Etik Liderliğin Yeşil Örgütsel Davranış Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2023, , 197 - 218, 30.12.2023

Sare Kavaslar , Ceren Karavelioğlu

https://doi.org/10.57082/mpsr.1314417

Öz

Bu çalışmada algılanan etik liderliğin yeşil örgütsel davranış üzerinde etkisinin olup olmadığını incelemek amaçlanmıştır. Çalışma Eti Maden Emet Bor İşletme Müdürlüğü’nde çalışanlara uygulanmıştır. Söz konusu çalışanlardan anket yöntemi ile veri toplanmıştır. 319 katılımcıdan elde edilen veriler IBM Statistics 22 paket programına aktarılmış, çalışmanın amacı doğrultusunda çeşitli istatistiksel analizlere tabi tutulmuştur. Bu analizler, faktör, yüzde ve frekans, güvenilirlik, regresyon ve korelasyon analizleridir. Araştırma sonucunda, algılanan etik liderliğin yeşil örgütsel davranış üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu görülmektedir. Etik liderlik alt boyutlarından iklimsel etik faktörünün yeşil örgütsel davranış, çevresel duyarlılık, çevresel katılım ve teknolojik duyarlılık üzerinde, karar vermede etik faktörünün, yeşil örgütsel davranış ve çevresel katılım üzerinde etkileri bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Etik Liderlik, Yeşil Örgütsel Davranış

A Research To Determine The Impact Of Ethical Leadership On Green Organizational Behavior

Öz

This study aims to examine whether perceived ethical leadership has an effect on green organizational behaviour. The study was applied to the employees of Eti Maden Emet Boron Operations Directorate. Data were collected from these employees by questionnaire method. The data obtained from 319 participants were transferred to IBM Statistics 22 package programme and subjected to various statistical analyses in line with the purpose of the study. These analyses are factor, percentage and frequency, reliability, regression and correlation analyses. As a result of the research, it is seen that perceived ethical leadership has a significant effect on green organizational behaviour. Among the sub-dimensions of ethical leadership, climatic ethics factor had effects on green organizational behaviour, environmental sensitivity, environmental involvement and technological sensitivity, while ethics in decision making factor had effects on green organizational behaviour and environmental involvement.

Anahtar Kelimeler

Environment, Ethical Leadership, Green Organizational Behavior

Kaynakça

• Ahmad, S., Islam, T., Sadiq, M., & Kaleem, A. (2021). Promoting Green Behavior Through Ethical Leadership: A Model of Green Human Resource Management and Environmental Knowledge, Leadership & Organizational Development Journal, 2 (43): 1-17.
• Alsetoohy, O., Al-Abyadh, M. H. A., Sipahi Dongul, E., Agina, M. F., & Elshaer, A. (2022). How Humble Leadership Affects Voluntary Green Behavior and Green Performance? The Roles of Job Autonomy and Green Supporting Climate in Hotels, Problemy Ekorozwoju, 17 (2): 230-242.
• Anderson, L. M. & Bateman, T. S. (2000). Individual Environmental Initiative: Championing Natural Environmental Issues In U.S Business Organizations, The Academy of Management Journal, 43 (4), 548-570.
• Arslantaş, Ç. & Dursun M. (2006). Etik Liderlik Davranışının Yöneticiye Duyulan Güven ve Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisinde Etkileşim Adaletinin Dolaylı Rolü, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (8), 111-128.
• Bissing-Olson, M. J., Iyer, A., Fielding, K. S. & Zacher, H. (2013). Relationships Between Daily Affect and Pro-Environmental Behavior at Work: The Moderating Role of Pro-Environmental Attitude, Journal of Organizational Behavior, 34 (2), 156-175.
• Borial, O. (2008). Green the Corporation Through Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Business Ethics, 87 (2), 221-236.
• Brandon, D. (2013). Ethical Leadership and Its Impact on Organizational Citizenship Behavior, Unpublished PhD Thesis, University of Florida State.
• Brown, M. E., & Trevino, L. K. (2006). Ethical Leadership: A Review And Future Directions, The Leadership Quarterly, 17 (6): 595-616.
• Brown, M. E., Trevino, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical Leadership: A Social Learning Perspective For Construct Development And Testing, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97: 117-134.
• Chen, S., Jiang, W., Li, X., & Gao, H. (2021). Effect To Employees’ Perceived Green HRM On Their Workplace Green Behaviours In Oil And Mining Industries: Based On Copnitive-Affective System Theory, International Journal of Environmental Research and Puplic Healty, 18 (8): 1-16.
• Coşkun, R., Altunışık, R., & Yıldırım, E. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
• Çelik, V. (1999). Eğitimsel liderlik. Pegem Yayınları, Ankara.
• Daily, B. F., Bishop, J. W., & Govındarajulu, N. (2009). A Concept Model For Organizational Citizenship Behavior Directed Toward The Environmental, Business & Society, 48 (2): 243-256.
• Dertli, E. M. (2014). Etik Liderlik Davranışlarının ve İş Tatmininin Çalışanların Tükenmişlik Duygularına Etkisi: Amprik Bir Çalışma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erbaşı, A. (2019). Yeşil Örgütsel Davranış Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması, Istanbul Management Journal, 86: 1-23.
• Günel, D., Civelek, M. T., & Karabulut, T. (2015). İşletmelerde Etik Liderliğin Etik İklim Üzerine Etkisi: Deneysel Bir Araştırma, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (28): 251-265.
• Hair, J. F. Jr., Bush, R. P., & Ortinau, D. J (2003). Marketing Research: Within a Changing Information Environment, Irwin, The McGraw-Hill.
• Khan, M. A. S., Jianguo, D., Ali, M., Saleem, S., & Usman, M. (2019). Interrelations Between Ethical Leadership, Green Psychological Climate and Organizational Environmental Citizenship Behavior: A Moderated Mediation Model, Frontiers in Psychology, 10: 1-12.
• Khan, N. U., Cheng, J., Yasir, M., Saufi, R. A., Nawi, N. C., & Bazkiaei, H. A. (2022). Antecedents of Employee Green Behavior in The Hospitality Industry, Frontiers in Psychology, 13: 1-16.
• Kim, A., Kim, Y., Han, K., Jackson, S. E., & Ployhart, R. E. (2017). Multilevel Influences on Voluntary Workplace Green Behavior, Journal of Management, 43 (5): 1335-1358.
• Li, M., Gong, Z., Gilal, F. G., Van Swol, L. M., Xu, J., & Li, F. (2021). The Moderating Role of Ethical Leadership on Nurses’ Green Behavior Intentions And Real Green Behavior, BioMed Research International, 2021: 1-7.
• Liu, L., & Zhao, L. (2019). The Influence Of Ethical Leadership and Green Organizational Identity on Employees’ Green Innovation Behavior: The Moderating Effect of Strategic Flexibility, Earth and Environmental Science, 5 (237): 1-7.
• Ones, D. S. & Dilchert, S. (2012). Environmental Sustainability At Work: A Call To Action, Industrial and Organizational Psychology, 5 (4), 447-469.
• Paille, P., & Borial, O. (2013). Pro-Environmental Behavior At Work: Consruct Validity And Determinants, Journal of Environmental Psychology, 36: 118-128.
• Ramus, C. A. & Steger, U. (2000). The Roles of Supervisory Support Behaviors and Environmental Policy in Employee ‘Ecoinitiatives’ at Leading Edge European Companies. The Academy of Management Journal, 43 (4), 605-626.
• Saleem, M., Qadeer, F., Mahmood, F., Ariza-Montes, A., & Han, H. (2020). Ethical Leadership and Employee Green Behavior: A Multilevel Moderated Mediation Analysis, Sustainability, 12 (8): 1-16.
• Segon, M. & Booth, C. (2007). The Concept of Ethical Leadership in Organisations, International Review of Business Research Papers, 3 (5), 362-381.
• Taşpınar, O., & Temeloğlu, E. (2016). Otel İşletmelerinde Çalışanların Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Tükenmişlik Üzerindeki Etkisi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (46): 840-849.
• Wiernik, B., Dilchert, S., & Ones, D. S. (2016). Age and Employee Green Behaviors: A Meta-Analysis, Frontiers in Psychology, 1 (7): 1-17.
• Xiao, X., Zhou, Z., Yang, F., & Qi, H. (2021). Embracing Responsible Leadership and Enhancing Organizational Citizenship Behavior Fort He Environmental: A Social Identity Perspective, Frontiers in Psychology, 12: 1-16.
• Yılmaz, E. (2005, 28-30 Eylül). Etik Liderlik Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. H. Kıran (Ed.). XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi, TÜBİTAK Yayınları, 808-814.
• Yılmaz, E. (2006). Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özelliklerini ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Zincir, O., & Tunç, A. Ö. (2018). Yöneticim Etik Bir Lider Midir?: Beyaz Yaka Çalışanlarının Algısı Üzerine Bir Çalışma, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (18): 23-47.