Türkiye’de Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Genel Durumu

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 2, 0 - 0, 08.12.2016

Arif Semerci , Ahmet Duran Çelik

Öz

Tarım sektörü, ülke ekonomisindeki yeri gelişmişlik düzeylerine bağlı olarak ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte, sağlamış olduğu üretim değeri yanında sosyo-ekonomik ölçekteki kazanımları bakımından önemini hiçbir dönemde kaybetmemiştir. Türkiye ekonomisinde tarım sektörünün payı %7,4 olmasına rağmen, sektörün üretim değeri 2000-2013 yıllarında 26,8 milyar ABD$’dan 60,9 milyar ABD$ düzeyine ulaşmıştır. Sektöre yapılan toplam destekleme tutarı ise 4,3 milyar ABD$ olup, hayvancılık sektörü %27’lik pay ile toplamdan en yüksek payı almaktadır.

Yapılan çalışma sonucunda küçükbaş hayvancılık sektöründe 1994-2009 yılları arasında hayvan varlığı bakımından önemli düzeyde azalma olduğu tespit edilmiştir. Belirtilen dönemde küçükbaş hayvan varlığı %40’lık düşüşle 27 milyon baş seviyesine kadar gerilemiştir. Bu gerilemenin doğal sonucu olarak da küçükbaş et üretimi 85.000 ton, süt üretimi de 920.000 ton düzeyine kadar inmiştir. 2009 yılından itibaren özellikle tarımsal destekleme sistemi içinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine sağlanan olanaklar, ıslah çalışmaları ve örgütlenmeye önem verilmesi sonucunda sektör 2013 yılı sonunda ancak 1994 yılındaki düzeyine tekrar gelebilmiştir.

1994-2013 yılları arasında ülkenin küçükbaş hayvancılık sektörüne yönelik et ve süt başta olmak üzere diğer hayvansal ürün talepleri sektör tarafından karşılanamamıştır. Bununla birlikte, koyun ve keçi varlığında 2009-2013 yılları arasında sağlanan artışa rağmen, son 20 yıllık dönemde koyun ve keçiden elde edilen et ve süt verimlerinde önemli değişiklik gözlenmemiştir. 

Kaynakça

• Ak İ, 2013. Türkiye’de Kaba Yem Sorunu ve Çözüm Önerileri VII. Ulusal Hayvan Besleme Kongresi (Uluslararası Katılımlı), 26 - 27 Eylül 2013, Ankara, 1-12.
• Aksoy A, Yavuz F, 2012. Çiftçilerin Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğini Bırakma Nedenlerinin Analizi: Doğu Anadolu Bölgesi Örneği. Anadolu Tarım Bilim Dergisi, 27 (2): 76-79.
• DAKA, 2012. Küçükbaş Hayvancılık Çalıştay Raporu. Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı. 8-9 Haziran 2012. Hakkari. 167 s.
• FAO, 2014. (http://faostat3.fao.org/faostat-gateway/go/to/download/Q/QL/E, erişim tarihi: 23.07.2014)
• Ertuğrul M, Savaş T, Dellal G, Taşkın T, Koyuncu M, Cengiz F, Dağ B, Koncagül S, Pehlivan E, 2010. Türkiye Küçükbaş Hayvancılığının İyileştirilmesi. TMMOB ZMO 7.Teknik Kongre. Ankara. (http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/a9dcba2349fef2b_ek.pdf, erişim tarihi: 25.07.2014)
• GTHB, 2014. http://www.tarim.gov.tr/SGB/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_Faaliyet_Raporlar%C4%B1/2013%20YILI.pdf, erişim tarihi: 31.07.2014)
• Gürsoy O, 2009. Türkiye ve Avrupa Birliğinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinde Örgütlenme. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23 (2): 79-95.
• Kara N, Koyuncu M, 2013. Tarımsal Örgütlenmede Islah Amaçlı Yetiştirici Birliklerinin Yeri ve Önemi. 8. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi Bildiriler Kitabı, 5-7 Eylül 2013 Çanakkale, 5-14.
• Kaymakçı M, Eliçin A, Tuncel E, Pekel E, Karaca O, Işın F, Taşkın T, Aşkın Y, Emsen H, Özder M, Selçuk E, Sönmez R, 2000. Türkiye'de Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği. TMMOB ZMO 5.Teknik Kongre. Ankara: 765-793 (Http://Www.Zmo.Org.Tr/Resimler/Ekler/A533591763dfa74_Ek.Pdf, Erişim Tarihi: 25.07.2014).
• Kaymakçı M, Engindeniz S, 2010. Türkiye’de Keçi Yetiştiriciliği: Sorunlar ve Çözümler. Ulusal Keçicilik Kongresi 24-26 Haziran 2010, Bildiriler Kitabı, Çanakkale, 1-25.
• Öztürk D, Karkacıer O, 2008. Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi: Tokat İli Yeşilyurt İlçesi Örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25 (1): 15-22.
• Paksoy M, Özçelik A, 2008. Kahramanmaraş İlinde Süt Üretimine Yönelik Keçi Yetiştiriciliğine Yer Veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Ankara. Tarım Bilimleri Dergisi 14 (4): 420-427.
• Pekel E, Ünalan A, 1997. Türkiye Süt Sığırcılığının Geliştirilmesinde Damızlık Hayvan Yetiştiricileri Birliklerinin Rolü. Hayvancılıkta Örgütlenme Sorunları Sempozyumu, 27-28 Kasım 1997, İzmir, 126-133.
• Saçlı Y, 2007. AB’ye Uyum Sürecinde Hayvancılık Sektörünün Dönüşüm İhtiyacı. DPT Uzmanlık Tezleri, Yayın No: DPT: 2707, Ankara, 211.
• Sarıca Ş, Ulutaş Z, Şahin A, 2004. Türkiye’de Hayvancılığı Mevcut Durumu. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1): 91-98.
• TRGM, 2014. Tarımsal Veriler (tarımsal kooperatifçilik). GTHB Tarım Reformu Genel Müdürlüğü. Strateji Geliştirme Başkanlığı. Strateji Yönetimi Dairesi. Ankara: 14. (http://www.tarim.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/HAYGEM.pdf, erişim tarihi:24.07.2014)
• Yurdakul O, Ören N, 1995. Türkiye Hayvancılığına Uygulanan Ekonomi Politikaları. Türkiye Hayvancılığının Yapısal ve Ekonomik Sorunları Sempozyumu,27-29 Eylül 1995, İzmir, 7-15.