ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN POZİTİF PSİKOLOJİK SERMAYELERİ, YÖNETSEL DESTEK ALGILARI VE ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 28 - 41, 01.05.2023

Tuğçe Erdoğan , Kamile Demir

https://doi.org/10.21666/muefd.1020702

Öz

Bu araştırmada ortaokul öğretmenlerinin pozitif psikolojik sermayeleri, yönetsel destek algıları ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu araştırma nicel bir araştırma olup ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın verileri Alanya ilçesinde devlete bağlı ortaokullarda görev yapmakta olan 277 öğretmene uygulanan ölçme araçları ile elde edilmiştir. Verileri toplamak için kişisel bilgi formu, örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği, pozitif psikolojik sermaye ölçeği ve yönetsel destek algısı ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın verileri basit doğrusal korelasyon tekniği ve aşamalı çoklu regresyon tekniğiyle analiz edilmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucuna göre ortaokul öğretmenlerinin sergilemiş olduğu örgütsel vatandaşlık davranışları nezaket, vicdanlılık, diğerkamlık, centilmenlik ve sivil erdem boyutu davranış düzeyleri ile pozitif psikolojik sermaye umut, psikolojik dayanıklılık, iyimserlik ve öz yeterlilik boyutu düzeyleri arasında ve yönetsel destek algısı düzeyleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel vatandaşlık davranışı, Pozitif psikolojik sermaye, Yönetsel destek

THE RELATIONSHIP BETWEEN POSITIVE PSYCHOLOGICAL CAPITAL OF LOWER SECONDARY SCHOOL TEACHERS, PERCEPTION OF MANAGEMENT SUPPORT AND ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOR

Öz

In this study, the relationship between lower secondary school teachers’ positive psychological capital, perceptions of managerial supportand organizational citizenship behaviors was examined. This research is a quantitative research and is in the relational screening model. The data of the study were obtained by measuring tools applied to 277 teachers working in public lower secondary schools in Alanya district. Personal information form, organizational citizenship behavior scale, positive psychological capital scale and managerial support perception scale were used as data collection tools. The data of the research were analyzed with simple linear correlation technique and stepwise multiple regression technique. According to the results of the correlation analysis, organizational citizenship behaviors exhibited by secondary school teachers are positively correlated with the levels of kindness, conscientiousness, altruism, sportsmanship and civic virtue dimensions, and between the levels of positive psychological capital, hope, resilience, optimism and self-efficacy, and between the levels of perception of managerial support. A relationship has been identified.

Anahtar Kelimeler

Organizational citizenship behavior, positive psychological capital, Managerial support

Kaynakça

• Aksoy, C. (2017). Çalışanlarda Adalet ve Yönetici Desteği Algısının Güven Oluşumundaki Rolü: Havacılık Sektöründe Bir Uygulama. Journal of Aviation 1(1), 8-17.
• Aydın Göktepe, E. (2016). Yeni Kariyer Tutumları, Algılanan Yönetici Desteği ve İşe Tutkunluk Arasındaki İlişki: Bir Araştırma.(yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Basım, H. N., & Şeşen, H. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalşması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4).
• Berberoğlu, N. (2013). Psikolojik Sermayenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bolat, T. (2008). Dönüşümcü Liderlik, Personeli Güçlendirme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bolat, T. (2008). Dönüşümcü Liderlik, Personeli Güçlendirme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Büyükgöze, H., & Kavak, Y. (2017). Algılanan Örgütsel Destek ve Pozitif Psikolojik Sermaye İlişkisi: Lise Öğretmenleri Örnekleminde Bir İnceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 23(1), 1-32.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem.
• Çankır,B., & Yener,S. (2017). İş'te Pozitif Davranış. Konya: Çizgi Kitapevi.
• Çavuş, M., & Develi, A. (2015). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkileri. Tisk Akademi, 10, 231-249.
• Çetin, F., & Basım, H. N. (2012). Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Amme İdaresi Dergisi 45(1), 121-137.
• Çetin, F., & Fıkırkoca, A. (2010). Rol Ötesi Olumlu Davranışlar Kişisel ve Tutumsal Faktörlerle Öngörülebilir mi? Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 65(4), 42-66.
• Dodanlıoğlu Irmak, S. (2019). İşyerinde Psikolojik Taciz ile Tükenmişlik, İşten Ayrılma Niyeti ve Algılanan Yönetici Desteği İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürbüz, S. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 3(1), 48-75.
• Kalkan, A. (2013). Algılanan Örgüt Kültürünün Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi: Kuramsal ve Görgül Bir Araştırma. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaplan, İ. (2011). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İş Tatmini İlişkisi; Konya Emniyet Teşkilatı Üzerinde Bir Uygulama. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karabey, C., & İşcan, Ö. (2007). Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İmaj ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Uygulama. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 21(2), 231-241.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Özdemir, A. (2010). İlköğretim Okullarında Algılanan Yönetici Desteğinin ve Bireycilik-Ortaklaşa Davranışçılığın Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle İlişkisi. Educational Administration: Theory and Practice 16(1), 93-112.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20, 117-135.
• Özkuk, Z. (2017). Algılanan Yönetici Desteği ve İş Yaşamında Yalnızlığa Yönelik Öğretmen Görüşleri. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sezgin, F. (2005). Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Kavramsal Bir Çözümleme ve Okul Açısından Bazı Çıkarımlar. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 25(1), 317-339.
• Sünbül, A. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 8(8), 597-608.