Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Muhasebe Mesleği Seçiminde Etkili Olan Faktörler: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi İİBF Örneği

Yıl 2019, , 141 - 160, 26.08.2019

Fatma Temelli

https://doi.org/10.25095/mufad.606010

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı; muhasebe eğitimi alan İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) öğrencilerinin muhasebe alanındaki meslek seçimlerinde etkili olan faktörleri tespit etmek ve değerlendirmektir. Araştırma örneklemi kapsamındaki veriler, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi İİBF’deki; İşletme, İktisat, Kamu Yönetimi bölümlerinde öğrenim gören öğrencilere anket yöntemi uygulanarak elde edilmiş olup, örneklem 234 kişiden oluşmuştur. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. Analiz aşamasında öncelikle geçerlilik (faktör analizi) ve güvenilirlik testi, faktör analizi sonucundaki faktörlerle demografik özellikler arasındaki ilişkinin ölçülmesi için; iki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında tek yönlü Anova testi kullanılmıştır. Anova testi sonrasında farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Sonuç olarak; faktör analizi yardımıyla muhasebe meslek mensubu adayları olan İİBF öğrencilerinin muhasebe mesleğini seçmesinde etkili olan faktörler 3 faktör altında toplanmıştır. Çalışmada faktör analizi sonucunda, muhasebe eğitimi alan öğrencilerin muhasebe mesleği seçimine etki eden faktörler ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir araç olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Mesleği, Meslek Seçimi, Muhasebe Eğitimi, Faktör Analizi

Kaynakça

• Akın, O. - Onat, O. K. (2015), “Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler: Demografik Farklılaşmalar Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 8(15), ss. 297-312.
• Akın, N. G. (2017), “İşletme Bölümü Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Faktörlerin Bulanık Dematel Yöntemi İle Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(4), ss. 873-890.
• Akyüz, F. - Yeşil, T. - Ay, F. (2018), “Muhasebe Mesleği Seçiminde Etkili Olan Faktörlerin İncelenmesi: Uşak Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Nisan Özel Sayı, ss. 298-327.
• Albez, A. - Bilici, N. (2012), “Meslek Yüksekokulları Muhasebe Öğrencilerinin Mesleğe Bakışları: Atatürk Üniversitesi’nde Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012 16(3), ss. 383-398.
• Bozkurt, İ. - Öksüz, S. - Karakuş, R. (2013), “Muhasebe Eğitiminin Niteliği Ve Bu Eğitimin Muhasebecilik Mesleği ile İlgili Algılara Etkisi: Çankırı Meslek Yüksekokulu Örneği”, Sosyalbilimler, 3(1), ss. 60-76.
• Byrne M. – Willes, P. (2005), “Irish Secondary Students Perceptions of The Work of An Accountant and The Accounting Profession”, Accounting Education: An International Journal, 14(4), pp. 367-381.
• Can, A. V. - Karaca, N. - Gökgöz, A. (2010), “Balkan Kökenli Muhasebecilerin Muhasebe Mesleğini Seçme Nedenleri Üzerine Bir Araştırma: Sakarya İli Örneği”, 2. Uluslararası Balkanlarda Sosyal Bilimler Kongresi, Prizen-Kosova.
• Çarıkçı, O. (2017), “Muhasebe Eğitimi Almakta Olan Öğrencilerin Muhasebe Mesleğine Yönelik Tutumlarının Sektörde Çalışma Niyetine Etkisi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss. 221-238.
• Çelenk, H. - Atmaca, M. - Horasan, E. (2010), “Marmara Üniversitesi’nde Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Muhasebe Alanına Bakış Açılarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma”, Öneri, 9(33), ss. 159-171.
• Çukacı, Y. C. - Elagöz, İ. (2006), “Muhasebe Derslerinde Kullanılan Öğretim Yöntemleri İle Öğrenme Stillerinin İlişkisinin Ortaya Konulması ve Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1), ss. 147-164.
• Danziger N. - Eden, Y. (2006), “Student Career Aspirations and Perceptions: The Case of Israeli Accounting Students”, Accounting Education: An International Journal, 15(2), pp. 113-134.
• Dinç, E. (2008), “Meslek Seçiminde Etkili Faktörlerin İncelenmesi: Meslek Yüksekokulu –Muhasebe Programı Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), ss. 90-106.
• Ekşi, İ. H. - Özçalıcı, M. - Büyükkonuklu, B. (2011), “Meslek Algılanmasında Etkili Olan Faktörler: Muhasebecilik Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (52), ss. 68-80.
• Erduru, İ. - Deran, A. - Çelik, S. (2017), “Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Muhasebe Mesleğine Bakış Açılarının İncelenmesi: Ömer Halisdemir Üniversitesi Örneği”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(2), ss. 34-48.
• Ertan, Y. - Yücel, E. - Saraç, M. (2014), “Kavram Haritaları Tekniğinin Muhasebe Eğitiminde Kullanılması: Uludağ Üniversitesi Uygulaması”, Business and Economics Research Journal, 5(1), ss. 107-122.
• Felton, S. - Buhr, N. - Northey, M. (1994), “Factors Influencing The Business Student’s Choice of a Career in Chartered Accountancy”, Issues in Accounting Education, 9(1), pp. 131-141.
• Gençoğlu Gücenme, Ü. - İşseveroğlu, G. (2010), “Türkiye’de Meslek Yüksekokullarındaki Eğitimin Muhasebe Mesleğine Katkısı Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (47), ss. 28-40.
• Gökgöz, A. - Zeytin, M. (2012), “Muhasebe Mesleğinin Seçilmesini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Yalova Ve Bilecik İlleri Örneği”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 4(8), ss. 67-85.
• Gökgöz, A. (Ed.) (2016), Türkiye Muhasebe Eğitimi, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Güner, O. - Çarıkçı, O. (2018), “Mali Müşavir Olabilme Hakkına Sahip Olan Öğrencilerin Muhasebe Meslek Algısı Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 17. UİK Özel Sayısı, ss. 627-640.
• Güriş, S. - Astar, M. (2015), Bilimsel Araştırmalarda SPSS İle İstatistik, Der Yayınları, İstanbul.
• İbiş, C. (2002), “Bilgi Çağında Muhasebecilik Mesleğinin Geleceği ve Yeni Muhasebeci Kimliği”, XVll. Türkiye Muhasebe Kongresi, Türmob Yayınları, İstanbul.
• İnce, S. - Khorshid, L. (2015), “Hemşirelik Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(3), ss. 163-171.
• Kalaycı, Ş. (Ed.) (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Karacan, S. (2014), Etik Kavramı ve Muhasebe Meslek Etiği, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Kutlu, H. A. (2008), “Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(2), ss. 143-170.
• Leauby, B.A. - Brazina, P. (1998), “Concept Mapping: Potential Uses In Accounting Education”, Journal of Accounting Education, 16(1), pp. 123-138.
• Marşap, B. (1996), “Muhasebe Mesleği, Fonksiyonları ve Meslek Mensuplarının Nitelikleri”, Yaklaşım Dergisi, (37), ss. 119-123.
• Odia, J. O - Ogiedu, K. O. (2013), “Factors Affecting the Study of Accounting in Nigerian Universities”, Journal of Educational and Social Research, 3(3), pp. 89-96.
• Otlu, F. - Durmuş, A. F. - Solak, B. (2012), “Meslek Yüksekokulları Muhasebe ve Vergi Bölümlerindeki Muhasebe Eğitimi ve Bölümün Geleceği Hakkında Bir Araştırma: Malatya Meslek Yüksekokulu Uygulaması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (55), ss. 35-50.
• Ömürbek, V. - Usul, H. (2008), “Muhasebe Mesleğinin Seçilmesinde Etkin Olan Etkenlerin Faktör Analiziyle İncelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (37), ss. 164-173.
• Öz, B. - Önal, S. - Mat, M. (2017), “Muhasebe Alanında Çalışma İsteğini Belirleyen Faktörlerin İncelenmesi: İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama”, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), ss. 1-12.
• Özcan, İ. - Ünal, F. - Helhel, Y. (2009), “Muhasebe Programı Öğrencilerinin Cinsiyet ve Öğretim Durumunun Muhasebe Mesleğine Yönelik Tutumları ile İlişkilendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (41), ss. 170-181.
• Özdemir, S. (2010), “Ön Lisans Muhasebe Öğrencilerinin Kariyer Planlamasını Etkileyen Unsurlar: Ege Bölgesinde Bir Araştırma”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 12(2), ss. 103-121.
• Sarıkaya, T. - Khorshid, L. (2009), “Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), ss. 393-423.
• Tepeli, Y. - Kayıhan, B. (2015), “Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Muhasebe Mesleğine Bakış Açılarının Değerlendirilmesi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(3), ss. 138-156.
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük (2019), http://www.tdk.gov.tr, (20.03.2019).
• Yamane, T. (1973), Statistics: An Introductory Analysis, Harper & Row, New York.
• Yardımcıoğlu, M. - Ay, H. M. - Bilginer, M. - Günay, Y. - Yörük, A. (2015), “Vergi ve Muhasebe İle İlgili meslek Seçiminde Üniversite Öğrencilerinin Moral ve Manevi Değerlerinin Etkisi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), ss. 199-218.
• Yayla, H. E. - Cengiz, E. (2005), “Muhasebe Mesleğinin Tercih Edilmesinde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması: Karadeniz Teknik Üniversitesi Örneği”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 16(3), ss. 147-168.
• Zeytin, M. (2016), Lisans Düzeyinde Muhasebe Eğitimi, Türkiye’de Muhasebe Eğitimi içinde (Ed. Ahmet Gökgöz), ss. 107-156, Ekin Yayınevi, Bursa. 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu, http://www.mevzuat.gov.tr, (21.03.2019).