Türk Bankacılık Sektöründe Mevduat Bankalarının Karlılık Performansını Etkileyen Faktörlerin Panel Regresyon Analizi İle Belirlenmesi

Yıl 2023, Sayı: 100, 135 - 152, 19.10.2023

Mete Bumin

https://doi.org/10.25095/mufad.1326939

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı Türk bankacılık sektöründeki mevduat bankalarının karlılık performansını etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Bu kapsamda, Türk bankacılık sektörünün aktif büyüklüğünün % 84’ünü oluşturan 18 mevduat bankasının 2012-2022 dönemine ait verileri esas alınarak karlılık göstergesi olarak seçilen aktif karlılığı, özkaynak karlılığı ve net faiz marjını belirleyen faktörlerin panel regresyon analizi ile tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın sonucunda; sermaye oranı ve faiz dışı gelirler ile aktif karlılığı ve özkaynak karlılığı arasında pozitif ve istatistiki olarak anlamlı bir ilişki bulunurken, personel giderleri ile aktif karlılığı ve özkaynak karlılığı arasında negatif ve istatistiki olarak anlamlı bir ilişki bulunduğu; sermaye oranı ve mevduat payı ile net faiz marjı arasında pozitif ve istatistiki olarak anlamlı bir ilişki bulunurken, faiz dışı gelirler ve personel giderleri ile net faiz marjı arasında negatif ve istatistiki olarak anlamlı bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bankacılık sektörü, Karlılık, Panel regresyon analizi

Determining the Factors Affecting the Profitability Performance of Deposit Banks in the Turkish Banking Sector by Panel Regression Analysis

Öz

The aim of this study is to determine the factors affecting the profitability performance of deposit banks in the Turkish banking sector. In this context, it is aimed to determine the factors that affect the return on assets, return on equity and net interest margin, which are selected as profitability indicators, based on the data of the 2012-2022 period of 18 deposit banks, which constitute 84% of the asset size of the Turkish banking sector, by panel regression analysis. According the results of the analysis; while there is a positive and statistically significant relationship between capital ratio and non-interest incomes with return on assets and return on equity, there is a negative and statistically significant relationship between personnel expenses with return on assets and return on equity; while there is a positive and statistically significant relationship between capital ratio and deposit share with net interest margin, there is a negative and statistically significant relationship between non-interest incomes and personnel expenses with net interest margin.

Anahtar Kelimeler

Banking sector, Profitability, Panel regression analysis

Kaynakça

• Almumani, Mohammad (2013), “Impact of Managerial Factors on Commercial Banks Profitability: Empirical Evidence from Jordan”, International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 3 (3), pp. 298-310.
• Arslan, Zühal - Yağcılar, Gamze Göçmen (2021), “Türk Bankacılık Sektöründe Performansın Belirleyicileri”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56 (3), ss. 2111-2131.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu - BDDK (2023a), “2022 Yıllık Faaliyet Raporu”, https://www.bddk.org.tr/KurumHakkinda/EkGetir/5?ekId=134, ( 22 Haziran 2023).
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu - BDDK (2023b), “Aylık Bülten Gelişmiş Gösterim”, http://www.bddk.org.tr/BultenAylik/tr/Home/Gelismis, (22 Haziran 2023).
• Çevik, Nükhet Kırcı - Boran, Ali (2020), “Türkiye’de Faaliyet Gösteren Ticaret Bankalarının Karlılığını Etkileyen İçsel Faktörler: 2005-2016 Yılları Arası Panel Veri Analizi”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19 (4), ss. 1735-1750.
• Dağıdır, Canan (2010), “Türk Bankacılık Sektöründe Karlılık ve Makro Ekonomik Değişkenlerle İlişkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2 (1), ss. 25-33.
• Demirel, Engin - Atakişi, Ahmet - Abacıoğlu, Seda (2013), “Bankacılık Faaliyet Oranlarının Panel Veri Analizi: Türkiye’deki Kamu, Özel ve Yabancı Sermayeli Bankaların Durumu”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (59), ss. 101-112.
• Doğru, Cengiz (2011), “Karlılığın Belirleyicileri Analizi: Teori ve Orta Ölçekli Bir Banka Uygulaması”, Maliye Finans Yazıları, 1 (91), ss. 47-75.
• Ertuğrul, Ayşegül (2021), “Sermaye Yeterliliğini Etkileyen Faktörlerin Panel Regresyon Yardımıyla Belirlenmesi: Mevduat Bankaları Örneği”, International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 5 (9), ss. 289-303.
• Güler, Sevda (2019), “Banka Karlılık Oranlarının Panel Veri Analizi ile Değerlendirilmesi: Türkiye’de Faaliyet Gösteren Mevduat ve Katılım Bankalarının Karşılaştırılması”, İzmir Democracy University Social Sciences Journal, 2 (2), ss. 173-190.
• Gülhan, Ünal - Uzunlar, Evcan (2011), “Bankacılık Sektöründe Kârlılığı Etkileyen Faktörler: Türk Bankacılık Sektörüne Yönelik Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (1), ss. 341-368.
• Horobet, Alexandra - Radulescu, Magdalena - Belascu, Lucian - Dita, Maria (2021), “Determinants of Bank Profitability in CEE Countries: Evidence from GMM Panel Data Estimates”, Journal of Risk and Financial Management, 14 (7), pp. 307-321.
• Hsiao, Cheng (1986), “Analysis of Panel Data”, Econometric Society Monographs, No. 11, Cambridge: Cambridge University Press.
• Kırkulak, Uludağ Berna - Gökmen, Habil (2011), “Türk Bankacılık Sektörünün Karlılığının Dinamik Yaklaşımla Test Edilmesi”, İktisat İşletme ve Finans, 26 (308), ss. 71-98.
• Kiganda, Evans Ovamba (2014), “Effect of Macroeconomic Factors on Commercial Banks Profitability in Kenya: Case of Equity Bank Limited”, Journal of Economics and Sustainable Development, 5 (2), pp. 46-56
• Misman, Faridah - Bhatti, Ishag - Lou, Weifang - Samsudin, Syamsyul - Rahman, Hadalize (2015), “Islamic Banks Credit Risk: A Panel Study”, Procedia Economics and Finance, (31), pp. 75-82.
• Noman, Abu Hanifa - Pervin, Sajeda, - Manir Chowdhury – Banna, Hasanul (2015), “The Effect of Credit Risk on the Banking Profitability: A Case on Bangladesh”, Global Journal of Management and Business Research, 15 (3), pp. 1-9
• Onuonga, Susan Moraa (2014), “The Analysis of Profitability of Kenya’s Top Six Commercial Banks: Internal Factor Analysis”, Amrican International Journal of Social Sciences, 3 (5), pp. 94-103.
• Özcan, Muhammet (2021), “Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Performans Göstergeleri: BIST Mali Sektörü Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35 (2), ss. 389-406.
• Pan, Qunhia - Pan, Meiling (2014), “The Impact of Macro Factors on the Profitability of China’s Commercial Banks in the Decade after WTO Accesion”, Open Journal of Social Sciences, 2 (9), pp. 64-69.
• Pesaran, Baharam - Pesaran, Hashem (2009), “Time Series Econometrics Using Microfit5.0”, New York: Oxford University Press Inc.
• Reis, Gül - Kılıç, Yunus - Buğan, Mehmet Fatih (2016), “Banka Karlılığını Etkileyen Faktörler: Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (72), ss. 21-36.
• Riaz, Samina (2013), “Profitability Determinants of Commercial Banks in Pakistan”, Proceedings of 6th International Business and Social Sciences Research Conference, Dubai, wbi World. pp. 1-14.
• Sarıtaş, Hakan - Uyar, Sinem Kangallı - Gökçe, Altan (2016), “Banka Karlılığı İle Finansal Oranlar ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkilerin Sistem Dinamik Panel Veri Modeli İle Analizi: Türkiye Araştırması”, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), ss. 87-108.
• Sinitin, Nina - Socol, Adela, (2020), “Determinants of Banking Profitability through ROA and ROE: A Panel Data Approach”, Ovidius University Annals, Economic Sciences Series, 20 (1), pp. 1037-1043.
• Taşkın, Fatma Dilvin (2011), “Türkiye’de Ticari Bankaların Performansı Etkileyen Faktörler”, Ege Akademik Bakış, 11 (2), ss. 289-298.
• Türkiye Bankalar Birliği-TBB (2023), “Bankalarımız Kitapları 2012-2022”, https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/arastirma-veyayinlar/kitaplar/kitaplar/55?year=&konu=Bankalar%C4%B1m%C4%B1z(22.06.2023).