Uşak ili şeker pancarı (Beta vulgaris L.) ekim tarlalarında bulunan yabancı ot türlerinin, rastlama sıklıklarının ve yoğunluklarının belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 3, 461 - 473, 18.12.2020

Abdullah Akar , Derya Öğüt Yavuz

https://doi.org/10.37908/mkutbd.678019

Cited By: 3

Öz

Amaç: Çalışmada Uşak Merkez, Banaz ve Sivaslı ilçeleri şeker pancarı tarlalarındaki yabancı otların türlerinin, rastlama sıklıkların ve yoğunluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem ve Bulgular: 2018 yılı Temmuz ayında yapılan survey çalışmaları şeker pancarı ekim alanları dikkate alınarak Uşak Merkez’de 44, Banaz ilçesinde 19 ve Sivaslı ilçesinde 10 tarlada gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar kapsamında tarlayı temsil edecek şekilde seçilen 1 dekar alanda 4 kez 1 m2'lik çerçeve atılarak yabancı otların türleri, rastlama sıklıkları ve yoğunlukları belirlenmiştir. Survey sonucunda 1 parazit, 1 monokotiledon ve 20 dikotiledon olmak üzere 22 familyaya ait 51 yabancı ot türü kaydedilmiştir. Amaranthus retroflexus L. (%100), Chenopodium album L. (%100), Convolvulus arvensis L. (%87.67) ve Polygonum spp. (%73.97) şeker pancarı ekim alanlarında en yaygın bulunan türler olarak belirlenmiştir.

Genel Yorum: Uşak ili şeker pancarı üretim alanlarında yapılan surveyler sonucunda çok yoğun (≥10 adet m-2) ve yoğun (5,00 - 9,99 adet m-2) olarak görülen yabancı ot türlerine rastlanılmazken, tüm ilçelerde A. retroflexus, C. album, C. arvensis ve Polygonum spp. öne çıkan türleri oluşturmuştur.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Şeker pancarı üretiminin yapıldığı iller arasındaki Uşak’ta, üretim alanlarındaki yabancı otların yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi bölge için önem taşımaktadır. Ayrıca, üretim sezonu süresince tarlalarda varlığını devam ettiren yabancı otların mücadelesine yönelik yöntem/yöntemlerin belirlenerek yapılacak olan çalışmalara ışık tutacağı ve bölge üreticisine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uşak, Şeker pancarı, Yabancı ot türleri, Survey, Yaygınlık, Yoğunluk

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Türlerin teşhislerinde yardımlarını esirgemeyen Prof. Dr. Özhan BOZ 'a teşekkür ederim(z).

Determination of species, frequencies and densities of the weeds in sugar beet (Beta vulgaris L.) cultivation field in Uşak province, Turkey

Öz

Aims: The aim of the study was to determine the species, frequency, and density of the weed species in sugar beet fields in Central, Banaz and Sivaslı districts of Uşak province.

Methods and Results: The survey studies were conducted in 44 fields in the central district of Uşak, 19 fields in Banaz district and 10 fields in Sivaslı district considering the sugar beet cultivation areas in July 2018. Within the scope of the survey studies, the species, frequency and density of the weed were determined by placing 1m2 frame 4 times in 1 decare selected in the way to represent the field. As a result of the survey, 51 weed species belonging to 22 families including 1 parasitic, 1 monocotyledon and 20 dicotyledons were recorded. Amaranthus retroflexus L. (100%), Chenopodium album L. (100%), Convolvulus arvensis L. (87.67%) and Polygonum spp. (73.97%) were the most common species found in the sugar beet cultivation areas.

Conclusions: As a result of the surveys conducted in sugar beet cultivation areas in Uşak province, very dense (≥10 plant m-2) and dense (5.00-9.99 plant m-2) weed species were not found and in all the districts, the main species were A. retroflexus, C. album, C. arvensis, and Polygonum spp.

Significance and Impact of the Study: In Uşak, being one of the provinces where sugar beet production is performed, determining the frequency and density of the weeds in the production areas is important for the region. It is also considered that determining the method/methods for struggling against the weeds which continue their existence in the fields during the production period would provide an insight for the further studies and contribute to the local producers.

Anahtar Kelimeler

Uşak, sugar beet, weed species, survey, frequency, density

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akça A (2014) Kayseri ili şeker pancarı (Beta vulgaris L.) ekiliş alanlarında bulunan yabancı otların tespiti ve yabancı ot kontrolü için kritik periyodun belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bitki Koruma ABD, 52 s.
• Akça A, Işık D (2016). Kayseri ili şeker pancarı (Beta vulgaris L.) ekiliş alanlarında bulunan yabancı otların tespiti. Bitki Koruma Bülteni, 56 (1), 115-124.
• Anonim (2018) TUİK Bitkisel Üretim İstatistikleri http://www.tuik.gov.tr/Start.do (Erişim tarihi: 18 Mayıs 2019)
• Anonim (2018a) Uşak Belediyesi Coğrafi Yapısı. http:// http://www.usak.bel.tr/sayfa/cografi-yapisi/ (Erişim Tarihi: 10 Aralık 2019)
• Anonim (2018b) T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Uşak İl Müdürlüğü Kayıtları.
• Anonim (2020) İdeal şeker pancarı ekimi nasıl olmalıdır. https://www.kws.com/tr/tr/danismanlik/ekim/seker-pancari/ (Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2020)
• Anonim (2020a) Şeker pancarı yetiştiriciliği http://usakpancar.com.tr/Kooperatif/Sayfa/1033 (Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2020)
• Anonim (2020b) Şeker pancarı raporu 2018 https://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=30301&tipi=17&sube=0 (Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2020)
• Anonymous (2017) Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://www.fao.org/faostat/en/#home (Erişim tarihi: 25 Haziran 2019)
• Arpacı S (2010) Ağrı ve çevresinde şeker pancarı tarımı ve şeker sanayi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bil. Ens., Coğrafya ABD, 152 s.
• Arslan ZF (2018) Şanlıurfa ili mısır tarlalarında bulunan yabancı otların yaygınlık ve yoğunlukları ile mücadele sorunlarına çözüm önerileri. Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi. 6(10): 1322-1328.
• Bhargava A, Shukla S, Katiyar RS, Ohri D (2003) Selection parameters for genetic improvement in Chenopodium grain on sodic soil. Journal of Applied Horticulture, 5(1), 45-48.
• Cioni F, Maines G (2010) Weed Control in Sugarbeet. Sugar Tech, 12(3), 243-255
• Çal G (2013) Sakarya ili şeker pancarı tarlalarında görülen önemli yabancı ot türleri, yoğunlukları ve rastlanma sıklıklarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bitki Koruma ABD, 53 s.
• Davis PH (1965 - 1988) Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh at the University Press, Volume 1 -10.
• Davis, PH. 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Volume 10. p:590.
• Dawson JH (1977) Competition of late-emerging weeds with sugarbeets. Weed Science 25:168-170.
• Doğanay H, Çavuş A (2016). Türkiye Ekonomik Coğrafyası. İstanbul: Pegem Akademi Yayınları.
• Ghanbari-Birgani D, Hosseinpour M, Shimi P, Abdollahian M (2006) Evaluation of chloridazon and desmedipham mixture with and without surfactant for weed control in sugarbeet. Iranian Journal of Weed Science, 2(2), 45-58.
• Göbelez M (1972) Yabancı ot mücadelesi. Türkiye Şeker Sanayi Seker Enstitüsü, Çalışma Yıllığı (1971-1972) Sayı: 1, 118.
• Gökçe L (2018) Niğde ili şeker pancarı ekim alanlarında görülen yabancı ot türleri, yoğunlukları ve rastlanma sıklıklarının Tespiti. Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bitkisel Üretim ve Teknolojileri ABD, 50 s.
• Güncan A (1993) Türkiye’de şeker pancarında yabancı ot mücadelesi. Türkiye I. Herboloji Kongresi Bildirileri. 3-5 Subat 1993. Adana. 227-231.
• Güncan, A (2018) Yabancı Ot Mücadelesi. Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, (Güncellenmiş ve ilaveli 4. Baskı), Konya.
• Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC (2000) Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Edinburgh. Vol 11 (Supp. II)
• Gürsoy OV (1987) Yabancı ot kontrolünün temel esasları ve şeker pancarı tarımındaki yeri. Şeker Enstitüsü, Ankara, Turkey.
• Gürsoy OV (2001) Orta Anadolu bölgesi şeker pancarı ekim alanlarında sorun olan yabancı otlar ve bunlara karşı uygun savaş yöntemlerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bitki Koruma ABD, 129s
• Işık D, Akça A (2018) Assessment of weed competition critical period in sugar beet. Journal of Agricultural Sciences 24: 82-90.
• Jalali AH, Salehi F (2013) Sugar beet yield as affected by seed priming and weed control. Archives of Agronomy and Soil Science 59: 281-288.
• Kadıoğlu İ, Doğar G, Ciğer Ü (2015) Şeker pancarı ekim alanlarında görülen küsküt (Cuscuta campestris Yunck.)’ün tanımı, zararı ve yaygınlık durumu. İstilacı Bitkiler Çalıştayı/Invasive Plants Work, 22 Mayıs 2015, Tokat, 18 (3), 15-16.
• Kordali Ş (2002) Bayburt ili Arpa, Buğday, Mercimek ve Şeker pancarı tarlalarında görülen yabancı otlar, yoğunlukları, topluluk oluşturma durumları ve tohumların ürüne karışma oranları üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bitki koruma ABD, 131 s.
• Köktaş D, Öğüt Yavuz D (2020) Uşak ili buğday (Triticum aestivum L.) ekim alanlarında sorun olan yabancı ot türlerinin, yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 7 (2): 349-367.
• May JM, Wilson RG (2006) Weed and weed control. In Sugar beet, A.P. Draycott, 359-386. UK: Blackwell.
• Nemli Y (1978) Çiçekli parazitlerden Cuscuta L.’nin Anadolu türleri üzerinde morfolojik ve sistematik araştırmalar. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Doçentlik Tezi, İzmir.
• Nemli Y (1986) Anadolu’da kültür alanlarında bulunan küsküt türleri (Cuscuta spp.); yayılışları ve konukçuları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23 (3), 11-21.
• Oerke EC, Dehne HW (2004) Safeguarding production-losses in major crops and the role of crop protection. Crop Protection, 23: 275-285.
• Önen H (1995) Tokat Kazova’da yetiştirilen şeker pancarında sorun olan yabancı otlar ile uygulanan farklı savaş yöntemlerinin verime olan etkileri üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bitki Koruma ABD, 71 s.
• Özer Z. (1993) Niçin yabancı ot bilimi. Türkiye Herboloji Kongresi Bildirileri, Adana, 1-7 s.
• Özer Z, Kadioglu I, Önen H, Tursun N (2001) Herboloji (Yabanci ot Bilimi). Gaziosmanpasa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:20, Kitaplar Serisi No:10, Tokat.
• Özer Z, Önen H, Tursun N, Uygur FN (1999) Türkiye’nin Bazı Önemli Yabancı Otları (Tanımları ve Kimyasal Savaşımları). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:38 Kitap Serisi No:16 Tokat.
• Özkan OU, Kaya İ (2008) Van gölü havzası şeker pancarı alanlarında sorun olan yabancı otların belirlenmesi. Türkiye Herboloji Dergisi. 11(1), 8-15.
• Salehi F, Esfandiari H, Haimian Mashhadi H (2006) Critical period of weed control in sugar beet in Shahredord Region. Iranian Journal Weed Science. 2(2) 1-12.
• Schweizer EE (1979) Sugarbeet weed control – its status and future direction. Procedings of ssymposia. IX International Congress of Plant Protection. Washington D.C. USA.
• Tepe I (1989) Van ve yöresinde hububat alanlarında yabancı otlar ve dağılışları. TÜBİTAK, Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi. 13 (3b): 1315-1329.
• Tepe I (1998) Türkiye’de tarım ve tarım dışı alanlarda sorun olan yabancı otlar ve mücadeleleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Yayın No:32, Van.
• Tozlu E, Zengin H (1996) Erzurum yöresi şeker pancarı tarlalarında bulunan yabancı otların yoğunlukları, rastlanma sıklıkları ve topluluk oluşturma durumları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(4), 25-636.
• Tursun N, Tursun AÖ, Kaçan K (2003) Kahramanmaraş ili ve ilçelerinde şeker pancarı ekim alanlarında sorun olan yabancı otların belirlenmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6(2).
• Uludağ A (1993) Diyarbakır Yöresinde Yetiştirilen Buğday-Mercimek Kültürlerindeki Önemli Yabancı otların Dağılışı ve Bunların Bazı Biyolojik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bitki Koruma ABD, 50 s.
• Uluğ E, Kadıoğlu İ, Üremiş İ (1993) Türkiye’nin Yabancı Otları ve Bazı Özellikleri. T.K.B. Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Yay. No: 78, 513s. Adana
• Uygur FN, Koch W, Walter H (1986) Çukurova bölgesi Buğday-Pamuk ekim sistemindeki önemli yabancı otların tanımı, PLITS, 1986/4 (1) 169 pp.