Bağımsız Denetim Standartları Kapsamında Bağımsız Denetim ve İç Kontrolün Etkileşimi

Yıl 2021, Sayı: 89, 113 - 132, 11.01.2021

Berna Tez

https://doi.org/10.25095/mufad.852095

Cited By: 2

Öz

Bağımsız denetim ve iç kontrol kavramları arasında önemli bir etkileşim olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada ilgili etkileşim; risk odaklı bağımsız denetim süreci takip edilerek, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayınlanan Bağımsız Denetim Standartları kapsamında ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmada; nitel araştırma yaklaşımlarından içerik analizi yöntemi benimsenmiş olup, iç kontrol ve iç denetim kavramlarını ele alan bağımsız denetim standartları ve ilgili hükümleri detaylı olarak incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, risk odaklı bağımsız denetim sürecinin özellikle ilk iki aşaması olan risk değerlendirme ve riske karşılık verme aşamalarında etkileşimin yoğunluk kazandığı görülmektedir. Üst yönetimin iç kontrollere ilişkin sorumluluğu, yönetim ile kurulacak iletişim, iç denetim fonksiyonundan faydalanılması, önemli yanlışlık, hile riskleri ve iç kontrol yapısının değerlendirilmesi, iç kontrol sistemlerinin kurulması, prosedürlerin ve kontrollerin oluşturulması ve raporlamaya etkisi, iç kontrollerin etkinliğinin ve yeterliliğinin değerlendirilmesi, iç kontrol eksikliklerinin ve ihlallerinin belirlenmesi ve giderilmesi gibi önemli etkileşim konuları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim ve İç Kontrolün Etkileşimi, Bağımsız Denetim, Risk Odaklı Bağımsız Denetim, İç Kontrol, Bağımsız Denetim Standartları

Kaynakça

• AKDEMİR, Ali (2012), İşletmeciliğin Temel Bilgileri, 2. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa
• BOZKURT, Nejat (2018), Muhasebe Denetimi, 8. Baskı, Alfa Yayınları, İstanbul
• DEMİRBAŞ, Mahmut (2005/1), “İç Kontrol ve İç Denetim Faaliyetlerinin Kapsamında Meydana Gelen Değişimler”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:7, Yıl:4, ss.167-188
• DİNÇER, Ömer (1996), İşletme Yönetimi, 1.Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul
• FERMA/ECIIA Guidance For Boards And Audit Committees, (21 September 2010), Monitoring The Effectiveness of Internal Control, Internal Audit And Risk Management Systems. Guidance on The 8th EU Company Law Directive, Art.41 https://sozluk.gov.tr , 28.09.2020
• IFAC- International Federationof Accountants. (2018), Guide To Using ISA’s İn The Audits Of Small-And Medium- Sized Entities, 4.Baskı, Volume:1, Core Concepts
• İBİŞ Cemal-Çatıkkaş Özgür (2012), “İşletmelerde İç Kontrol Sistemine Genel Bakış”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 85, ss.95-121
• KIR, Hüseyin (2010), “Stratejik Denetim ve Denetimde Risk Odaklılık”, Denetişim, Sayı:4, ss.47-61
• LESSAMBO, Felix. I. (2018), Auditing, Assurance Services, and Forensics. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1007/978-3-319-90521-1
• MCNAMEE, David (1997), “Risk-based Auditing, Internal Auditor”, Vol:54, Issue: 4, pp.22-26
• PORTER, Brenda (2003), Principles Of External Auditing, Second Edition, John Wiley & Sons Ltd., İngiltere
• TÜREDİ, Hasan - Zor, Ümmügülsüm - Gürbüz, Filiz (2015), “Risk Odaklı İç Denetim” Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 66, ss.1-20
• USUL, Hayrettin – Mizrahi, Rozi (2016), Risk Odaklı Denetim, 1.Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara
• YOZGAT, Osman (1992), İşletme Yönetimi, 1.Baskı, Nihad Sayar Eğitim Vakfı Yayınları No:435, İstanbul
• YURTSEVER, Gürdoğan (2015), “İç Denetimin Fonksiyonları ve Katma Değer”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Cilt: 52, Sayı:602, ss.89-101
• YÜKÇÜ, Süleyman - Atağan Gülşah (2009), “Etkinlik, Etkililik Ve Verimlilik Kavramlarının Yarattığı Karışıklık”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı:4, ss.1-13
• BDS 200 Bağımsız Denetçinin Genel Amaçları ve Bağımsız Denetimin Bağımsız Denetim Standartlarına Uygun Olarak Yürütülmesi, 13/10/2013 tarihli ve 28794 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 210 Bağımsız Denetim Sözleşmesinin Şartları Üzerinde Anlaşmaya Varılması, 14/11/2013 tarihli ve 28821 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 220 Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Kalite Kontrol, 14/11/2013 tarihli ve 28821 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 230 Bağımsız Denetimin Belgelendirilmesi, 14/11/2013 tarihli ve 28821 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 240 Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Bağımsız Denetçinin Hileye İlişkin Sorumlulukları, 10/12/2013 tarihli ve 28847 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 250 Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde İlgili Mevzuatın Dikkate Alınması, 10/12/2013 tarihli ve 28847 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 260 Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla Kurulacak İletişim, 10/12/2013 tarihli ve 28847 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 265 İç Kontrol Eksikliklerinin Üst Yönetimden Sorumlu Olanlara ve Yönetime Bildirilmesi, 12/12/2013 tarihli ve 28849 sayılı Resmi Gazete
• BDS 300 Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminin Planlanması, 30/12/2013 tarihli ve 28867 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 315 İşletme ve Çevresini Tanımak Suretiyle “Önemli Yanlışlık” Risklerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi, 30/12/2013 tarihli ve 28867 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 330 Bağımsız Denetçinin Risk Olarak Değerlendirilmiş Hususlara Karşı Yapacağı İşler, 24/12/2013 tarihli ve 28861 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 402 Hizmet Kuruluşu Kullanan Bir İşletmenin Bağımsız Denetiminde Dikkate Alınacak Hususlar. 30/12/2013 tarihli ve 28867 sayılı Resmi Gazete
• BDS 450 Bağımsız Denetimin Yürütülmesi Sırasında Belirlenen Yanlışlıkların Değerlendirilmesi, 31/12/2013 tarihli ve 28868 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 500 Bağımsız Denetim Kanıtları, 30/12/2013 tarihli ve 28867 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 501 Bağımsız Denetim Kanıtları- Belirli Kalemler İçin Dikkate Alınması Gereken Özel Hususlar, 10/01/2014 tarihli ve 28878 sayılı Resmi Gazete
• BDS 505 Dış Teyitler, 30/12/2013 tarihli ve 28867 sayılı Resmi Gazete
• BDS 530 Bağımsız Denetimde Örnekleme, 22/01/2014 tarihli ve 28890 sayılı Resmi Gazete
• BDS 580 Yazılı Beyanlar, 29/01/2014 tarihli ve 28897 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 600 Özel Hususlar – Topluluk Finansal Tablolarının Bağımsız Denetimi (Topluluğa Bağlı Birim Denetçilerinin Çalışmaları Dahil), 20/02/2014 tarihli ve 28919 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 610 İç Denetçi Çalışmalarının Kullanılması, 14/02/2014 tarihli ve 28913 sayılı Resmi Gazete
• BDS 620 Uzman Çalışmalarının Kullanılması, 31/01/2014 tarihli ve 28899 sayılı Resmi Gazete
• BDS 700 Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama, 18/03/2014 tarihli ve 28945 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 701 Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi, 09/03/2017 tarihli ve 30002 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 720 Bağımsız Denetçinin Diğer Bilgilere İlişkin Sorumlulukları, 14/03/2014 tarihli ve 28941 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 800 Özel Hususlar – Özel Amaçlı Çerçevelere Göre Hazırlanan Finansal Tabloların Bağımsız Denetimi, 09/04/2014 tarihli ve 28967 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• BDS 805 Özel Hususlar – Tek Bir Finansal Tablonun Bağımsız Denetimi ile Finansal Tablolardaki Belirli Unsurların, Hesapların veya Kalemlerin Bağımsız Denetimi, 24/04/2014 tarihli ve 28981 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)
• Bağımsız Denetim Yönetmeliği, 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmi Gazete (Güncel versiyonu için bakınız www.kgk.gov.tr)