Relationship Between Investment Instruments and Inflation in Turkey: A VAR Analysis

Yıl 2023, Sayı: 98, 189 - 208, 17.04.2023

Volkan Dayan , Serdar Erdogan

https://doi.org/10.25095/mufad.1183719

Öz

Investment instruments are important not only for companies but also for the financial stability of national economies. On the other side, inflation is also critical in terms of production costs, sales prices of companies and the economic stability of the countries. In addition, the size of the returns to be obtained from investment instruments is crucial to protect the purchasing power of individuals in inflationary environments as well.
In this study, the relationship between the investment instruments of portfolio investors and inflation was examined. For this purpose, monthly data were used between the years 2015-2021 in Turkey. In the analysis, the VAR model was used with the index returns of investment instruments and consumer price index (CPI) data. According to the results, the stability condition of the VAR model was met among all variables. It has been revealed that private pension funds, gold, and foreign exchange returns have been the one-way cause of inflation, on the other side gold and foreign exchange returns and inflation have been one-way causes of deposit returns. In addition, it has been determined that the return of the private pension system is effective on the change of all investment instruments. Besides, it has been found that foreign exchange returns are effective in explaining the changes in inflation and deposit returns. Finally, it has been concluded that inflation is effective on changes in deposit and foreign exchange returns.

Anahtar Kelimeler

VAR model, investment instruments, consumer price index, Turkey

Türkiye’de Yatırım Araçları Enflasyon ilişkisinin VAR Analiziyle İncelenmesi (2015.12-2021.12)

Öz

Yatırım araçları gerek firma boyutunda ve gerekse ülke ekonomilerinin finansal istikrarı açısından önemlidir. Bunun yanında enflasyon da firmaların üretim maliyetleri ile satış fiyatları açısından ve ülkenin ekonomik istikrarı yönünden büyük önem taşımaktadır. Buna ilaveten enflasyonist ortamlarda bireylerin satın alma güçlerini korumada yatırım araçlarından elde edilecek olan getirilerin büyüklüğü ciddi önem taşımaktadır.
Türkiye’de yatırımcılarının finansal piyasalarda yapmış oldukları seçilmiş portföy yatırım araçlarının aralarındaki ilişkinin enflasyon çerçevesinde incelendiği bu çalışmada 2015-2021 arası dönemde aylık veriler kullanılmıştır. Çalışmada söz konusu yatırım araçlarının endeks getirileriyle birlikte TÜFE verileri kullanılarak VAR modeli ile analiz yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, tüm değişkenler arasında VAR modelinin istikrarlılık koşulu sağlanmıştır. Bireysel Emeklilik Sistemi fonları, altın ve döviz getirilerinin enflasyonun tek yönlü nedeni olduğu, altın ve döviz getirileri ile enflasyonun, mevduat getirisinin tek yönlü nedeni olduğu görülmüştür. Ayrıca BES getirisinin tüm yatırım araçlarının değişimi üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında döviz getirisinin, enflasyon ve mevduat getirisindeki değişmeleri açıklamada etkili olduğu bulunmuştur. Son olarak da enflasyonun, mevduat ve döviz getirisi değişmeleri üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

VAR modeli, yatırım araçları, tüketici fiyat endeksi, Türkiye, VAR modeli, yatırım araçları, tüketici fiyat endeksi, Türkiye

Kaynakça

• Al-karasneh, H., A. Bataineh, O. Hayajneh, and O. Khodirat. 2021. ‘Does Foreign Portfolio Investment Improve the Economic Growth of Jordan?’ Accounting 7(7):1669–74.
• Baltagi, Badi H. 2008, Econometrics, Fourth Edition., Springer, Heidelberg.
• Dickey, D.A. & Fuller, W. A. (1979). Distributions of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Journal of American Statistical Association. 74, 366, 427-431.
• Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series, New York: John Wiley and Sons.
• Emeklilik Gözetim Merkezi, (2022). https://emeklilik.egm.org.tr/egm-endekslerini-emeklilik-sirketi-bazinda-karsilastirin, Erişim Tarihi: 15.03.2022
• Eom, Cheoljun, and Jong Won Park. 2018. ‘A New Method for Better Portfolio Investment: A Case of the Korean Stock Market’. Pacific-Basin Finance Journal 49:213–31. doi: 10.1016/j.pacfin.2018.05.002.
• Granger, C. W. J., (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods, Econometrica, 37, 424-438.
• Gujarati, D. N. (2004). Basic Econometrics, Fourth Edition, The McGraw – Hill/Irwin Companies, New York.
• Gumusoglu, Nebile Korucu, and Sinan Alçin, Sinan, and Nebile Korucu Gumusoglu. 2019. ‘The impact of capital flows on current account deficit for Turkey’. Journal of Life Economics 6(1):21–34. doi: 10.15637/jlecon.6.003.
• Guvercin, D., & Gok, A. (2021). Foreign Direct Investment, Foreign Portfolio Investment and House Prices: The Case of European Union Countries. Canakkale Onsekiz Mart Universitesi Yonetim Bilimleri Dergisi, 19(42), 911-926.
• Hakeem, M. M., & Suzuki, K. I. (2017). Foreign Portfolio Investment and Economy: The Network Perspective. arXiv preprint arXiv:1712.10274.
• Jinjarak, Yothin, Jon Wongswan, and Huanhuan Zheng. 2011. ‘International Fund Investment and Local Market Returns’. Journal of Banking & Finance 35(3):572–87. doi: 10.1016/j.jbankfin.2010.04.002.
• Johnston, Jack & John Dinardo, (1997), Econometric Methods, The Mc Graw Hill Companies, Fourth Edition, New York.
• Koycu, Erol, and Mustafa Mesut Kayali. 2021. ‘Yabancı Yatırımların Pay Piyasa Getirisine Etkisi: BRICS-T Ülkeleri Üzerine Ekonometrik Bir Analiz’. Muhasebe ve Finansman Dergisi 145–64. doi: 10.25095/mufad.877408.
• Kuzucu, Serpil. 2018. ‘Do foreign direct investments and portfolio investments stimulate economic growth Evidence from developing countries. Pressacademia 5(4):331–38. doi: 10.17261/Pressacademia.2018.1000.
• Maddala, G.S. & Kajal Lahiri, (2009), Introduction To Econometrics, Fourth Edition, John Willey and Sons Ltd Published, West Sussex.
• Obayagbona, Joel, and Eghosa Lawson Igbinovia. 2021. ‘Financial Openness, Foreign Portfolio Investment And Stock Market Development In Nigeria’. 13(1):18.
• Ordu-Akkaya, Beyza Mina, and Ugur Soytas. 2020. ‘Does Foreign Portfolio Investment Strengthen Stock-Commodity Markets Connection?’ Resources Policy 65:101536. doi: 10.1016/j.resourpol.2019.101536.
• Pan, L., Hu, R., & Du, Q. (2022). Foreign portfolio investment patterns: evidence from a gravity model. Empirical Economics, 63(1), 391-415.
• Perron, Phillips (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis, Econometrica. 57, 1361-1401. Pu, Yingjian, and Baochen Yang. 2022. ‘The Commodity Futures’ Historical Basis in Trading Strategy and Portfolio Investment’. Energy Economics 105:105780. doi: 10.1016/j.eneco.2021.105780.
• Sevüktekin, Mustafa ve Mehmet Çınar, 2014, Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı, Dora Published, Fourth Edition, Bursa.
• Sims, C. (1980), Macroeconomics and Reality, Econometrica, 48, 1, pp:1-48.
• Skare, Marinko, and Dajana Cvek. 2020. ‘A Vector Autoregression Analysis of Foreign Direct Investment and Its Link to Competitiveness’. Journal of Competitiveness 12(4):127–42. doi: 10.7441/joc.2020.04.08.
• Tarı, Recep, (2005). Ekonometri, Kocaeli University Published, Third Edition, İzmit.
• Waqas, Yahya, Shujahat Haider Hashmi, and Muhammad Imran Nazir. 2015. ‘Macroeconomic Factors and Foreign Portfolio Investment Volatility: A Case of South Asian Countries’. Future Business Journal 1(1–2):65–74. doi: 10.1016/j.fbj.2015.11.002.
• Wijesinghe, M. R. P., & De Silva, A. L. C. M. (2021). Foreign Portfolio Investment and Earnings Quality: Evidence from Sri Lanka. Kelaniya Journal of Management, 10.
• Zivot, E. & Andrews, K. (1992). Further evidence on the great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Journal of Business and Economic Statistics, 20(1), 25-44.