Sermaye Pi̇yasaları Altyapısı Oluşturulmadan Yapılan Bi̇r Halka Arz Denemesi: HASTAŞ Vakası

Yıl 2018, İşletme Tarihi Özel Sayısı, 139 - 164, 01.09.2018

Muhsin Aslan

Öz

Türkiye’de 1950’lerden itibaren liberal iktisat politikalarına geçişle birlikte özel sektör firmalarının sayılarında hızlı bir artış yaşanmaya başlamış ve sonrasında ise bu firmaların sermaye ihtiyaçları gündeme gelmiştir. 1960’lardan sonra özel sektör kuruluşları sermaye piyasalarını keşfetmeye başlamış, ancak sermaye piyasalarının yasal ve kurumsal altyapısı henüz oluşturulmadığından piyasada bir kısım suiistimaller yaşanmıştır.
Çalışmada sermaye piyasalarındaki boşluktan yararlanarak halka hisse senedi arz eden HASTAŞ A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının hisse senedi arzları incelenmeye çalışılarak farklı boyutları ve yaşanan sürecin sermaye piyasalarına etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Halka arz, işletme tarihi, sermaye piyasaları tarihi, HASTAŞ

A Story of an Initial Public Offering without an Established Capital Market Infrastructure: HASTAŞ Corporation

Öz

There has been an increase in the number of private sector enterprises with the swift towards liberal economic policies in Turkey from the 1950s. Thus, a demand for capital came into agenda during the same years. Private sector enterprises began to discover capital markets after the 1960s. However, there have been some abuses because of the lack of capital markets legal and corporate infrastructures.

This study focuses on the initial public offering stages of Hastaş Corporation to understand the background of the events and evaluate its effects towards the development of capital markets in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Initial public offering, business history, capital markets history, Hastaş

Kaynakça

• Anbar, A. (2009). Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’yla Finansal Entegrasyonu: 1800-1914. Maliye Finans Yazıları, 23(84), 17-37.
• Aysan, M. A. (1969, Nisan). Hisse Senetleri ve Tahvil Satışlarında Aracılığın Sorumluluğu. Banka Meslek ve Fikir Dergisi, 6(4), 4-10.
• Aysan, M. A. (1970, Ocak). Her Yönü ile HASTAŞ Olayı. Banka Meslek ve Fikir Dergisi, 7(1), 22-38.
• Baykam, S. (1969). HASTAŞ’tan Türk Halkına-Hastaş 4. Genel Kurul Konuşması ve İdare Meclisi Raporu. İstanbul: Hastaş.
• Baykam, S. (1978). 10. Yılda HASTAŞ Halk Sektörü- Türk Halkının Ekonomik Kavgasının Dünü, Bugünü, Yarını -: Hastaş.
• Cumhuriyet Gazetesi. (1982, 03 20). Hastaş’ın İflasına Karar Verildi. Cumhuriyet Gazetesi, s. 6.
• Çondur, F., & Evlimoğlu, U. (2007, Mayıs). İMKB’nin İşlevselliğini Arttırmaya Yönelik Alternatif Politika Önerileri . Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi(12).
• Güvemli, O., Güvemli, B., & Aslan, M. (2018, Ocak). Cumhuriyet’in Muhasebe Düşüncesinde İkinci Evre: Liberal İktisat Politikalarını Uygulama Dönemi (1950-1980). Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi(14), 157-201.
• HASTAŞ. (1971). Hastaş Öğretim ve Sağlık Kurumları A.O. İdare Meclisi 1970 Yılı Faaliyet Raporu. Altınova Baskı.
• Hastaş Gazetesi. (1969, Mart 23). Hastaş Yurt Dışındaki Çalışanlar için Hisse senedi Çıkardı. Hedef 1 milyar !. Hastaş Gazetesi, s. 1.
• Hürriyet Gazetesi. (1969, 12 7). Halktan toplanan milyonlar nereye gidiyor. Hastaş’a “Dur” demenin zamanı gelmiştir. Hürriyet Gazetesi, s. 1.
• İşçi Birliği. (1976, Temmuz 2). Almanya’da Binlerce İşçimizi Dolandıran Vurguncu Şirketi Açıklıyoruz... İşçi Birliği, s. 1,7.
• Kazgan, H., Ateş, T., Tekin, O., Koraltürk, M., Soyak, A., Eroğlu, N., & Kaban, Z. (1999). Osmanlı’dan Günümüze Türk Finans Tarihi. İstanbul: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası.
• Odacı Döviz&Altın A.Ş. (y.y.). 1930-2002 Döviz Kurları. 02 02, 2018 tarihinde Odacı Döviz&Altın A.Ş.: www.odaci.com/eskikur.xls adresinden alındı
• Özfatura, B. (2007, 11 17). Kim Hortumcu? Kim Değil? 02 12, 2018 tarihinde Liderler.Net: https://www.liderler.net/yazarlar/dr_burhan_ozfatura/8/kim_hortumcu_kim_degil.html adresinden alındı
• Yılmaz, C. (2015). İstanbul Esham ve Tahvilat Borsası 1929-1985. İstanbul: Borsa İstanbul.