Sınıf Öğretmenlerinin İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi Dersine Yönelik Görüşleri

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 147 - 164, 01.05.2021

Burak Akçeşme , Nuray Kurtdede Fidan

https://doi.org/10.21666/muefd.779867

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi dersine ilişkin görüşlerini belirlemektir. Bu amaç çerçevesinde İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi dersinin ilkokulda yer alması, ders kitabı, dersin öğretim programı ve öğretim programında yer alan kazanımlarla ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşleri alınmıştır; derste karşılaşılan güçlükler ve çözüm yolları, öğretmenlerin derste kullandıkları yöntem, teknikler ve ölçme değerlendirme araçları belirlenmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemine sahip bu araştırmada olgu-bilim deseninden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar merkez ve ilçeleri, köy ve kasabalarında görev yapan ve ölçüt örnekleme ile belirlenen 17 erkek 13 kadın olmak üzere 30 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak dokuz sorudan oluşan yarı- yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde tümevarımsal içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların büyük çoğunluğu İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi dersiyle ilişkili kavramları küçük yaşlardayken öğrenmenin bireye önemli bir katkı sağlayacağını belirtmiştir. Katılımcıların görüşlerinden elde edilen bulgular doğrultusunda İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi dersi ilkokul programında yer almaya devam edecekse; içeriğinin uygulamaya ve yaparak-yaşayarak öğrenmeye dayalı bir şekilde yeniden düzenlenmesine ve öğrenciyi aktif kılacak bir içerikle müfredatta yer alması önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İnsan Hakları, Vatandaşlık, Demokrasi,, Sınıf Öğretmeni, Nitel araştırma

Destekleyen Kurum

AKÜ, BAP

Proje Numarası

16.SOS.BİL.19

Views of the Classroom Teachers about the Course of Human Rights, Citizenship and Democracy

Öz

The purpose of this study is to determine the views of the classroom teachers about Human Rights, Citizenship and Democracy. Within the framework of this aim, the opinions of the teachers of the classroom were taken regarding the inclusion of the Human Rights, Citizenship and Democracy course in primary school, the textbook, and the achievements in the curriculum and curriculum of the course; difficulties and solutions encountered in the course, methods and techniques used in the course, and assessment and evaluation tools were tried to be determined. In this study in which the qualitative research method was used the phenomenology pattern was employed. The participants of the study are thirty classroom teachers (17 male and 13 female) working in the districts, villages and towns of Afyonkarahisar province in the 2016-2017 academic year. The participants were selected through the criteria sampling. The data of the study were collected using a semi-structured interview form consisting of nine items. The data obtained were analyzed through the inductive content analysis method. As a result of the analyzes, the majority of the participants stated that learning the concepts related to the Human Rights, Citizenship and Democracy course at an early age will make a significant contribution to the individuals. In line with the findings obtained from the views of the participants, it can be argued that if the Human Rights, Citizenship and Democracy course will continue to be included in the primary school education programs, the course content should be reorganized in a way that is based on practice and learning by doing and living, and that its content should make the students active participants of the learning process.

Anahtar Kelimeler

Human rights, citizenship and democracy course, classroom teacher, qualitative research method.

Proje Numarası

16.SOS.BİL.19

Kaynakça

• Altunya, N. (2003). Vatandaşlık Bilgisi. Ankara. Nobel Yayın Dağıtım.
• Aslan, S. ve Aybek, B. (2018). Sınıf Öğretmenlerinin İlkokul 4. Sınıf İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi Dersi Öğretim Programına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 233-262.
• Bakioğlu, A. ve Kurt T. (2009). Öğretmenlerin Demokrasi Vatandaşlık ve Vatanseverlik Algılarının Nitel Olarak İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 19-39.
• Balbağ, N. L.,Gürdoğan Bayır, Ö. ve Ersoy, A. F. (2017). İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi Dersini Öğretmenler ve Öğrenciler Nasıl Algılıyor? Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, 7(1), 223-241.
• Birt, L., Scott, S., Cavers, D., Campbell, C. &Walter, F. (2016). Memberchecking: A Tool To Enhance Trust worthiness Or Merely A Nod To Validation?. Qualitative Health Research, 26(13), 1802-1811.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Pegem Akademi.
• Christensen, L. B., Johnson, B. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma Yöntemleri: Desen ve Analiz. (2.Baskı). (A. Aypay, Çev.) Ankara. Anı Yayıncılık.
• Çiftci, A. (2015). Vatandaşlık Bilgisi (Demokrasi ve İnsan Hakları). Ankara. Gündüz Yayıncılık.
• De Araújo, A. S. S. &Afonso, M. L. M. (2018). A Educação Em Direitos Humanos Naeducação İnfantil: Formação De Sujeitos De Direitos (Human RightsEducation in Early Childhood Education: Formation of Subjects of Rights). RevistaEletrônica de Educação, 12(1), 46-60.
• Duman, T., Karakaya, N. ve Yavuz, N. (2016). İnsan Hakları ve Demokrasi Vatandaşlık Bilgisi. Ankara. Pegem Yayıncılık.
• Er, H., Ünal, F. ve Özmen, C. (2013). 8. Sınıf Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersinin 4. Sınıfa Alınmasına İlişkin Görüşler Üzerine Bir Araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(8), 179-196.
• Farrell, J. P. (1998). DemocracyandEducation: WhoGetstoSpeakandWho Is Listenedto?. Curriculum Inquiry, 28(1), 1-7.
• Gezer, U. (2016). Sosyal Bilgiler Dersinde Kariyer Bilinci Geliştirme: Öğretmen Görüş ve Uygulamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi. Eskişehir.
• Gürel (2016). Sınıf ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İlkokul 4. Sınıf İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi Dersine Yönelik Görüşlerinin Karşılıklı Olarak İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, (KEFAD). (17)3, 641-660.
• Güven, S. (2010). İlköğretim Birinci Kademede Vatandaşlık Eğitimi Üzerine Bir Durum Çalışması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Karagözoğlu, N. (2017). İnsan Hakları Eğitiminde Gazetelerden Yararlanma. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 64-79.
• Merey, Z., Karatekin, K. ve Kuş, Z., (2012). İlköğretimde Vatandaşlık Eğitimi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 795-821.
• Kaymakçı, S. (2015). İlkokul Öğretmenlerinin Gözünden Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi. Öztürk, M., Saydam, A., Palancı, M. ve Kırpık, C. (Ed.). Demokrasi, Yurttaşlık Ve İnsan Hakları Eğitimi İlkokul 4. Sınıf İçin Etkinlik Örnekleri (1.Baskı) içinde (19-49). Kayseri: Orka matbaa.
• Koelsch, L. E. (2013). Reconceptualizing the membercheck interview. International Journal of QualitativeMethods, 12(1), 168-179.
• Patel, B. M. (2012). Human Rights and Education. Indian Streams Research Journal, 2(11).
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma Ve Değerlendirme Yöntemleri. (3. Baskı) (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev). Ankara: Pegem Akademi.
• Sadık, F. ve Sarı, M. (2012). Çocuk ve Demokrasi: İlköğretim Öğrencilerinin Demokrasi Algılarının Metaforlar Aracılığıyla İncelenmesi. Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi. 1, 48-62.
• Topkaya, Y. (2014). Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersinde Eğitici Çizgi Roman Kullanımının Bilişsel ve Duyuşsal Öğrenmelere Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi. Erzurum.
• Toprak, E. ve Demir, S. B. (2017). İlkokul 4. Sınıf “İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi” Dersinde Yaşanan Sorunların Sınıf Öğretmenleri Tarafından Değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 2160-2179.
• Turan, R. ve Yıldırım, T. (2016). Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ankara. Anı Yayıncılık.
• Üste, R. B. (2007). İnsan Hakları Eğitimi ve İlköğretimdeki Önemi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 1, 295-310.
• Yeşil, R. (2004). İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitiminde Yöntem. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 35-41.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. (2014). Temel İnsan Hak ve Özgürlükleri. İ. Acun, B. Tarman ve E. Dinç. (Ed.) İnternet Destekli Etkin İnsan Hakları Demokrasi ve Vatandaşlık Eğitimi (2. Baskı) içinde (2-13). Ankara. Pegem Akademi.