MEŞHUR VE MUTEBER: ESTETİK VE POLİTİK ARASINDA SEZAİ KARAKOÇ

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 63 - İman, Duruş ve Diriliş: Sezai Karakoç, 173 - 190, 01.12.2022

Hüseyin Çil

Öz

Sezai Karakoç hem şair hem de fikir insanı olarak Türkiye’de edebiyat ve düşünce dünyasına önemli katkılar sunmuş bir figürdür. Edebi ve fikri yönünün birlikte ön planda olması nedeniyle poetik ve politik Sezai Karakoç’ta iç içe geçmiştir. Bu çalışmanın amacı, Sezai Karakoç’un estetik ve politik arasındaki ilişkide yerinin ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda şu sorular metnin odağında olacaktır: Karakoç edebiyatçı kimliği ile estetik ve politik skalasında nerede yer alır? Kendini bu iki zıt görünen kutupta nereye konumlamak ister? Bu konumunu nasıl elde eder? Edebiyat alanındaki itibarı ve şöhreti bu iki konum arasında nasıl oluşur? Bu soruların cevaplamak için ikili bir yöntem izlenmiştir. Bunlardan birisi yakın okuma diğeri uzak okuma olarak adlandırılabilir. Yakın okuma, Karakoç’un metinlerinin içeriği ışığında sorulara cevap vermeye çalışırken uzak okuma metinlerin içeriğinden çok istatistiksel dağılımına ve yazıldığı dönemlere odaklanarak cevabı tamamlamaya çalışmaktadır. Çalışmanın sonucu şöyle özetlenebilir: Karakoç’un estetik ve politik arasındaki gerilimli ilişkide temel konumu, sürekli gidiş gelişlerle oluşan “hem içerde hem dışarda” olma durumudur. Estetik ve politik arasındaki gerilim ve bu gerilim içindeki gidiş gelişler, Karakoç için bir kafa karışıklığı ya da tutarsızlık olarak değil edebi çizgisinin ana hattı olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sezai Karakoç, Politik, Edebiyat, Şiir, Estetik

Kaynakça

• Aktay, Y. (2005). “Entelektüel ve Cemaat”. Entelektüel ve İktidar (Ed. K. Çağan). İçinde (s. 93- 111). Ankara: Hece Yayınları.
• Alver, K. (2018). “Edebiyat Sosyolojisi ve Hayat”. Edebiyat Sosyolojisi (Ed. K. Alver). İçinde (s. 273-288). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Armağan, Y. (2012). İmkansız Özerklik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Başgüney, H. (2015). Yazarlar Çağı: Türkiye’de 1960 ile 1980 Arasında Edebi Üretim ve Politika. İstanbul: Yazılama Yayınevi.
• Bourdieu, P. (1999). Sanatın Kuralları (N. K. Sevin, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Büyükokutan, B. (2018). “Sekülerleşme ve Devlet: Mardin Tezi, Edebiyat Alanları ve Toplumsal Sermaye”. Journal of Economy Culture and Society, Sayı: 58, 177-194.
• Büyükokutan, B. (2019). Medeni Cumhuriyet: Katılımcı Hayatın Sosyolojisi. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Göle, N. (2016). “80 Sonrası Politik Kültür”. Türk Siyasal Hayatı (Ed. E. Kalaycıoğlu ve A. Y. Sarıbay). İçinde (s. 559-571). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Kahraman, H. B. (2000). Türk Şiiri, Modernizm, Şiir. İstanbul: Büke Yayınları.
• Kanık, O. V. (1997). Seçme Şiirler (2. Baskı). İstanbul: Adam Yayınları.
• Kanter, B. (2018). “İkinci Yeni Şairlerinin Bakışıyla Sezai Karakoç” (3. Baskı). Hece, Sayı: 73, 300-309.
• Karakoç, S. (1989a). “Hatıralar”. Diriliş, Sayı: 45, 6-8.
• Karakoç, S. (1989b). “Hatıralar”. Diriliş, Sayı: 56, 10-12.
• Karakoç, S. (1989c). “Hatıralar”. Diriliş.,Sayı: 61, 12-13.
• Karakoç, S. (1989d). “Hatıralar”. Diriliş, Sayı: 73, 6-8.
• Karakoç, S. (1989e). “Hatıralar”. Diriliş, Sayı: 74, 8-9.
• Karakoç, S. (1990a). “Hatıralar”. Diriliş, Sayı: 84, 7-11.
• Karakoç, S. (1990b). “Hatıralar”. Diriliş, Sayı: 104, 7-9.
• Karakoç, S. (1991). “Hatıralar”. Diriliş, Sayı: 127-128, 17-19.
• Karakoç, S. (1992). “Hatıralar”. Diriliş, Sayı: 131-132-133, 9-12.
• Karakoç, S. (2012). Edebiyat Yazıları II (4. Baskı). İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karakoç, S. (2014). Edebiyat Yazıları I (6. Baskı). İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karataş, T. (1994). Sezai Karakoç (Hayat-Sanat-Tenkit). Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Karataş, T. (2018). “Sezai Karakoç ve İkinci Yeni” (3. Baskı). Hece, Sayı: 73, 291-299.
• Korkmaz, F. (2012). İkinci Yeni Limanı: Pazar Postası. İstanbul: Salkımsöğüt Yayınları.
• Koytak, E. (2018). “İkinci Yeni ve İslamcılığın Yeniden Doğuşu: Sezai Karakoç’un Şiir Sanatı Dergisi”. İslam’ı Uyandırmak: Çok Partili Yaşama Geçilirken İslamcı Düşünce ve Dergiler (Ed. L. Sunar). İçinde (s. 465-478). İstanbul: İLEM.
• Lekesiz, Ö. (2011). “İslami Türk Edebiyatının Değişen Yüzü”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce C. 6 (Ed. Y. Aktay). İçinde (s.962-978). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Moretti, F. (2021). Uzak Okuma (O. Gayretli, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Örnek, C. (2015). Türkiye’nin Soğuk Savaş Düşünce Hayatı. İstanbul: Can Yayınları.