Demokrat Parti’deki kadın öğretmen milletvekilleri: 1957 Milletvekili Seçimleri

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 64 - 77, 31.07.2024

Nermin Zahide Aydın

Öz

Cumhuriyetin ilan edilmesi ile birlikte her alanda yenilik çalışmaları başladı. Cumhuriyetin ilk yıllarında okuma yazma oranı oldukça düşüktü. Kızların neredeyse tamamı okuma yazma bilmiyordu. Fakat ülkenin kalkınması için herkesin eğitim alması gerekti. Kısa bir süre sonra eğitimle ilgili çalışmalara başlandı. Latin Alfabesi kabul edildi. Ülkenin çeşitli yerlerine okullar açıldı. Açılan bu okullarda kız öğrenciler eğitim aldılar. Çalışma hayatına atılarak, çeşitli meslek dallarında çalışmaya başladılar. Mesleklerinde başarılar elde ettiler. Çalışma hayatına atılan kız öğrencilerden Ayşe Günel, Emine Piraye Levent ve Hilal Ülman öğretmen olarak vatana hizmet ettiler. Öğrencileri yetiştirerek onların da devletin kalkınmasında etkili olması için çalıştılar. Meslek hayatlarındaki bu başarıları, onları daha farklı alanlara hizmet vermelerine neden oldu. Her üçü de siyasete atılarak Demokrat Parti’den (DP)milletvekili seçildiler. Milletvekili seçildikten sonra eğitim öğretim alanında alınan kararlarda etkili oldular. Fakat Demokrat Parti’nin iktidardan indirilmesi, kadın milletvekilleri için sorunlu günlerin başlamasına neden oldu. Çeşitli davalardan yargılandılar ve ceza aldılar. Bu cezalar aktif siyasi hayattan vazgeçmelerine neden oldu. Ayrıca kadınların iş hayatına geçmeleri konusunda kısa bir dönem duraklama yaşanmasına neden oldu.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Demokrat Parti, Kadın, Milletvekili

Kaynakça

• Acar, D. G. (2007). Aydın Tarihinde Kadın 1923-1996. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi.
• Belen, N. (2018). Aydın Örneğinde Türkiye’de Kadın Temsili Ve Milletvekilleri Üzerine Bir Değerlendirme 1935-2018. Yeni Fikir, 8(20), 51-65.
• Bilim, B. (2014). Türkiye’de Kadının Siyasal Katılım Mücadelesi: Afyonkarahisar Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Çolak, F. (2017). Demokrat Parti Dönemi’nde TBMM’deki Kadın Milletvekilleri ve Meclisteki Faaliyetleri 1950-1960. Tarih Okulu Dergisi, 10(XXXII), 115-158.
• Doğramacıoğlu, H. (2018). Şemsettin Sami’nin Kaleminden Kadınlar. Asia Minor Studies, 6(12), 221-239. Ersin, A. Ü. (2021). UAA’nın Hayatımdaki Yeriyle İlgili Bir Kitap Yazabilirim. Connect, S.13, 50-53.
• Gök, H. V. (2022). Demokrat Parti Döneminin Önemli Bir Siması Namık Gedik Ve Siyasi Faaliyetleri 1950-1960. Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Güveloğlu, G. K. (2016). Demokrat Parti’nin Milletvekillerinden Nazlı Tlabar (1950-1960). Tarih ve Gelecek Dergisi, 2(2), 9-35.
• Onur, E. (2019). 1950’lerde Türkiye’de Kadının Sosyal Statüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi.
• Şahin, A. A. (2008). Türkiye’deki Kadın Milletvekilleri Ve Meclisteki Çalışmaları 1935-2002. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi.
• Şahin, C. (2010). Türk Parlamentosundaki Kadın Milletvekilleri 1935-2007. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi.
• Şimşek, D. Ç. (2022). Parlamentoda Türk Kadınının Siyasal Temsil Tarihi (1935-1980). Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 15(38), 613-631.
• Tatlı, C. (2008). Demokrat Parti Döneminde Toplumsal ve Siyasal Hayatta Kadın. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi.
• Topçu, İ. (2019). Demokrat Parti’li Kadın Milletvekilleri ve Meclisteki Faaliyetleri 1950-1960. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. S. 17, 143-162.
• Tunç, B. (2016). Bursa’da Vatan Cephesi. U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 137-162.
• Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, Yassıada Mahkemesi Kararları, 10.9.0.0/40.119.1, 10.9.0.0/261.799.7, 10.9.0.0/44.131.2, 10.9.0.0/259.792.5, 10.9.0.0/37.112.4, 10.9.0.0/274.839.3.
• TBMMZC, Devre XI, Cilt 12, İçtima 3, 47. İnikat, Celse 3, 25 Şubat 1960, s.542-543.
• TBMMZC, Devre XI, İçtima 1, C.2, İnikat 33-49, 1958, s.41.
• TBMMZC, Devre XI, İçtima 3, Cilt 11, İnikat 19-40, 1960, s.38.
• TBMMZC, Devre XI, Cilt 2, İçtima 1, 47. İnikat, 26 Şubat 1958, Celse 3, s.720-722.
• TBMMZC, Devre XI, Cilt 4, İçtima 1, İnikat 85, Celse 2, 25 Haziran 1958, s.662-663.
• TBMMZC, D.XI, İçtima 2, Cilt 6, İnikat 9-31, 1959, s.52.
• TBMMZC, Devre XI, Cilt 6, İçtima 2, İnikat 14, 12 Aralık 1958, Celse 1, s.160.
• TBMMZC, Devre XI, Cilt 9, İçtima 2, İnikat 78, 8 Haziran 1959, Celse 1, s.618.
• TBMMZC, Devre XI, Cilt 12, İçtima 3, İnikat 47, Celse 3, 25 Şubat 1960, s.576-577.