‘Halhalı’ Zeytin Çeşidine Ait Yarı Odunsu Çeliklerin Köklenmesi Üzerine Alttan Isıtma ve Farklı Ortamların Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 1, 11 - 17, 07.04.2023

Sabahittin Abay , Adem Dal , Murat Çelik , İpek Sezer , Oğuzhan Çalışkan

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1129017

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, ‘Halhalı’ zeytin çeşidine ait odun çeliklerinin köklenme özellikleri üzerine alttan ısıtma ve farklı köklendirme ortamlarının etkilerini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. ‘Halhalı’ zeytin çeşidinin odun çelikleri 22-25°C ayarlanmış ortam sıcaklığında Dere Kumu (DK) (1), Pomza (Po) (1), Kokopit (Ko) (1), Perlit (Pe) (1), Dere Kumu:Pomza (DK:Po, 1:1), Kokopit:Perlit (Ko:Pe, 1:1), Torf:Perlit (T:Pe, 1:1) ve Kokopit:Torf:Perlit (Ko:T:Pe, 1:1:1) köklendirme ortamlarında köklendirilmiştir. Çalışma başlangıcından 60 gün sonra çelikler sökülerek kallus oranı (%), köklenme oranı (%), kök sayısı (adet), kök uzunluğu(cm), sürgün sayısı (adet) ve sürgün uzunluğu (cm) parametreleri incelenmiştir. Çalışmada, ‘Halhalı’ çeşidinde ortam ısıtması ve farklı ortam kullanımının köklenme özellikleri üzerine önemli etkileri olduğu tespit edilmiştir. En yüksek kallus oranı (%45.00), kök sayısı (4.66 adet) ve köklenme oranı (%22.5) ısıtma uygulamasından elde edilmiştir. ‘Halhalı’ çeşidinde, en yüksek köklenme oranı ısıtmalı Ko+Pe(%35.00), DK+Po (34.17) ve DK (%32.50) ortamlarında belirlenmiştir. Sonuç olarak, ‘Halhalı’ zeytin çeşidinde odun çelikleri ile köklendirmede daha ekonomik olması bakımından DK+Po ve DK ortamlarının Ko+Pe karışımına tercih edilebileceği ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

zeytin, Halhalı çeşidi, alttan ısıtma, köklenme ortamı, kök özellikleri

Effect of basal heating and different substrates on rooting of semi-hardwood cuttings of ‘Halhalı’ olive cultivar

Öz

This study was carried out to determine the effects of basal heating and different substrates on the rooting properties of semi-hardwood cuttings of the ‘Halhalı’ olive cultivar. Wood cuttings of Halhalı' olive variety were rooted in rooting media such as Creek Sand (DK) (1), Pumice (Po) (1), Kokopit (Ko) (1), Perlite (Pe) (1), Creek Sand: Pumice (DK:Po, 1:1), Cocopit:Perlite (Ko:Pe, 1:1), Peat:Perlite (T:Pe, 1:1) and Cocopit: Peat:Perlite (Ko:T:Pe, 1 :1:1) at 22-25°C ambient temperature. In the study, callus rate (%), rooting rate (%), root number (number), root length (cm), shoot number (number) and shoot length (cm) characteristics were investigated. In the study, the basal heating system and the use of different substrates had significant effects on the rooting properties of semi-hardwood cuttings in the ‘Halhalı’ cultivar. The highest callus rate (45.00%), number of roots (4.66 pieces), and rooting rate (22.5%) were obtained from the basal heating system. Besides, in the ‘Halhalı’ cultivar, the highest rooting rate was determined in heated Ko+Pe (35.00%), DK+Po (34.17), and DK (32.50%) substrates. As a result, DK+Po and DK substrates can be preferred in the rooting of semi-hardwood cuttings in the ‘Halhalı’ cultivar since they are more economical than the Ko+Pe mixture.

Anahtar Kelimeler

‘Halhalı’cultivar, basal heating, rooting ratio, root characteristics

Kaynakça

• Alam, R.,Sajid, M., 2018. Rooting Response of Olive Cultivars to Various Cutting Types. Horticultural Research Institute, National Agricultural Research Centre (NARC), Islamabad, Pakistan. Science, Technologyand Development 37 (1): 36-41, 2018. ISSN 0254-6418.
• Ali, M.H.,Ahmad, W., Usman, M., 2019. Rooting ability of different olive cultivars through cuttings in basal heating system. Int. J. Res. Schol. 3(2): 1-4.
• Cirillo, C.,Russo, R., Famiani, F., DiVaio, C., 2017. Investigation on Rooting Ability of Twenty Olive Cultivars from Southern Italy. Universitàdegli Studidi Napoli Federico II, Dipartimentodi Agraria, Via Università, 100, 80055 Portici (NA), Italy. Adv. Hort. Sci., 2017 31(4): 311-317.
• Fabbri A.,Bartolini G., Lambardi M., Kailis, S.,2004. Olive Propagation Manual, Landlinks Press, Colling-wood, 141 pp. doi:10.1017/S0014479705282819.
• FAO, 2022.Food and Agriculture Organization of the United Nations. https://www.fao.org/faostat/en/#home.
• Fernandes Serrano J.M.,Serrano M., Amaral E., 2002. Effect of Different Hormone Treatments on Rooting of Olea europaea cv. Galega vulgar Cuttings. Acta Horticulturae 586: 875-877
• Fouad, M. M.,Fayek, M.A., Selim, H.H., El-Sayed,M.E., 1990. Rooting of Eight Olive Cultivars Under Mist. ISHS Acta Horticulturae 286: International Symposium on Olive Growing. DOI;10.17660/ActaHortic.1990.286.7.
• Gerakakis, A., Ç., Özkaya, M., T., 2005. Effects of Cutting Size, Rooting Media and Planting Time on Rooting of Domat and Ayvalik Olive (Olea europaea L.) Cultivars in Shaded Polyethylene Tunnel (Spt). Tarım Bilimleri Dergisi 2005, 11 (3) 334-338.
• Güler, Z., Özkaya, M.T., Dousti, S., 2017. Gemlik Zeytin Çeşidinin Yarı Odun Çeliklerinin Köklendirilmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü. Zeytin Bilimi / Cilt 7 Sayı 1 Haziran 2017 / ISSN 1309-5889.
• Hechmi, M., Khaled, Mm., Abed, S., El-Hassen, A., Faiez, R., M’hamed, A., 2013.Performance of Olive Cutting (Olea europaea L.) of Different Cultivars Growing in the Agro-Climatic Conditions of Al-Jouf (Saudi Arabia). Olive Unit Research, Al-Jauf Research Center, Sekaka, Kingdom of Saudi Arabia. American Journal of Plant Physiology 8 (1): 41-49, 2013. ISSN 1557-4539.
• BUGEM, 2022. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BUGEM.pdf. Erişim tarihi: 20.01.2022.
• İsfendiyaroğlu, M.,Özeker, E., Başer, S., 2009. Rooting of 'Ayvalik' Olive Cuttings in Different Media. Spanish Journal of Agricultural Research 7(1): 165-172.
• Karaltı, M., Dalkılıç, Z., 2020. Memecik Zeytin Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine Etilenin Etkisi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Güney Yerleşke 09100 AYDIN. ADÜ Ziraat Derg, 2020;17(2):165-171.doi: 10.25308/aduziraat.684104. Karasu, İ.,2014. Bazı Yabancı Zeytin Çeşitlerinde Çeliklerin Köklendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.2014.43s.
• Kaya, H., Sefer, F., Mete, N., Çetin, Ö., Hakan, M., Şahin, M., Güloğlu, U., Uluçay, N., Vural, M.,G., 2015. Türkiye Zeytin Çeşit Kataloğu. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. ISBN: 978-605-9175-04-3.
• Özkaya, M.T.,Tunalıoğlu, R., Eken, Ş., Tan, M., Danacı, A., İnan, N., Tibet, Ü., 2010. Türkiye Zeytinciliğinin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi 11-15 Ocak 2010.
• Saraçoğlu, N., 2018. Hatay İli Yerel Zeytin Çeşitlerinde Çeliklerin Köklenme Durumlarının Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 47 s.
• TUİK, 2022. Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel-Uretim-1.Tahmini-2021-37247. Erişim Tarihi: 21.04.2022.
• Ülger, S., 1989. Farklı Ortamlarda, Hormon Kullanımıyla, Değişik Zeytin Çeşitlerinin Köklendirilmesi. Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ziraat Anabilim Dalı Bahçe Bitkileri Programı. Yüksek Lisans Tezi. T491/1-1.
• Villa, F., Silva, D.,F., Dall'Oglio, P., Potrich, C., Menegusso, F.,J., 2017. Performance of Substrates in Rooting Capacity of Olive Tree Cuttings. Revista de Ciências Agroveterinárias, Lages, v.16, n.2, p.95-101, 2017.