansever G, Ulusoy M R, 2004. Farklı Sıcaklıkların Aleurothrixus floccosus (Mask.) (Homoptera: Aleyrodidae)’un Bazı Biyolojik Özellikleri Üzerine Etkisi. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri (8-10 Eylül 2004 Samsun), s. 103.
• Vatansever Sakin G, Ulusoy R, 2009. The effects of different temperatures and diets on the biology of Cales noacki Howard (Hymenoptera: Aphelinidae), a parasitoid of the citrus woolly whitefly. Turk J Agric For 33: 267-275
• Vivas A G, 1992. Present Status of whitefly on citrus in Spain, and control guelines. Seminaire della commision de Technigue le 2 et 3 Septembre, 1992, Antalya-Turquie, 1-19 pp.
• Walker G P, Zareh N, 1990. Leaf age prefence for oviposition by three species of whitefly on lemon.Entomologia Experimentalis et Applicata. 1990. 56:1, 31-45 (CAB ABST. 1990-1991, 54 of 176).
• Yerlikaya H, Başpınar H, Yıldırım E M, 2016. Aydın İl Merkezi’nde turunç ağaçlarında Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Hemiptera: Aleyrodidae)' un popülasyon dalgalanması ve dogal düsmanlarının belirlenmesi. Türkiye Entomoloji Bülteni 6 (1): 75-81.
• Yigit A, Canhilal R, Ekmekci U, 2003. Seasonal Population Fluactuationsof Serangium parcesetosum (Coleoptera: Coccinellidae), a Predatory of Citrus Whitefly, Dialeurodes citri (Homoptera: Aleyrodidae) in Turkey’s Eastern Mediterranean Citrus Groves. Environ. Entomol. 32 (5): 1105–1114.
• Yumruktepe R, Yiğit A, Aytaş M, 1992. Japon defne beyaz sineği, Parabemisia myricae (Kuwana) (Homoptera : Aleyrodidae)'nin bazı biyolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Türk. entomol. derg. 16 (3): 147-153.