Investigating the Relationship between Gold Prices, US Dollar and BIST 100 Index: The Case of Turkey

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 46 - 53, 25.04.2022

Ceren İlkhan , Deniz Çevikgil , Burak Aydın , Feyyaz Zeren

Öz

In this study, the relationship between gold prices, US dollar and BIST100 index in Turkey was investigated. For this purpose, monthly data for the period of May 1986 – October 2021 were used for the relevant variables. Within the scope of the study, firstly, Enders and Lee (2012) unit root test was used to determine whether there is a unit root between the variables, and it was observed that the gold variable was stationary at its level, while it was observed that both BIST100 and USD variables were stationary at the first difference. Maki cointegration test (2012) was applied for BIST100 and USD variables, and it was determined that there is a long-term relationship between USD and BIST100 variables, which are stationary in their first difference. After the Cointegration test was performed between the data at the same stationarity level, ARDL bound test was applied to investigate the existence of cointegration between the data with different stationarity levels, and it was concluded that there was cointegration between USD and BIST100.

Anahtar Kelimeler

Gold Prices, USD Dollars, BIST 100, Maki Cointegration, ARDL Bound Test.

Altın Fiyatları, ABD Doları ve BIST 100 Endeksi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de Altın fiyatlarının ABD doları ve BIST100 endeksi ile ilişkisi araştırılmıştır. Bu amaçla ilgili değişkenler için Mayıs 1986 – Ekim 2021 dönemine ait aylık veriler kullanılmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle değişkenlerin durağanlık mertebelerinin tespiti için Enders ve Lee (2012) Fourier birim kök testi kullanılmış ve altın değişkeninin seviyesinde durağan olduğu görülürken hem BIST100 hem de dolar değişkenlerinin birinci farklarında durağan olduğu gözlemlenmiştir. Bu doğrultuda BIST100 ve ABD doları eşleşmesi için Maki eşbütünleşme testi (2012) uygulanmış ve birinci farklarında durağan olan dolar ve BIST100 değişkenleri arasında uzun dönemde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Aynı durağanlık seviyesindeki veriler arasında eşbütünleşme testi yapıldıktan sonra, farklı durağanlık seviyesinde olan veriler arasında eşbütünleşmenin varlığını araştırabilmek için ARDL sınır testi uygulanmış, ABD doları ve BIST100 arasında eşbütünleşme olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Böyle bir durumda Türkiye piyasalarında yatırım yapan bir yatırımcı uzun vadede altın, dolar ve BIST100’ün birlikte hareket etmesinden dolayı, bu üç varlığa yatırım yaparak portföy çeşitlendirme yapamayacaktır ve riskini minimize edemeyecektir.

Anahtar Kelimeler

Altın fiyatları, ABD Doları, BIST 100, Maki Eşbütünleşme, ARDL Sınır testi

Kaynakça

• ABKEN, P. A. (1980). The Economics of Gold Price Movements. Federal Reserve Bank of Richmond. Retrieved from http://econpapers.repec.org/artic1e/fipfedrer/y_3a1980_3ai_3amar_3ap_3a313_3an_3av.6 6no.2.html.
• AÇIKALIN, S. ve BAŞÇI, E. S. (2016). Cointegration and causality relationship between BIST 100 and BIST Gold indices (BİST 100 ve BİST Altın Endeksleri arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi). Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (2), 565-574.
• BAKER, S. A., ve VAN TASSEL, R. C. (1985). Forecasting the Price of Gold: A Fundamentalist Approach. Atlantic Economic Journal(13), 43-51.
• BOOTH, G. G., KAEN, F. R. ve KOVEOS, P. E (1982), Persistent Dependence in Gold Prices", The Joumal of Financial Research, 5, 23-33.
• BALİ, S. ve CİNEL, M. O. (2011). Altın fiyatlarının İMKB 100 Endeksi'ne etkisi ve bu etkinin ölçümlenmesi. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi. 3-4 (25), 45-63.
• ENDERS, W. ve LEE, J., (2012). The flexible Fourier form and Dickey-Fuller type unit root tests, Economics Letters, 117, 196-199.
• ERER, D. (2011). Altın Piyasasındaki Oynaklık ve Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi ile Korunma Yolu, Yayınlanmış Yüksek Linsans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• CİNGÖZ, F. ve KENDİRLİ, S. (2019). Altın Fiyatları, Döviz Kuru ve Borsa İstanbul Arasındaki İlişki. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 545-554.
• GHOSH, D; LEYİN, E. J., MACMİLLAN, P. ve WRİGHT, R. e. (2004), Gold as an Inflation Hedge?", Studies in Economics and Finance, 22, 1-25.
• KOUTSOYİANNİS, A. (1983). A Short-run Pricing Model For a Speculative Asset, Tested With Data From The Gold Bullion Market. Applied Economics 563-581,
• KÜÇÜKÇOLAK A., BÜYÜKAKIN, F. ve KÜÇÜKÇOLAK N. (2019). Cointegration of Equity and Gold Markets: Evidence from Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues, 9(2), 32-40.
• MAKİ, D. (2012) Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks, Economic Modelling, 29, 2011-2015
• MENASE, M. (2009). Altın Piyasası ve Türkiye'de Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörlerin Analizi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü.
• MISHRA, P. K., DAS, J. R. ve MISHRA, S. K. (2010). Gold price volatility and stock market returns in India. American Journal of Scientific Research. 9, 47-55.
• ÖZMEN, N. C. (2011). Uluslararası Finansal Piyasaların Gelişimi ve Bir Örnek Olarak Forex Piyasalarının İncelenmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• SJAAST A. D. ve LARRY A. (2008). The price of gold and the exchange rates: ünce again. Resources Policy. 33 (2), 118-124.
• TAŞÇI, F. İ. (2010), Ekonometrik Bir Yaklaşımla Altın Piyasasının İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), G. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• TİLBE, F. (2010). Bir Yatırım Aracı Olarak Altın ve İstanbul Altın Borsasının Finans Sektörü Bağlamında İrdelenmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• VURAL, M. G. (2003). Altın Piyasası ve Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü.
• WANG, Y. S. ve CHUEH, Y. L. (2013). Dynamic transmission effects between the interest rate, the US dollar, and gold and crude oil prices. Economic Modelling. (30), 792-798.