THE EFFECT OF INDIVIDUAL INVESTORS' RISK AVOID BEHAVIOR AND THE LEVEL OF FINANCIAL LITERACY ON CRYPTO PREFERENCE

Yıl 2023, Sayı: 100, 121 - 134, 19.10.2023

Rüya Kaplan Yıldırım

https://doi.org/10.25095/mufad.1324389

Öz

Anahtar Kelimeler

Financial Literacy, risk aversion

BİREYSEL YATIRIMCILARIN RİSKTEN KAÇINMA DAVRANIŞI İLE FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYİNİN KRİPTO PARA TERCİHİNE ETKİSİ

Öz

Bu çalışmanın amacı bireysel yatırımcıların riskten kaçınma davranışının ve ileri finansal okuryazarlık düzeyinin kripto para tercihine etkisinin araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda 175 kişiden anket yöntemi ile toplanan verilere SPSS paket programı yardımı ile T Testi, Anova, Ki kare ve korelasyon analizleri uygulanmıştır. Analiz sonucuna göre; kripto para yatırımını tercih edenlerin riskten kaçınma dereceleri düşük olan yatırımcılardan oluştuğu, ileri finansal okuryazarlık düzeyinin ise kripto para tercihinde anlamlı etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca kadınların kripto para yatırım düzeyleri ve ileri finansal okuryazarlık seviyeleri düşük bulunmuşken, yine kadınların ve gelir seviyesi düşük olan bireylerin riskten kaçınma düzeyleri yüksek çıkmıştır. Literatürde kripto para yatırımcılarının genelde erkek ve riski seven yatırımcılardan oluştuğu görülmektedir, bu çalışmadan elde edilen bulgular da literatürü destekler niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

kripto para,, finansal okuryazarlık, riskten kaçınma, demografik değişkenler

Kaynakça

• Abramova, S.- Voskobojnikov, A.- Beznosov, K. - Böhme, R. (2021), “Bits Under the Mattress: Understanding Different Risk Perceptions and Security Behaviors of Crypto-asset Users”, in Proceedings of the 2021 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems, May, pp. 1-19.
• Almajali, D. A.- Masa’Deh, R. E. - Dahalin, Z. M. (2022), “Factors Influencing the Adoption of Cryptocurrency in Jordan: An application of the Extended TRA Model”, Cogent Social Sciences, 8 (1), pp.1-26.
• Anbar, A.- Eker, M. (2009), “ Bireysel Yatırımcıların Finansal Risk Algılamalarını Etkileyen Demografik ve Sosyoekonomik Faktörler”, “ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi”, 5 (9), ss.129-150.
• Bella S. N.- Gatot S. (2022), “Determinants of Investment Decision in Cryptocurrency: Evidence from Indonesian Investors”, Universal Journal of Accounting and Finance, 10 (1), pp.254-266.
• Borgonovo, E.- Caselli, S.- Cillo, A.-Masciandaro, D. - Rabitti, G. (2021), “Central Bank Digital Currencies, Crypto Currencies, and Anonymity: Economics and Experiments”, SUERF, 222, pp.1-5.
• Burton,S.- Lichtenstein, D.R.- Netemeyer, R. GA. - Garretson, J.A. (1998), “A Scale for Measuring Attitude Toward Private Label Products and An Examination of Its Psychological and Behavioraal Correlates”, Journal of The Academy of Marketing Science, 26 (4), pp. 293-306
• Büyüköztürk, Ş. (2002), “Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32. ss. 470-483.
• Donthu, N. - Gilland, D. (1996), “Observations: The Informecial Shopper”, Journal of Advertising Research, 36 (2), pp. 69-76.
• Fujiki, H. (2021), “Crypto asset ownership, financial literacy, and investment experience “, Applied Economics, 53, 39, pp. 4560-4581.
• Morgan, P. - Trinh, L. Q. (2019), “Fintech and financial literacy in the Lao PDR”, ADBI Working Paper 933, March 2019
• Mosmer, S.- Başarır, Ç. (2023), “Türkiye’deki Bireysel Kripto Para Yatırımcılarının Kripto Paralara Yaklaşımları “, The Journal of International Scientific Researches, 8 (1), ss. 46-63.
• Nurbarani, B. S.- Soepriyanto, G. (2022), “Determinants of Investment Decision in Cryptocurrency: Evidence from Indonesian Investors”, Universal Journal of Accounting and Finance, 10 ( 1), pp. 254-266.
• Özdamar K. (2002), Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi, 1, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Panos, G. A. - Karkkainen, T. - Atkinson, A. (2020), “Financial Literacy And Attitudes To Cryptocurrencies”, SSRN, pp.1-96.
• Robbemond, B. (2022), “Risk Perception Of Cryptocurrency Investments”, Master’s Thesis Economics, Nijmegen School of Management.
• Öncü, S. - Ektik, D. (2021), “Kripto Paraların Yatırım Amaçlı Kullanımı: Riskler Ve Getiriler“, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (4), ss.362-395.
• Sukumaran, S. - Bee, T. S. - Wasiuzzaman, S. (2022), “Cryptocurrency as an investment: The Malaysian context”, Risks, 10 (86), pp.1-17.
• Slovic, P. (1999), “Trust, Emotion, Sex, Politics and Science: Surveying the Risk – Assessment Battlefield”, Risk Analysis, 19 (4), pp. 689-701.
• Teker, E. (2019), “Yatırımcıların Kripto Paralara Olan Yaklaşımları: Bitcoin Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Uçkun, N. - Dal, L., (2021), “Kripto Para Yatırımcılarında Finansal Risk Toleransı“, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 89, ss.155-170.
• Van Rooij, M. - Lusardi, A. - Alessi, R. (2011), “Financial Literacy and Stock Market Participation“, Journal of Financial Economics, 101, pp. 449-472.
• Yeniçeri, T. – Yaraş, E.- Akın, E. (2012), “Tüketicilerin Riskten Kaçınma Düzeylerine Göre Sanal Alışveriş Risk Algısı ve Sanal Plansız Tüketim Eğilimlerinin Belirlenmesi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 9, ss.145-163.
• Zhao, H.- Zhang, L. (2021), “Financial Literacy Or İnvestment Experience: Which is More Influential in Cryptocurrency Investment?”, “nternational Journal of Bank Marketing, 39 (7), pp.1208-1226.