Otel İşletmelerinde Kârlılığı Etkileyen Değişkenlerin DuPont Analiz Tekniğiyle Ölçülmesi: Avrupa Borsalarında Ekonometrik Bir Analiz

Yıl 2019, Sayı: 81, 21 - 36, 09.01.2019

Erdinç Karadeniz , Levent Koşan Fatih Günay , Selda Dalak

https://doi.org/10.25095/mufad.510452

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı Avrupa kıtasındaki sermaye piyasalarında işlem gören otel işletmelerinde kârlılığın DuPont finansal analiz tekniğiyle incelenmesidir. Ayrıca DuPont analiz tekniğinde kullanılan değişkenler bağlamında otel işletmelerinin aktif ve özkaynak karlılıklarını etkileyen değişkenler belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçlarla DuPont tekniğinde ele alınan oranlardan hareketle Avrupa kıtasında payları borsada işlem gören 76 otel işletmesinin 2007-2016 dönemi aktif ve özkaynak kârlılıkları panel veri yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre Avrupa’da halka açık otel işletmelerinin aktif kârlılıkları üzerinde net kâr marjının etkisi pozitif ve anlamlı iken, aktif devir hızının anlamlı bir etkisinin olmadığı saptanmıştır. Öte yandan Avrupa’da halka açık otel işletmelerinde özkaynak kârlılığında net kâr marjının etkisi pozitif yönde anlamlı olup, özkaynak çarpanının etkisi anlamlı ve negatiftir. Aktif kârlılığında olduğu gibi özkaynak kârlılığında da aktif devir hızının kârlılık üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda ayrıca Avrupa’da halka açık otel işletmelerinin incelenen dönemde gider ve maliyetlerini karşılayacak düzeyde bir gelir ve kâr elde edemediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

DuPont Analiz Tekniği, Aktif Kârlılığı, Özkaynak Kârlılığı, Halka Açık Otel İşletmeleri, Avrupa Borsaları

Kaynakça

• Aydın, Nurhan - Başar, Mehmet - Coşkun, Metin (2007), Finansal Yönetim, 2. Baskı. Genç Copy Center, Eskişehir.
• Baltagi, Badi H. (2005), Econometric Analysis of Panel Data, 3. Edt., John Wiley & Sons Ltd, England.
• Bauman, Mark P. (2014), “Forecasting Operating Profitability with DuPont Analysis: Further Evidence”, Review of Accounting and Finance, 13, 2, pp. 191-205.
• Botika, Marianna (2012), “The Use of DuPont Analysis in Abnormal Returns Evaluation: Empirical Study of Romanian Market”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 62, pp. 1179-1183.
• Doğan, Mesut- Topal, Yusuf (2016), “Kârlılığı Belirleyen Finansal Faktörler: BIST’te İşlem Gören İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Araştırma”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3, 1, ss.53-64.
• Guilding, Chris (2002), Financial Management for Hospitality Decision Makers, Butterworth-Heinemann, Oxford.
• Harris, Richard D. F. - Tzavalis, Elias (1999), “Inference for Unit Roots in Dynamic Panels where the Time Dimension is Fixed”, Journal of Econometrics, 91, pp. 201-226.
• Hausman, J. A. (1978), “Specification Tests in Econometrics”, Econometrica, 46, 6,pp.1251-1271.
• Kaplan, Fatih (2016), Ekonomik Büyüme Dolaylı Belirleyicileri ve Bir Uygulama, Savaş Yayınevi, Ankara.
• Karadeniz, Erdinç - Kandır, Serkan Yılmaz - Balcılar, Mehmet - Önal, Yıldırım Beyazıt. (2009), “Determinants of Capital Structure: Evidence from Turkish Lodging Companies”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 21, 5, pp. 594-609.
• Karadeniz, Erdinç -İskenderoğlu, Ömer (2012), “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda İşlem Gören Turizm İşletmelerinin Aktif Kârlılığını Etkileyen Değişkenlerin Analizi”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22, 1, ss. 65-75.
• Karadeniz, Erdinç - Kaplan, Fatih - Günay, Fatih (2016), “Sermaye Yapısı Kararlarının Kârlılığa Etkisi: Borsa İstanbul Turizm Şirketlerinde Bir Araştırma”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 13, 3, ss. 38-55.
• Karaman, Süleyman- Özalp, Asaf- Yılmaz, İbrahim (2014), Tarımsal Kalkınma Kooperatif Kârlılığının DuPont Model Analizi, Ulusal Aile Çiftliği Sempozyumu, 30-31 Ekim 2014, Ankara.
• Karapınar, Aydın - Ayıkoğlu Zaif, Figen (2013), Finansal Analiz, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Koşan, Levent - Karadeniz, Erdinç (2013), “Türk İmalat Sektöründe Küçük, Orta ve Büyük Ölçekli İşletmelerin Finansal Performansının Dupont Analiz Tekniğiyle İncelenmesi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 2, ss. 45-62.
• Koşan, Levent - Karadeniz, Erdinç (2014), “Konaklama ve Yiyecek Hizmetleri Alt Sektörünün Finansal Performansının DuPont Finansal Analiz Sistemi Kullanılarak İncelenmesi”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11, 2, ss. 75-89.
• Kim, Hak-Seon (2016), “A Study of Financial Performance Using DuPont Analysis in Food Distribution Market”, Culinary Science & Hospitality Research, 22, 6, pp. 52-60.
• Sheela, S. Christina - Karthikeyan, K. (2012), “Financial Performance of Pharmaceutical Industry in India Using DuPont Analysis”, European Journal of Business and Management, 4, 14, pp. 84-91.
• Turner, Jason - Broom, Kevin - Elliott, Micheal - Lee, Jen-Fu (2015), “A Decomposition of Hospital Profitability: An Application of DuPont Analysis to the US Market”, Health Services Research and Managerial Epidemology, pp. 1-10.
• Warrad, Lina Hani - Nassar, Mahmoud (2017), “Could Profitability, Activity and Use of Equity Finance Increasing DuPont Model of Return on Equity? Jordanian Case”, International Review of Management and Marketing, 7, 3, pp. 35-41.
• Wooldridge, Jeffrey M. (2002), Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data, The MIT Press, Cambridge Massachusetts, London.
• Yerdelen Tatoğlu, Ferda (2013a), İleri Panel Veri Analizi (Stata Uygulamalı), 2. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Yerdelen Tatoğlu, Ferda (2013b), Panel Veri Ekonometrisi (Stata Uygulamalı), 2. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.