Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde İşletmelerin Yapısı

Yıl 2018, İşletme Tarihi Özel Sayısı, 203 - 238, 01.09.2018

Nihat Akbıyık

Öz

Türk işletmeciliğinin tarihini Selçuklu ve Osmanlı döneminden başlatmak gerekir. Çünkü Cumhuriyet dönemi sosyo-ekonomik yapısı ve buna bağlı olarak işletmeciliği büyük ölçüde bu dönemlerin devamıdır. Birinci bölümde Anadolu Selçukluları, ikinci bölümde geleneksel yapının söz konusu olduğu Osmanlının kuruluştan Tanzimat’a kadarki dönemi, üçüncü bölümde ise Batılı ekonomik ve siyasi modele dayalı yeni bir yapılanmayı esas alan Tanzimat sonrası Osmanlı dönemi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Selçuklu, Osmanlı, İşletmelerin Yapısı

Structure of Enterprises in Seljuk and Ottoman Periods

Öz

It is necessary to start the history of Turkish business from Seljuk and Ottoman times. Because the socio-economic structure and operations accordingly Republic of Turkey is still substantial period of this period. In the first chapter, the period of Anatolian Seljuk was examined. In the second part, the period from the foundation of the Ottoman period to the Tanzimat period, in which the traditional structure was mentioned, was examined. In the third chapter, which is the last chapter, the Ottoman period will be examined after Tanzimat based on a new structure based on Western economic and political patterns.

Anahtar Kelimeler

Seljuk, Ottoman, Structure of Enterprises

Kaynakça

• Akdağ, Mustafa (1979), Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, 1243-1453 (3. Basım), Tekin Yayınevi, İstanbul.
• Alp, Somer “İttihat Terakkinin Kara Kutusu Ahmet Kemal”, www.cihanharbi.com, Erişim tarihi. 22.3.2018.
• Aynural, Salih (1996), “XVIII. ve XIX. Yüzyıllarda Osmanlı Esnafında Üretim Anlayışı ve Organizasyonu”, İktisat Fakültesi Mecmuası 46. Cilt, İstanbul.
• Barkan, Ömer Lütfi (1985), Osmanlı imparatorluğunda esnaf cemiyetleri, Ömer Lütfi Barkan’a Armağan, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, İstanbul.
• Cohen, Amnon (2001), Osmanlı Kudüs’ünde Loncalar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Ekinci, Yusuf (2008), Ahilik 10. Baskı, Ankara.
• Er, Şükrü (1994), Osmanlı’lar Döneminde Çalışma Düzeni, İşveren Dergisi, cilt: XXXII, sayı:4, İstanbul.
• Faroqhi, Süreyya (2004), Osmanlı’da Kent ve Kentler (4. Baskı), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Genç, Mehmet (2010) Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Gülmez, Mesut (1991) Türkiye’de Çalışma İlişkileri (1936 Öncesi), 2.Bası, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No: 236, Ankara.
• İbn, Teymiye (1989), Bir İslam Kurumu Olarak Hisbe İyiliği Emretmek Kötülükten Alıkoymak, (Çev:Vecdi Akyüz), İnsan Yayınları,İstanbul.
• İlgürel, Mücteba (1995), Acemi Oğlanı, İslam Tarihi I, İstanbul.
• İlgürel, Mücteba (1993), Celâlî İsyanları maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c.7, İstanbul.
• İlkin, Selim (1993), Cavid Bey maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi cilt 7, İstanbul.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı (1997), İstanbul Ahkam Defterleri İstanbul Esnaf Tarihi I, İstanbul.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı (1998), İstanbul Ahkam Defterleri İstanbul Esnaf Tarihi II, İstanbul.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı (1998), İstanbul Külliyatı V, İstanbul Ahkam Defterleri Vakıf Tarihi I, İstanbul.
• Kala, Ahmet (1995), Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 11, İstanbul.
• Karakışla, Yavuz Selim (1998) “Osmanlı Sanayi İşçi Sınıfının Doğuşu”, Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiye’sine İşçiler 1839-1950, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Kazgan, Haydar (2014) Galata Bankerleri, Tarihçi Kitabevi, İstanbul
• Kazıcı, Ziya (1999). “Osmanlılarda İhtisab”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi C. 3, İstanbul.
• Keyder, Çağlar (1999) Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yayınları, 4. Baskı, İstanbul.
• Ortaylı, İlber. (2004) Osmanlı Barışı 2. Baskı, Ufuk Kitap, İstanbul.
• Ortaylı, İlber. (2005) İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Önsoy, Rifat (1988) Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayii ve Sanayileşme Politikası, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• Özbilgen, Erol (2012), 99 Soruda Osmanlı, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Pamuk, Şevket (1999).100 Soruda Osmanlı- Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
• Pamuk, Şevket (2005), Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme 1820 - 1913, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Timur, Taner (1986), Osmanlı Kimliği, Hil Yayınları, İstanbul.
• Türk, Standartları Enstitüsü (2004), Kanunname-i İhtisab-ı Bursa, Ankara.
• Ülgener, S.F (1981), İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, Der Yayınları, İstanbul.
• Varlık, Bülent, 1925 Bursa Esnaf Loncaları Nizamnamesi (İttihat ve Terakkinin Cumhuriyet Döneminde Yeniden Örgütlenme çabaları Üzerine Bir Deneme), https//www.ejmanager.com, erişim tarihi 26.3.2018.
• Vatter, Sherry (1998), “Şam’ın Militan tekstil İşçileri: Ücretli Zanaatkarlar ve Osmanlı İşçi Hareketi” Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiye’sine İşçiler 1839-1950, İletişim Yayınları, İstanbul.