Öz
Yeme bozuklukları, genel bir bakışla, biyolojik, psikolojik, gelişimsel ve kültürel faktörlerden etkilenerek gelişen (Rikani ve ark., 2013) yeme davranışındaki tekrarlayan bir rahatsızlıktır (APA, 2013). Yeme bozuklukları DSM-5 içerisinde pika, ruminasyon bozukluğu, kaçıngan/ kısıtlı gıda alım bozukluğu, anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza ve tıkınırcasına yeme bozukluğu olmak üzere beş farklı yeme biçimini kapsayacak şekilde sınıflandırılmıştır (APA, 2013) ve bu sınıflandırmalar doğası gereği evrensel olarak kabul edilir. Öte yandan, bu kapsamda yeme bozukluklarına dair farklı kültürlerde farklı şekillerde ortaya çıktığına ilişkin ve yeme bozukluklarının yüzyıllardır tüm dünyaya yayılmış ve kültürel etkilerden bağımsız bir sendrom olduğu yönünde iki ayrı açıklama mevcuttur. Bu derleme çalışması, buradan hareketle, yeme bozukluklarının ortaya çıkışındaki kültürel etmenlerin rolü ile ilgili düşünceleri bir araya toplamayı ve kültürlerarasında görülen farklılıkları değerlendirmeyi amaçlamıştır. Bu amaç kapsamında, ilgili literatür çerçevesinde gözlenen kültürel farkların olası sebeplerine de değinilmiştir. Genel olarak sonuçlarına bakıldığında çalışmaların çoğunun anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza ve tıkınırcasına yeme bozukluğu üzerinden gerçekleştirildiği görülmektedir. Ayrıca yeme bozukluklarının -özellikle anoreksiya nervozanın- farklı kültürlerde farklı belirtilerle ortaya çıktığı da bulunmuştur. Bu sonuçlar, bazı yeme bozukluklarının kültüre özgü semptomları olduğunu gösterirken bu durumun her yeme bozukluğu için ortaya çıkmayabileceğini ve ilgili literatürde, gelecek çalışmaların farklı yeme bozukluklarını farklı kültürlerde test etmesine ihtiyaç olduğunu göstermektedir.
Teşekkür
Makalenin geliştirilmesinde yaptığı öneriler, yorumlar ve destekleri için Dr. Öğretim Üyesi Büşra Aktaş'a teşekkür ederim.