Determination of the bark beetle species (Coleoptera: Scolytidae) and their population dynamics in different traps in apricot trees in Darende district of Malatya province, Turkey

Yıl 2022, Cilt: 27 Sayı: 1, 145 - 154, 08.04.2022

Abdulsamet Karaağaç Çetin Mutlu

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1037536

Öz

Aims: This study was conducted to determine the bark beetle species (Coleoptera: Scolytidae) and their population density and population dynamics with different traps in apricot orchards between 2020 and 2021 in Darende district of Malatya province, Turkey.

Methods and Results: The samplings were performed in the apricot orchards of Darende district between April and November. Population development and density were carried out in two different orchards with different elevations, irrigated and non-irrigated cultivation. Red winged sticky (Rebell rosso) visual traps and red light traps were used and monitored weekly intervals. Scolytus multistriatus (Marsham, 1802), Scolytus amygdali (Guerin-Méneville, 1847), Scolytus schevyrewi (Semenov, 1902), Scolytus scolytus (J.C. Fabricius, 1775), and Scolytus kirschii (Skalitzky, 1876) were recorded from the study area. The bark beetles showed positive phototaxis towards the light and the light traps caught more (average 11.6 individuals/week) bark beetle than red-wing sticky traps (9.3 individuals/week). The first adults of Scolytid species emergence in April and they can be seen until the first week of November and can give three generations in a year. Mature larvae spend their winter between wood and bark tissue. The species cause damage by opening galleries under the bark tissue in fresh shoots, main branches, and trunks regardless trees age, and completely dry the damaged trees within few years.

Conclusions: It was concluded that detailed studies should be carried out on the bark beetle species in the apricot orchards of Malatya province. Besides, bark beetles show more signs of damage on weakened trees in high altitude and unirrigated apricot orchards. The sticky traps containing red artificial light are more effective in population monitoring and determining the density of Scolytid species.

Significance and Impact of the Study: These results highlight the importance of the diversity of bark beetle species, determination of population change with the use of different trap types, and determining that the red-winged sticky trap supported by an artificial light source is more effective in apricot trees.

Anahtar Kelimeler

Scolytus spp., bark beetle, light trap, color trap, apricot, monitoring, Malatya

Malatya ili Darende ilçesi kayısı ağaçlarında zararlı yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) türlerinin belirlenmesi ve farklı tuzaklardaki popülasyon gelişimi

Öz

Amaç: Bu çalışma, Malatya ili Darende ilçesinde kayısı bahçelerinde zararlı yazıcıböcek (Coleoptera: Scolytidae) türleri ile farklı tuzaklardaki popülasyon gelişimini ve yoğunluklarını belirlemek amacıyla 2020-2021 yılları arasında yapılmıştır.

Yöntem ve Bulgular: Tür tespiti çalışmaları için Darende ilçesi kayısı bahçelerinde Nisan ve Kasım ayları arasında periyodik aralıklarla örneklemeler yapılmıştır. Popülasyon gelişimi ve yoğunluk çalışmaları ise farklı yükseltilere sahip, sulu ve susuz yetiştiricilik yapılan iki farklı bahçede gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla kırmızı kanatlı yapışkan (Rebell rosso) görsel tuzak ile SMD şerit LED eklenmiş kırmızı yapay ışık kaynaklı tuzaklar bahçelere asılarak yazıcıböcek popülasyonu Nisan-Kasım ayı arasında haftalık olarak takip edilmiştir. Darende ilçesi kayısı ağaçlarında Scolytus multistriatus (Marsham, 1802), Scolytus amygdali (Guerin-Méneville, 1847), Scolytus schevyrewi (Semenov, 1902), Scolytus scolytus (J.C. Fabricius, 1775) ve Scolytus kirschii (Skalitzky, 1876) türleri belirlenmiştir. Yazıcı böceklerin ışığa doğru hareket ederek pozitif fototaksi gösterdiği ve yapay ışık kaynağı eklenmiş tuzaklara daha fazla yakalandığı (ortalama 11.6 birey/hafta) ve bu rakamın kırmızı kanatlı yapışkan tuzaklarda ortalama 9.3 birey/hafta olduğu belirlenmiştir. Scolytid türlerin Darende ilçesinde ergin çıkışlarının Nisan ayı içerisinde gerçekleştiği, Kasım ayının ilk haftasına kadar görülebildiği ve yılda üç nesil verebildiği tespit edilmiştir. Zararlıların kışı olgun larva döneminde odun ve kabuk dokusu arasında geçirerek, ağaçların taze sürgün, ana dal ve gövdelerin kabuk dokusu altında galeriler açarak zarar oluşturduğu ve zarara uğrayan ağaçları birkaç yıl içinde tamamen kuruttukları tespit edilmiştir.

Genel Yorum: Bu sonuçlara göre Malatya ili kayısı bahçelerinde yazıcıböcek türleriyle ilgili detaylı çalışmaların yeniden yapılması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca yazıcıböceklerin yüksek rakımlı ve susuz yetiştiricilik yapılan bahçelerdeki zayıf düşmüş ağaçlarda daha çok zarar belirtisi gösterdiği görülmüştür. Kırmızı yapay ışık kaynağı içeren yapışkan tuzakların scolytid zararlıların popülasyon takibi ve yoğunluklarının belirlenmesinde daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Bu sonuçlar, yazıcıböceklerin kayısı ağaçlarındaki tür çeşitliliğini ortaya koyması ve farklı tuzak tiplerinin kullanılması ile popülasyon değişiminin belirlenmesi ve yapay ışık kaynağı ile desteklenmiş kırmızı kanatlı yapışkan tuzağın daha etkili olduğunun belirlenmiş olması bakımından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yazıcıböcekler, ışık tuzağı, yapışkan tuzak, kayısı, popülasyon gelişimi, Malatya

Kaynakça

• Doerr MD, Brunner JF, Smith TJ (2008) Biology and management of bark beetles (Coleoptera: Curculionidae) in Washington cherry orchards. J Entomol Soc B C. 105: 69-81.
• Ak K, Saruhan İ, Akyol H (2014) Xyleborus dispar (Fabricius, 1792) ve Xyleborinus saxesenii (Ratzeburg, 1837)(Coleoptera: Curculionoidea: Scolytidae)’ye karşı farklı tuzak tiplerinin performanslarının belirlenmesi. Anadolu tarım bilim. derg. 29: 26-35.
• Anonymous (2008) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Zirai Mücadele Teknik Talimatları, 3: 256-61.
• Anonymous (2015) https://www.wonderopolis.org/wonder/why-are-bugs-attracted-to-light. (Erişim Tarihi: 14 Aralık 2021)
• Anonymous (2019) https://www.iflscience.com/plants-and-animals/why-are-bugs-attracted-light/. (Erişim Tarihi: 14 Aralık 2021)
• Anonymous (2019b) https://www.scienceabc.com/nature/why-are-insects-attracted-by-light.html. (Erişim Tarihi: 14 Aralık 2021)
• Anonymous (2021) TÜİK Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim Tarihi: 14.12.2021)
• Anonymous (2021a) Nuts & Dried Fruits Statistical Yearbook 2020/2021. https://www.nutfruit.org/files/tech/1625230833_INC_Stats_2021.pdf (Erişim Tarihi: 14 Aralık 2021)
• Anonymous (2021b) Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü raporları.https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/2020%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/Kay%C4%B1s%C4%B1%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporu%202020-316%20TEPGE.pdf (Erişim Tarihi: 14 Aralık 2021) Anonymous (2021c). https://www.bugwood.org/searchresults.cfm?q=Scolytus+multistriatus+ (Erişim Tarihi: 15.12.201)
• Ayberk H, Cebeci H (2010) Scolytus rugulosus (Muller)(Coleoptera, Scolytidae)-a new pest of Acer undulatum Pojark in Turkey. J Anim Vet Adv. 9: 2325-2326.
• Bozkurt V, Özdem A (2013) Orta Anadolu Bölgesinde kiraz ağaçlarında zararlı meyve yazıcıböcek türlerinin (Coleoptera: Curculionidae: Scolytinae) tespiti, yoğunlukları ile önemli türün biyolojik kriterlerinin belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 53: 65-76.
• Baggiolini M (1965) Méthode de contrôle visuel des infestations d'Arthropodes ravageurs du pommier. Entomophaga, 10: 221-229.
• Davis RS (2011) Elm Bark Beetles and Dutch Elm Disease. 147-11. Utah Pests Fact Sheet.
• https://digitalcommons.usu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1895&context=extension_curall (Erişim Tarihi: 14 Aralık 2021) Kaplan C (1999) Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Sert Çekirdekli Meyvelerde Zararlı Scolytus rugulosus Müll. (Coleoptera: Scolytidae)’un Biyolojisi, Zarar Şekli ve Yayılış Alanlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bitki Koruma ABD, 50 s.
• Kaya M (2004) Bursa İlinde Değişik Meyve Ağaçlarında Xyleborus dispar (F.)(Coleoptera: Scolytidae)'ın Ergin Populasyon Değişimi Üzerinde Araştırmalar. YYÜ Tar Bil Derg. 14: 113-117.
• Özgen İ, Sarıkaya O, Çiçek H (2012) Damage of Scolytus rugulosus (Muller, 1818)(Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae) in the apricot fruits. Mun. ent. zool. 7: 1185-1187.   Öztürk N, Ulusoy MR, Erkılıç L, Bayhan SÖ (2004) Pests and predatory species determined in apricot orchards in Malatya province of Turkey. Bitki Kor. Bül. 44:1-13.
• White KJ (1992) Scolytid pests in fruit tree orchards. Master Thesis, University of Simon Fraser, Dept. of Biological Sciences, 52 p.