An Analysis on Islamic Expansion and the Metaphor of the River in Goethe's Mahomets Gesang

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 382 - 403, 19.12.2022

Habib Tekin

https://doi.org/10.16985/mtad.1149342

Öz

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) is one of the most important authors of German literature. In his last years, he developed a keen interest in Oriental studies, learned Arabic and published many works in this context. This paper aims to shed light on one of his works, the tragedy entitled Mahomet, which was built on the biographical works on the prophet of Islam, Muhammad, but remained unfinished. It will focus specifically on a poem within the tragedy, entitled Mahomets Gesang, which will be analyzed in the light of the river metaphor used as an important symbol for the expansion of Islam. A new methodology is adopted for approaching the poem as a whole; it follows historical comparisons and the premise that the growing speed of the river may be likened to the expansion of Islam under the leadership of Prophet Muhammad. Hence this study aims to reveal the historical and symbolic similarities and comparisons in the era of the prophet and to interpret the poem in the light of this metaphor. Central to this study is the communication of God with prophets in late night, His omnipresence and perception of God through nature.

Goethe’nin Mahomets Gesang İsimli Şiirindeki Nehir Metaforu ve İslamiyet’in Yayılışına İlişkin Bir İnceleme

Öz

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) Alman Edebiyatının en önemli yazarlarındandır. Hayatının son zamanlarında doğu, şark ve İslam hakkında yoğun ilgi duymuş, Arapça öğrenmiş ve bu yönde birçok eser ele almıştır. Bu çalışmada hedeflenen İslam dininin peygamberi Hz. Muhammed üzerine ele alınan biyografik eserlere dayanılarak, tamamlanmamış bir yapıt olarak kalan Mahomet tragedyasına ve özellikle yapıtın içinde yer alan Mahomets Gesang isimli şiire odaklanılacak ve şiir, İslam’ın yayılışında önemli bir simge olarak öne çıkan nehir metaforu ışığında yorumlanarak bir çözümleme girişiminde bulunulacaktır. Makalede; bu bağlamda günümüze kadar yapılan araştırmalardan farklı bir yön benimsenerek, şiire bütün olarak farklı bir metodoloji ile yaklaşılarak, yeni bir anlam yüklemek amaçlanmaktadır. Bu farklı yaklaşım, nehrin gitgide artan akış hızının, Hz. Muhammed’in egemenliği altındaki İslam dininin yayılışı olarak anlaşılabileceği varsayımına ve tarihî karşılaştırmalara dayanmaktadır. Çalışmada, Hz. Muhammed döneminde tarihsel olduğu kadar simgesel benzerliklerin ve karşılaştırmaların yanı sıra tarihsel gerçeklik yardımıyla da ortaya çıkarılması hedeflenen bilgi, nehir metaforunun İslam tarihinin gelişiminde ne ölçüde yer aldığıdır. Çözümlememizin merkezinde; İslamiyet’teki Tanrı algısının başında yer alan Tanrı’nın peygamberlerle gece vakitlerinde haberleşmesi, Tanrı’nın her zaman her yerde olma niteliği ve Tanrı’nın doğa yoluyla algılanması bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

islamiyet, islam, goethe, mahomets gesang, mahomet şiiri, doğu batı divanı

Kaynakça

• Johann Wolfgang Goethe. Aus meinem Leben. Dichtung und Wahrheit. Hg. v. Klaus-Detlef Müller. Frankfurt am Main 1986 (=Johann Wolfgang Goethe. Sämtliche Werke, Briefe, Tagebücher und Gespräche. Vierzig Bände, hg. v. Friedmar Apel u.a., I. Abt., Bd. 14).
• Johann Wolfgang Goethe. Götz von Berlichingen, Clavigo, Stella, Dramen 1765-1775. Hg. v. Dieter Borch- meyer. Frankfurt am Main 1985 (=Johann Wolfgang Goethe. Sämtliche Werke, Briefe, Tagebücher und Gespräche. Vierzig Bände, hg. v. Friedmar Apel u.a., I. Abt., Bd. 4).