6 February Analysis Of Internal Migration Movements In The Aftermath Of The February 6 Kahramanmaraş-Centred Earthquakes

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 56 - 82, 30.06.2024

Furkan Düzenli

https://doi.org/10.33817/muhakeme.1493115

Öz

On 6 February, two major earthquakes centred in Kahramanmaraş took their place in history as an important social event that concerns not only 11 provinces but also the whole of Turkey. The aftermath of the earthquake, which caused significant internal migration movements, reminds us why the sociology of disasters should be studied more in the Turkish literature. In Turkey, the displacements caused by internal migration movements, which are overshadowed by international irregular migration studies, need to be analysed. The necessity of analysing internal migration movements in the context of disaster sociology, which has gained popularity in recent years, reveals the fact that this article will guide the studies to be carried out after it. The article aims to analyse the internal migration movements in Turkey after the 6 February Earthquakes in the context of sociology of disaster and social policies through a literature review method and to contribute to the migration literature with the published internal migration data. As a result of the study; it is seen that the internal migration movements experienced after the 6 February Earthquakes in Turkey caused returns in a short time, but also caused important fractures in the memory of the society in this process.

Anahtar Kelimeler

Internal Migration, 6 February Kahramanmaraş Earthquakes, Sociology of Disaster, Post-Earthquake Social Policies.

6 Şubat Depremleri Sonrasında Gerçekleşen İç Göç Hareketlerinin Analizi

Öz

6 Şubat Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem sadece 11 ili değil Türkiye’nin tamamını ilgilendiren önemli sosyal bir hadise olarak tarihteki yerini aldı. Önemli iç göç hareketlerine neden olan depremin ardından yaşananlar, afet sosyolojisinin Türkçe literatürde neden daha fazla çalışılması gerektiğini hatırlattı. Ülkemizde uluslararası düzensiz göç çalışmalarının gölgesinde kalan iç göç hareketlerinin ülke içerisinde oluşturduğu hareketliliğin tetkik edilmeye muhtaç durumu, özellikle afet sosyolojisinin göç hareketleri ile birlikte incelenmesi gerekliliği ile birleşince bu çalışmanın üzerinden uzun yıllar geçse de kendisinden sonra gelen çalışmalara rehberlik edeceği gerçeğini ortaya koymaktadır. Çalışma, 6 Şubat Depremlerinin ardından Türkiye içerisinde yaşanan iç göç hareketlerini, afet sosyolojisi bağlamında ve sosyal politikalar ekseninde analiz etmeyi ve durum tespiti yapmayı, gelecekte yaşanması muhtemel benzer afet durumlarında da yapılması gerekenleri aktarmayı amaç edinmektedir. Sonuç itibariyle düşünüldüğünde ise; Türkiye’de deprem sonrası yaşanan iç göç hareketlerinin kısa sürede geri dönüşlere sebep olduğu fakat bu süreç içerisinde toplumun belleğinde önemli kırılmalara da neden olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İç Göç, 6 Şubat Kahramanmaraş Depremleri, Afet Sosyoloji, Deprem Sonrası Sosyal Politikalar

Kaynakça

• Abramovitz, J. N. (2001). Doğal olmayan felaketleri önlemek, dünyanın durumu. (İ. Eser, Çev.). İstanbul: TEMA Vakfı.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (AFAD). (2011). Engelliler için depremde ilk 72 saat, İstanbul: AFAD Yayınları.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (AFAD), (2023a). https://www.afad.gov.tr/deprem-nedir Erişim Tarihi: 04.03.2024.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (AFAD), (2023b). 06 Şubat 2023 (Pazarcık ve Elbistan) Depremleri Saha Çalışmaları Ön Değerlendirme Raporu, https://deprem.afad.gov.tr/assets/pdf/Arazi_Onrapor_28022023_surum1_revize.pdf Erişim Tarihi: 04.03.2024.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (AFAD), (2023c). Hatay’da Meydana Gelen 6.4 Büyüklüğündeki Deprem Hk. Basın Bülteni-1” Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (AFAD), (2023d). https://www.afad.gov.tr/kahramanmarasta-meydana-gelen-depremler-hk-basin-bulteni-35 Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, (2023). https://aile.gov.tr/media/130921/eyhgm_istatistik_bulteni_ocak_23.pdf Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Akbaş, E. (2020). Afetler ve sosyal politika. İslam Can (Edt.), içinde, Afet sosyolojisi (s. 331-349). İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Akgüngör, A. Ç. (2011). 17 Ağustos 1999 Depreminde iki çimento fabrikası bir afet sosyolojisi çalışması, İstanbul: Beta Yayınları.
• Akgür, Z. G. (1997). Türkiye’de kırsal kesimden kente göç ve bölgeler arası dengesizlik (1970-1993), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Albala-Bertrand, J.M., (1993). The political economy of large natural disasters: With special reference to developing countries, Oxford: Calerendon Press.
• Anadolu Ajansı, (AA). (2022). Türkiye’de Yaşanılan Büyük Depremler. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/turkiye-ve-cevresi-122-yilda-6-ve-uzeri-buyuklugundeki-226-depremle-sarsildi/2746852 Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Anadolu Ajansı, (AA), (2023a). Deprem Sonrası Çalışma Hayatı Araştırması https://www.aa.com.tr/tr/sirkethaberleri/guncel/calisanlarin-yuzde-67si-baska-sehre-goc-etmeyi-istiyor/680163 Erişim Tarihi: 04.03.2024.
• Anadolu Ajansı, (AA). (2023b). https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/depremzedeler-yurdun-dort-bir-yaninda-misafir-ediliyor/2836477 Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Ayten, A. (2012). Tanrı’ya sığınmak: Dini başa çıkma üzerine psiko-sosyal bir araştırma, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Banuri, S. (2005). The macroeconomic impacts of natural disasters, Macroeconomic Theory for Applications Department of Economics, 5322, 2–13.
• BBC, (2023). https://www.bbc.com/turkce/articles/c51kdv8d15jo Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Beck, U. (2011). Risk toplumu, (B. Doğan, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Benson, C. ve Clay, E. J. (2004). Understanding the economic and financial impacts of natural disasters, Washington: The World Bank Disaster Risk Management Series, No. 4.
• Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), (2023). https://www.unicef.org/reports/unicef-annual-report-2022 Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Birleşmiş Milletler Kadın Birimi, (UNWOMEN), (2023a). https://www.unwomen.org/en/news-stories/news/2023/02/civil-society-steps-in-to-heal-womens-post-earthquake-trauma-in-turkiye Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Birleşmiş Milletler Kadın Birimi, (UNWOMEN), (2023b). https://eca.unwomen.org/sites/default/files/2023-04 Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Bull, R. (1994). Disaster economics, Disaster Management Training Programme, Cenava: UNDP and DHA.
• Can, İ. (2020). Giriş niyetine afet sosyolojisine alan açma çabası. İslam Can (Edt.), içinde, Afet sosyolojisi (s. 15-39). İstanbul: Çizgi Kitabevi. Campbell, A. M. (2020). An increasing risk of family violence during the Covid-19 Pandemic: Strengthening community collaborations to save lives. Forensic Science International: Reports. 1-5. doi.Org/10.1016/J.Fsir.2020.100089 Çal, R. (2019). Savaş veya doğal afet sonrasında çocuk veya ergenlere uygulanan okul bazlı müdahalelerin ruh sağlığı semptomlarına etkililiği üzerine bir sistematik derleme, Talim, 3(1), 71-102.
• Durkheim, E. (2004). Sosyolojik yöntemin kuralları, (C. Saraçoğlu, Çev.). İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınlar.
• Durkheim, E. (2014). Toplumsal iş bölümü. (Ö. Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem Yayınları.
• Düzenli, F. ve Omay, U. (2022). Prekarya kavramı çerçevesinde çalışma hayatında göçmenler. Onur Dündar (Edt.), içinde Çalışma kavramına sosyolojik bakış , (s. 167-179). İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Erkal, T. ve Değerliyurt, M. (2009). Türkiye’de afet yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 14 (22), 147-164.
• Furedi, F. (2007). The changing meaning of disaster, Area, 39(4), 482–489.
• Genç, F. N. (2021). Afet yönetimi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gökçe, O., Özden Ş. ve Demir, A. (2008). Türkiye’de afetlerin mekansal ve istatistiksel dağılımı afet bilgileri envanteri, Ankara: T. C Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü.
• Hallegatte, S. (2008). An adaptive regional input–output model and its application to the assessment of the economic cost of Katrina, Journal: Risk Analysis, Vol. 28, No. 3. 2–37.
• Hamilton, M. R. (2000). Science and technology for natural disaster reduction, Natural Hazards Review 1(1) DOI: 10.1061/(ASCE)1527-6988(2000)1:1(56), 56-60.
• Hefferon, K. ve Boniwell, I. (2011). Positive psychology: Theory, research and applications, London: McGraw-Hill Education.
• Internal Displacement Monitoring Centre, (IDMC). (2023). https://www.internal-displacement.org/global-report/grid2023/ Erişim Tarihi: 04.03.2024.
• International Organization for Migration (IOM), (2022). https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr_2020.pdf Erişim Tarihi: 03.03.2024.
• Kadıoğlu, M. (2011). Afet yönetimi beklenilmeyeni beklemek, en kötüsünü yönetmek, İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği, Yayın No: 65.
• Kandilli Rasathanesi, (2023). http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Kurtuluş, B. (1999). Amerika Birleşik Devletleri'ne Türk göçü: Göç süreci ve özellikler, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Lee, E. (1966). A theory of migration, Demography, 3(1), 47-57.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (MEB). (2023). https://www.meb.gov.tr/202-bin-817-depremzede-ogrenciye-nakil-imkni-saglandi/haber/29184/tr Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Mülteciler Derneği, (2023). https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/ Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Noyan Yalman, İ., Aydın Ünal, E. ve Koşaroğlu, Ş. M. (2021). Covid-19 Salgını sürecinin işgücü piyasaları üzerine etkisi: Uygulamalı Bir araştırma, Atatürk Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Dergisi 35(3), 1125-1144, https://doi.org/10.16951/atauniiibd.905180.
• Omay, U. (2020). Covid-19 Salgını sonrası çalışma hayatı: Güncel sorunlar, öngörüler ve öneriler. Dilek Demirbaş, Veysel Bozkurt ve Sayım Yorgun (Edt.), içinde Covid-19 Pandemisinin ekonomik, toplumsal ve siyasal etkileri, (s. 153-170). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), (2023). https://www.oecd.org/gov/40867519.pdf Erişim Tarihi: 04.03.2024.
• Quarantelli, E. L. (2000). Disaster planning, emergency management and civil protection: The historical development of organized efforts to plan for and to respond to disasters, University of Delaware Disaster Research Center Preliminary Paper: 30.
• Ravenstein, E. G. (1885). The laws of migration, London: Royal Statistical Society.
• Sapir, D., Hargitt, D. ve Hoyois, P. (2004). Thirty years of natural disasters 1974–2003: The numbers. centre for research on the epidemilogy of disasters, Brussels: UCL Presses Universitaires de Lovuvain.
• Şahin, L. ve Öztürk, M. (2011). Küreselleşme sürecinde sivil toplum kuruluşları ve Türkiye’deki durumu, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 54, 1-29.
• Şenses, F. (2003). Yoksullukla mücadelenin neresindeyiz?: Gözlemler ve öneriler, Ahmet H. Köse, Fikret Şenses, Erinç Yeldan, (Der.). içinde İktisat Üzerine Yazılar I – Küresel Düzen: Birikim, Devlet ve Sınıflar (Korkut Boratav’a Armağan), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şeriati, A. (1993). İslam sosyolojisi, (K. Sökmen, Çev). İstanbul: Birleşik Yayıncılık.
• Tekeli, İ. (1998). Türkiye’de içgöç sorunsalı yeniden tanımlanma aşamasına geldi, Konferans: Türkiye’de İçgöç; 6-8 Haziran 1997, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Tekeli, İ. (2008). Göç ve ötesi, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• TC Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (TÜİK). (2022a). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=49685 Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (TÜİK). (2022b). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bina-ve-Konut-Nitelikleri-Arastirmasi-2021-45870 Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (TÜİK). (2023). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2022-49667 Erişim Tarihi: 28.02.2024.
• Üner, S. (1972). Nüfusbilim sözlüğü, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Vehid H., Alyanak B. ve Eksi A. (2006). Suicide ideation after the 1999 earthquake in Marmara, Turkey. Tohoku J Exp Med; (208), 19–24.
• Yüksek Seçim Kurulu, (YSK). (2024). https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/2023_İSTATİSTİK_KİTABI.pdf Erişim Tarihi: 24.02.2024.