Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının ELECTRE Yöntemiyle Analizi

Yıl 2020, Sayı: 88, 199 - 224, 05.10.2020

Alper Odabaş Tunga Bozdoğan

https://doi.org/10.25095/mufad.740040

Cited By: 11

Öz

Genel ekonomi içerisinde önemli işlevler gören bankaların, mali yapılarının doğru ve güvenilir bir biçimde analiz edilip, değerlendirilerek ilgili bilgi kullanıcılarına sunulması gerekmektedir. Çalışmanın amacı, Türkiye’de bankacılık sektöründe yeni sayılabilecek katılım bankalarının finansal performanslarının çok kriterli karar verme tekniklerinden ELECTRE (ELimination and Choice Translating REality) yöntemiyle ölçülerek değerlendirilmesidir. Çalışmaya Türkiye’de faaliyet gösteren, beş katılım bankasının tamamı dahil edilmiştir ve veriler Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin resmi sitesinden elde edilmiştir. Analizde finansal performans kriterleri olarak Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin kullandığı; sermaye yeterliliği, bilanço yapısı, aktif kalitesi, likidite, karlılık, gelir-gider yapısı başlıklarındaki tüm oranlar yönteme dahil edilerek kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, katılım bankalarının üç yıllık ve yıl bazında bireysel finansal performans değerleri bulunarak elde edilen sonuçlar şekiller yardımıyla sunulmuştur. Buna göre üç yıllık süreçte Vakıf Katılım Bankasının diğer bankalara göre finansal performans açısından daha başarılı olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankası, Finansal Performans, ELECTRE Yöntemi

Kaynakça

• Akçan, Eylem - Yaslıdağ, Beyhan Hilal (2019), “Türk Bankacılık Sektörünün Yabancı Sermaye Yatırımları İle Globalleşmesinin Mali Rasyolarına Etkisi”, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 11(2), ss.131-164.
• Akgüç, Öztin 2012, Banka Finansal Tabloların Analizi, Arayış Basım ve Yayımcılık, Genişletilmiş 2. Baskı, ss.499-577.
• Alinezhad, Alireza - Khalili, Javad (2019), New Methods and Applications in Multiple Attribute Decision Making (MADM), Vol. 277, Springer International Publishing.
• Augusto, Ma´rio - Lisboa, Joao - Yasin, Mahmoud - Figueira, Jose´ Rui (2008), “Benchmarking in A Multiple Criteria Performance Context: An Application and A Conceptual Framework”, European Journal of Operational Research, (184), pp.244-254.
• Aydın, Yasemin (2017), “Küresel Kriz Çerçevesinde Katılım Bankalarının ve Ticari Bankaların Mali Performanslarının TOPSIS Yöntemiyle Analizi”, Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Çorum.
• Bağcı, Haşim - Kahraman, Yunus Emre (2017), “ELECTRE Yöntemi Kullanılarak Leasing Şirketlerinin Performanslarının Değerlendirilmesi”, Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), ss.59-67.
• Beccali, Marco - Cellura, Maurizio - Mistretta, Marina (2003), “Decision-Making in Energy Planning. Application of The ELECTRE Method at Regional Level for The Diffusion of Renewable Energy Technology”, Renewable Energy, 28(13), pp.2063-2087.
• Bozdoğan, Tunga - Ersoy, Behlül - Kaygusuz, Mehmet (2018), “CAMELS Değerlendirme Sistemiyle Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Analizi”, Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(30), ss. 4309-4323.
• Bülbül, Serpil - Köse, Ali (2011), “Türk Gıda Şirketlerinin Finansal Performansının Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi. İİBF. Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu-Özel Sayısı, ss.71-97.
• Çağıl, Gülcan (2011), “2008 Küresel Kriz Sürecinde Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Performansının ELECTRE Yöntemi ile Analizi”, Maliye Finans Yazıları, 1(93), ss. 59-86.
• Dinçer, Hasan - Hacıoğlu, Ümit - Yüksel, Serhat (2016), “Managerial and Market-Based Appraisal of Agriculture Banking Using ANP and ELECTRE Method”, Management and Organizational Studies, 3(3), pp.29-40.
• Dinçer, Hasan - Yüksel, Serhat (2018), “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Finans Sektöründeki Uygulamasına Yönelik Yapılmış Çalışmaların Analizi”, Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(1), ss. 1-16.
• Dinçer, Sait Erdal (2011), “Investigation of The Turkish Banking Sector With ELECTRE Methods in Global Crisis: ELECTRE I and ELECTRE III Applications”, International Research Journal of Applied Finance, 2(5), ss.547-565.
• Doğan, Mesut (2013), “Katılım ve Geleneksel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (58), ss.175- 188.
• Doumpos, Michael - Zopounidis Constantin (2002), “Multi-criteria Classification Methods In Financial And Banking Decisions”, International Transactıons In Operational Research, (9), pp.567-581.
• Durucasu, Hasan - Aytekin, Ahmet - Saraç, Bilal - Orakçı, Erhan (2017), “Current Application Fields of ELECTRE and PROMETHEE: A Literature Review”, The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems- Alphanumeric Journal, 5(2), pp.229-270.
• Ege, İlhan - Karakozak, Özlem - Topaloğlu, Emre Esat. (2016), “Emeklilik Yatırım Fonlarının ELECTRE Yöntemi ile Performansının Analizi”, Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar, 53(614), ss.59-68.
• Er, Bünyamin - Güneysu, Yusuf (2015), “Türkiye’deki Katılım Bankalarının Performanslarının AHS ve GİA Yöntemleri ile Analizi”, International Congress on Islamic Economics and Finance (ICISEF), Proceedıngs, Vol. IV., Islamic Banking, 21-23 October 2015, Sakarya, ss.1-25.
• Erdoğan, Namık Kemal - Altınırmak, Serpil - Karamaşa, Çağlar (2016), “Comparison of Multi Criteria Decision Making (MCDM) Methods With Respect To Performance Of Food Firms Listed In BIST”, Copernican Journal of Finance & Accounting, 5(1), pp.67–90.
• Ergül, Nuray - Öktem, Recep (2011), “Searching of Usability of TOPSIS and ELECTRE Methods in Measurement and Evaluation of Financial Performance of Construction and Public Works Companies”, International Research Journal of Applied Finance,II(9), pp.1086-1100.
• Ergül, Nuray - Seyfullahoğulları, Çetin Ayhan (2012), “The Ranking of Retail Companies Trading in ISE”, European Journal of Scientific Research, 70(1), pp.29-37.
• Ergül, Nuray (2014), “BİST- Turizm Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performans Analizi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), ss.325- 340.
• Erol, Cengiz - Baklacı, Hasan F. - Aydoğan, Berna- Tunç, Gökçe (2014), “Performance Comparison Of Islamic (Participation) Banks And Commercial Banks In Turkish Banking Sector”, EuroMed Journal of Business, 9(2), pp.114-128.
• Erpolat Taşabat, S. - Cinemre, N. - Şen, S. (2015), “Farklı Ağırlıklandırma Tekniklerinin Denendiği Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Mali Performanslarının Değerlendirilmesi”, Social Sciences Research Journal, 4(2), ss.96-110.
• Esmer, Yusuf - Bağcı, Haşim (2016), “Katılım Bankalarında Finansal Performans Analizi: Türkiye Örneği”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), ss.17-30.
• Eyceyurt Batır, Tuğba (2019), “Türkiye’de Kamu Katılım Bankalarının Bankacılık Sektörü Bazında Değerlendirilmesi: CAMELS Analizi İle 2015-2017 Yıllarına İlişkin Bir İnceleme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), ss.193-212.
• Figueira, José Rui- Greco, Salvatore - Roy, Bernard - Slowinski, Roman (2013), “ELECTRE Methods: Main Features and Recent Developments”, Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, (20), pp.61-85.
• Figueira, José - Roy, Bernard Vincent Mousseau (2005), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Survey, Chapter 4: ELECTRE Methods, Springer, pp.135. Gezen, Aslı (2019), “Türkiye’de Faaliyet Gösteren Katılım Bankalarının Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Performans Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (84), ss.213-232.
• Giannoulis, Christos - Ishizaka, Alessio (2010), “A Web-Based Decision Support System With ELECTRE III For A Personalised Ranking Of British Universities”, Decision Support Systems, (48)3, pp. 488-497.
• Govindan, Kannan - Jepsen, Martin Brandt (2016), “ELECTRE: A Comprehensive Literature Review On Methodologies And Applications”, European Journal of Operational Research, (250)1, pp.1-29.
• Günay, Burhan - Kaya, İzzet (2017), “Borsa İstanbul’da Yer Alan Aracı Kurumların Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Değerlendirilmesi”, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi,15(2), ss.141-164.
• Günay, Adalet - Günay, Burhan (2019), “Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Etkinlik Ölçümü ve Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,12(62), ss.1316-1325.
• Hanif, Muhammad - Tariq, Mahvish - Tahir, Arshiya - Momeneen, Wajeeh-ul (2012), “Comparative Performance Study of Conventional and Islamic Banking in Pakistan”, International Research Journal of Finance and Economics, (83), pp.62-72.
• Iazzolino, Gianpaolo - Laise, Domenico - Marraro, Laura (2012), “Business Multicriteria Performance Analysis: A Tutorial”, Benchmarking, 19 (3), pp.395-411.
• Jaffar, Muhammad - Manarvi, Irfan (2011), “Performance comparison of Islamic and Conventional banks in Pakistan”, Global Journal of Management and Business Research,11(1), pp.60-66.
• Karakaya, Aykut- Er, Bünyamin (2013), “Noninterest (Nonprofit) Income and Financial Performance at Turkish Commercial and Participation Banks”, International Business Research, 6(1), pp.106-117.
• Karakış, Engin - Göktolga, Ziya Gökalp (2015), “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Otomotiv İmalat Sektörü Firmalarının Finansal Performanslarının ELECTRE ve AHP Yöntemleri İle Analizi”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), ss.259-280.
• Kendirli, Hülya Çağıran - Kendirli, Selçuk - Aydın, Yasemin (2019), “Küresel Kriz Çerçevesinde Katılım Bankalarının ve Ticari Bankaların Mali Performanslarının TOPSIS Yöntemiyle Analizi”, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), ss.137-154.
• Kılıç, Süleyman Bilgin (2006), “Türk Bankacılık Sistemi İçin Çok Kriterli Karar Alma Analizine Dayalı Bir Erken Uyarı Modelinin Tahmini”, ODTÜ. Gelişme Dergisi,(33), ss.117-154.
• Olson, Dennis - Zoubi, Taisier A. (2008), “Using Accounting Ratios To Distinguish Between Islamic and Conventional Banks in The GCC Region”, The International Journal of Accounting, 43(1), pp.45-65.
• Ömürbek, Nuri - Mercan, Yasin (2014), “İmalat Alt Sektörlerinin Finansal Performanslarının TOPSİS ve ELECTRE Yöntemleri İle Değerlendirilmesi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), ss.237-266.
• Özbek, Aşır (2016), “BİM Mağazalar Zincirinin 2008-2015 Dönemi Finansal Performansının ELECTRE III Yöntemi İle Ölçümü”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), ss.273-290.
• Özbek, Aşır (2017), “İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı’nın Finansal Performans Analizi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), ss.1-31.
• Rogers, Martin - Bruen, Michael - Maystre, Lucien-Yves (2000), ELECTRE and Decision Support: Methods and Applications in Engineering and Infrastructure Investment, Springer, New York.
• Ryu, Kyeong Pyo - Piao, Shu Zhen - Doowoo, Nam (2012), “A Comparative Study Between The Islamic and Conventional Banking Systems and Its Implications”, Scholarly Journal of Business Administration, 2(5), pp.48-54.
• Shaverdi, Meysam - Akbari, Mahsa - Tafti, Saeed Fallah (2011), “Combining Fuzzy MCDM With BSC Approach In Performance Evaluation Of Iranian Private Banking Sector”, Hindawi Publishing Corporation Advances in Fuzzy Systems, Vol. 2011, pp.1-12.
• Siraj, K.K.-Pillai, Sudarsanan (2012), “Comparative Study on Performance of Islamic Banks and Conventional Banks in GCC region”, Journal of Applied Finance and Banking, 2(3), pp.123-161.
• Şahin, Serap (2018), İşletmeciler, Mühendisler ve Yöneticiler İçin Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri- ELECTRE, Editörler: Yıldırım, Fatih Bahadır - Önder, Emrah, Bursa, Dora Yayınları, 3.Baskı, ss.155-176.
• Takan, Mehmet - Acar Boyacıoğlu, Melek (2011), Bankacılık Teori, Uygulama ve Yöntem, Nobel Yayınları, 3.Baskı, ss.105-107.
• TBB-Türkiye Bankalar Birliği, Bankalarımız 2018, TBB-Yayın Nu:331, s.53.
• TKBB, (2019), Türk Katılım Bankaları Birliği - Veri Seti, http://www.tkbb.org.tr/veri-seti (Erişim Tarihi:10.10.2019).
• Uçkun, Nurullah - Girginer, Nuray (2011), “Türkiye’deki Kamu Ve Özel Bankaların Performanslarının Gri İlişki Analizi İle İncelenmesi”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (21), ss.46-66.
• Wanke, Peter - Azad, Abul Kalam - Barros, Carlos Pestana (2016), “Predicting Efficiency in Malaysian Islamic Banks: A Two Stage TOPSIS And Neural Networks Approach”, Research in International Business and Finance, (36), pp.485-498.
• Yanık, Lokman - Eren, Tamer (2017), “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Otomotiv İmalat Sektörü Firmalarının Finansal Performanslarının AHP, TOPSIS, ELECTRE ve VIKOR Yöntemleri ile Analizi”, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), ss.165-188.
• Yayar, Rüştü - Baykara, Halid Velid (2012), “TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama”, Business and Economics Research Journal, 3(4), ss.21-42.