Is dual-purpose flax production feasible in the Amik Plain? A preliminary study on cultivar performance and harvesting stage

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 1, 281 - 289, 08.04.2024

Yusuf Ziya Aygün , Aysel Arslan , Mehmet Mert

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1394730

Öz

The research aimed to investigate the yield and quality parameters of three flax varieties (Linum usitatissimum L.) at four different harvesting stages in Amik Plain in the 2021 growing seasons. The experimental design was a randomized complete block in split plot arrangement with three replications. Seed yield and quality parameters were determined after the maturation of seeds at the final harvesting. Harvesting stages (beginning of flowering, capsule formation, green-yellow ripening, and full ripening stages) significantly affected plant height, technical stem length, stem ratio, moisture, and plant fresh weight. Among the cultivars, significant differences were observed in terms of technical stem length, fiber ratio, stem ratio, 1000 seed weight and seed yield. Interaction effects were determined in terms of plant height and moisture ratio. While the cv. Noreum had greater fiber ratio (19.45%), stem ratio (50.97%) and seed yield (241.33 kg da-1), the cv. Karakız had the highest 1000 seed weight (7.99 g). The cv. Beyaz Gelin had the highest technical stem length (67.39 cm). In terms of technical stem length, fiber ratio, and stem ratio parameters, the cv. Beyaz Gelin and the cv. Noreum were in the same statistical group. The fact that harvesting stages do not affect the fiber ratio has led to the conclusion that planting for both purposes may be appropriate in the region.

Anahtar Kelimeler

Flax, Cultivar, Harvesting time, Fiber, Seed

Amik Ovası’nda çift amaçlı keten üretimi yapılabilir mi? Çeşitler ve hasat zamanları üzerine bir araştırma

Öz

Araştırma, Amik Ovası koşullarında üç farklı keten çeşidinin (Linum usitatissimum L.) dört farklı hasat zamanındaki verim ve kalite unsurlarını incelemeyi amaçlamıştır. Bu doğrultuda, çalışma 2021 üretim sezonunda tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Tohum verim ve kalitesi üzerine incelemeler son hasat zamanında tohumların olgunlaşması sonrasında yapılmıştır. Hasat zamanları (çiçeklenme başlangıcı, kapsül oluşumu, yeşil-sarı olum ve tam olum aşamaları) bitki boyu, teknik sap uzunluğu, sap oranı, nem oranı, bitki yaş ağırlığı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı etkilere neden olmuştur. Çeşitler arasında ise teknik sap uzunluğu, lif oranı, sap oranı, 1000 tohum ağırlığı ve tohum verimi açısından önemli farklılıklar gözlemlenmiştir. Bitki boyu ve nem oranı bakımından interaksiyon etkisi belirlenmiştir. Noreum çeşidi, lif oranı (%19.45), sap oranı (%50.97) ve tohum verimi (241.33 kg da-1) ile öne çıkarken, Karakız çeşidi en yüksek 1000 tohum ağırlığı (7.99 g) ile dikkat çekmiştir. Beyaz Gelin çeşidi ise en yüksek teknik sap uzunluğu (67.39 cm) değerine sahiptir. Teknik sap uzunluğu, lif oranı ve sap oranı parametrelerinde Beyaz Gelin çeşidi ile Noreum çeşidi aynı istatistiksel grupta bulunmaktadır. Hasat zamanlarının lif oranını etkilememesi, bölgede her iki amaca yönelik ekim yapmanın uygun olabileceği sonucuna ulaştırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Keten, Çeşit, Hasat zamanı, Lif, Tohum

Kaynakça

• Abd El-Fatah, A.A.E. (2007). Comparative study on some flax cultivars. J. Agric. Sci. Mansoura Univ., 71 (9), 11-19.
• Aslan, Ö., & Sarıhan, E.O. (2020). Uşak ili ekolojik koşullarında bazı keten hat ve çeşitlerinin verim ve tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Fen ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4 (2), 105-113.
• Aydin, D. (2020). Determination of different irrigation times on yield, yield components and quality characteristics in oil flax (Linum usitatissimum L.) genotypes. Doctoral dissertation, Eskisehir Osmangazi University, Institute of Science and Technology, 121 s.
• Aygün, Y.Z., & Mert, M. (2022). Determination of yield characters of some linseed (Linum usitatissimum) cultivars under rainfed condition in Eastern Mediterranean. Journal of Applied Biological Sciences, 16 (3), 527-536.
• Bauer, Ph.J., Stone, K.C., Foulk, J.A., & Dodd, R.B. (2015). Irrigation and cultivar effect on flax fiber and seed yield in the Southeast USA. Industrial Crops and Products, 67, 7-10. http://dx.doi.org/10.1016/j.indcrop.2014.12.053
• Cullis, C.A. (2007). Flax. In Oilseeds (pp. 275-295). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Çoban, A., Şahin, C.B., & İşler, N. (2021). Effects of different row spacing on yield and yield components of linen varieties. Biological Diversity and Conservation, 14 (2), 208-213. https://doi.org/10.46309/biodicon.2021.891740
• Çopur, O., Gür, M.A., Karakuş, M., & Demirel, U. (2005). Determination of correlation and path analysis among yield components and seed yield in oil flax varieties (Linum usitatissimum L.). Türkiye VI. Field Crops Congress, 5-9.
• El-Hariri, D.M., Anderson, J.F., & Schiavoni, M.A. (1994). in El-Hariri, D.M., Anderson, J.F., & Schiavoni, M.A. Proceedings World Fibre Flax Symposium, The Connecticut Agricultural Experiment Station, New Haven, Conn.
• El-Hariri, D.M., Hassanein, M.S., & El-Sweify, A.H. (2004). Evaluation of some flax genotypes straw yield, yield components and technological characters. Journal of Natural Fibers, 1 (2), 1-12.
• El-Refaey, R.A., El-Seidy, E.H., Abou-Zaied, T.A., & Rashwan, E.A. (2010). Evaluation of some genotypes of flax (Linum usitatissimum L.) for fiber and its related characters under different plant densities and retting methods (pp. 165-187). The 12th Conference of Agronomy, Suez Canal Univ., Fac., Environ., Agric. Sci., September 20-22, 2010, El-Arish, Egypt.
• Koçak, N., & Bayraktar, N. (2011). Türkiye’de keten tarımı. Ziraat Mühendisliği, 357, 13-17.
• Kozlowski, R., Baraniecki, P., & Barriga-Bedoya, J. (2005). Bast fibres (flax, hemp, jute, ramie, kenaf, abaca). Biodegradable and Sustainable Fibres, 36-88.
• Kurt, O., Doğan, H., & Demir, A. (2006). Samsun ekolojik koşullarına uygun kışlık keten çeşitlerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi), 21 (1), 1-5.
• Kymäläinen, H.R., Koivula, M., Kuisma, R., Sjöberg, A.M., & Pehkonen, A. (2004). Technologically indicative properties of straw fractions of flax, linseed (Linum usitatissimum L.) and fibre hemp (Cannabis sativa L.). Bioresource Technology, 94 (1), 57-63.
• Mert, M. (2020). Lif bitkileri (üçüncü baskı). Nobel Yayınları.
• Muir, A.D., & Westcott, N.D. (Eds.). (2003). Flax: The genus Linum. CRC Press.
• Örs, Ö., & Öztürk, Ö. (2018). Konya koşullarında yağlık keten (Linum usitatissimum L.) çeşitlerinin verim ve bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 32 (3), 305-311.
• Rashwan, E., Mousa, A., El-Sabagh, A., & Barutçular, C. (2016). Yield and quality traits of some flax cultivars as influenced by different irrigation intervals. Journal of Agricultural Science, 8 (10), 226-240.
• Tukey, J.W. (1953). The Problem of Multiple Comparisons. Unpublished Manuscript, Princeton University, Princeton, NJ.
• Tunçtürk, M. (2007). Van koşullarında bazı keten Linum usitatissimum L. çeşitlerinin verim ve bazı verim ögelerinin belirlenmesi. Journal of Agricultural Sciences, 13 (04), 365-371.
• Yıldırım, M.U. (2005). Seçilmiş alternatif keten (Linum usitatissimum L.) hatlarının verim ve verim öğeleri bakımından karşılaştırılması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 83 s.