Organizational Communication Competencies of School Principals

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 195 - 213, 01.05.2021

Nazlı Sıla Öner , Tuğba Hoşgörür

https://doi.org/10.21666/muefd.786636

Öz

Organizational communication is very important in terms of ensuring the coordination and information exchange between members that is necessary for the organization to achieve its goals. In addition, it has a very critical place in terms of meeting the need for socialization of people, who are social creatures, within the organization. In schools, which are organizations, organizational communication is largely under the direction of school principals who are leaders of the organization. In this study, it was aimed to determine the organizational communication competencies of school principals. Within the scope of the study, besides the opinions of the teachers about the verbal, non-verbal, written and visual communication competencies of the school principals, their opinions about their competencies in the communication process were also consulted. In the 2018-2019 academic year data from the study, in different regions of Turkey, it was collected from teachers working in schools in different types and levels. The research was designed qualitatively, and the data were collected through one-to-one interviews shaped within the framework of semi-structured questions prepared within the scope of this research. The data were collected from 40 teachers working in private and public schools. The data were analyzed using the inductive analysis technique.

Anahtar Kelimeler

organizational communication, communication at school, visual communication, communication, school principals

Okul Müdürlerinin Örgütsel İletişim Yeterlikleri

Öz

Örgütsel iletişim; örgütün amaçlarına ulaşabilmesi için gerekli olan üyeler arası koordinasyonun ve bilgi alışverişinin sağlanması açısından oldukça önemlidir. Ayrıca sosyal birer varlık olan insanın, örgüt içinde sosyalleşme ihtiyacını karşılaması açısından da oldukça kritik bir yer tutmaktadır. Birer örgüt olan okullarda ise, örgütsel iletişim büyük ölçüde örgütün lideri konumunda bulunan okul müdürlerinin yönetimindedir. Bu araştırmada okul müdürlerinin örgütsel iletişim yeterliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında öğretmenlerin, okul müdürlerinin sözlü, sözsüz, yazılı ve görsel iletişim yeterliklerine ilişkin görüşleri yanında, iletişim sürecindeki yaklaşımları konusundaki yeterlikleri ile ilgili görüşlerine de başvurulmuştur. Araştırmanın verileri 2018-2019 öğretim yılında, Türkiye’nin farklı bölgelerinde, farklı okul türlerinde ve kademelerinde görev yapan öğretmenlerden toplanmıştır. Araştırma nitel desenlenmiş olup, veriler bu araştırma kapsamında hazırlanan yarı yapılandırılmış sorular çerçevesinde şekillenen birebir görüşmelerle toplanmıştır. Veriler özel ve devlet okullarında görev yapan 40 öğretmenden toplanmıştır. Veriler tümevarım analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel iletişim, iletişim, okul yöneticileri, görsel iletişim, okulda iletişim

Kaynakça

• Balcı, A. (2016). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü, 3. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli araştırma yöntemleri, 3.Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Batmaz, C. (2004). İlköğretim okullarında yönetici-öğretmen iletişiminin karşılaştırılması (Elazığ ili örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Elazığ.
• Bozkurt, F. (2010). Yatılı ilköğretim bölge okulları öğretmenlerinin yöneticileriyle olan örgütsel iletişimi (Elazığ, Malatya, Adıyaman, Diyarbakır ve Tunceli illeri örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Elazığ.
• Burgoon, K.J., Guerrero L.K. & Floyd K. (2010). Nonverbal communication. New York: Routledge.
• Çınar, O. (2010). Okul müdürlerinin iletişim sürecindeki etkililiği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26,267-276. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/55612 adresinden erişildi.
• Çulha, S. (2008). Genel orta öğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin bakış açısından örgüt içi iletişim sürecinde yaşadıkları sorunların ve bu sorunlarla başa çıkma yollarının değerlendirilmesi (Mersin ili merkezi örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Mersin.
• Doğan, S. ve Koçak, O. (2014). Okul yöneticilerinin sosyal iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Educational Administration: Theory and Practice, 20(2), 191-216. DOİ: 10.14527/kuey.2014.009.
• Ekici, R. (2015). İlkokullardaki stratejik planlama uygulamaları ve örgütsel iletişim arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi: Gaziantep.
• Fidan, M. ve Küçükali, R. (2014). İlköğretim kurumlarında yöneticilerin iletişim becerileri ve örgütsel değerler. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(1), 317-334. DOİ: 10.12973/jesr.2014.41.16.
• Goldhaber, G. M. (1986). Organizational communication, 4. Edition. New York: Wm.C. Brown Company Publishers.
• Gülrenk, K. (2015). Görsel iletişimde bilgi mimarlığı ve infografik tasarımlar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi, İstanbul. Güngör, N. (2016). İletişim: kuram ve yaklaşımlar, 3. Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Harris, T. E. & Nelson, M. D. (2008). Applied organizational communication, 3. Edition. New York: Lawrence Erlbaum Associates.
• Hoy, W. K. ve Miskel C. G. (2015). Eğitim yönetimi: teori, araştırma ve uygulama (7. Baskıdan Çeviri). Turan, S. (Çev. Edt. ), Ankara: Nobel.
• Kaymak, M. S. (2015). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile çatışma yönetme stratejileri arasındaki ilişki (Kartal ilçesi örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Keyton, J. (2005). Communicationve organizational culture. California: Sage Publications.
• Köklü, N. (1994). Örnek olay çalışma metotları, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 27(2), 771-779. DOİ: 10.1501/Egifak_000000037.
• Kösterelioğlu, M. A. ve Argon, T. (2010). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğine ilişkin öğretmen algıları, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-17. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423907721.pdf adresinden erişildi.
• Lasater, K. (2016). School leader relationships: the need for explicit training on rapport, trust and communication, Journal of School Adminisration Research and Development, 54(4), 347-368. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1158155.pdf.
• Longhurst, R. (2003). Semi-structured interviews and focus groups. Clifford, N., Cope, M., Gillespie, T. ve French, S. (Eds.), Key Methods in Geography (p.143-156), London: Sage Publishing.
• Okkalı, M. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel iletişim becerilerinin örgütsel öğrenmeye etkisinin öğretmenler tarafından algılanması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
• Orhan, A. E. (2008). Köy ve şehir ilköğretim okullarında örgütsel iletişimden kaynaklanan çatışmalar ve çatışma yönetimi yaklaşımları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Elazığ.
• Özgan, H. ve Aslan, N. (2008). İlköğretim okulu müdürlerinin sözlü iletişim biçiminin öğretmenlerin motivasyonuna etkisinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 190-206. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jss/issue/24257/257148 adresinden erişildi.
• Salman, Ö. (2017). Yöneticilerin iletişim becerileri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Şimşek, E. (2011). Örgütsel iletişim ve kişilik özelliklerinin yaşam doyumuna etkileri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Eskişehir. Tulunay, Ö. (2010). Sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel bağlılık ve örgütsel iletişim ile ilişkisi (Sivas ili örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kırıkkale.
• Tutar, H. ve Yılmaz, K.M. (2013). İletişim: genel ve örgütsel boyutuyla,10. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yetim, E. E. A. (2010). Genel liselerde örgütsel iletişim ile öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri arasındaki ilişki, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Yıldırım, O. (2014). The impact of organizational communication on organizational citizenship behavior: research findings. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150, 1095-1100. DOİ: 10.1016/j.sbspro.2014.09.124.
• Yılmaz, H. (2015). Okul yöneticilerinin kişilerarası iletişim becerilerinin okul öncesi öğretmenlerinin görüşleri açısından incelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
• White, K. W. & Chapman, E. N. (1996). Organizational communication: an introduction to communication and human relations strategies. New Jersey: Simonve Schuster Custom Publishing.
• Zalabak, P. S. (2015). Fundementals of organizational communication: knowledge, sensivity, competencies, values, 9. Edition. New York: Pearson.