FARKLI BİR ÖZELLEŞTİRME ÖNERİSİ: GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI VERGİLEME SÜRECİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 40 Sayı: 1, 69 - 100, 27.06.2018

İdris Sarısoy

https://doi.org/10.14780/muiibd.434956

Öz

Vergi türleri itibariyle söz konusu oranlar farklı olsa da, farklı hesaplama yöntemleriyle ortaya çıkan

oranlara göre Türkiye’de toplam vergilerin yaklaşık 1/3 tahsil edilememektedir. Gayrimenkul sermaye

iradı üzerinden alınan vergiler için de aynı sorun mevcuttur. Ancak farklı yöntemler uygulanarak

mevzuatta belirlenen oranda veya buna yakın bir düzeyde vergi geliri elde etmenin mümkün olduğunu

söyleyebiliriz. Bu yöntemlerden biri Vergileme Sürecinin Özelleştirilmesi önerisidir. Çalışmanın amacı,

gayrimenkul sermaye iradı üzerinden alınan vergilerde vergileme sürecinin özelleştirilmesine ilişkin

yeni bir öneri getirmektir. Önerinin uygulanmasıyla gayrimenkul sermaye iradı vergi gelirlerinde

önemli bir artış kaydedileceğini öngörmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

İltizam Sistemi, Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi, Vergileme Süreci, Vergilemenin Özelleştirilmesi

Kaynakça

• 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 31.12.1960 tarih ve 10700 Sayılı Resmi Gazete.
• 6111 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun,
• 25.02.2011 Tarih ve 27857 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete.
• ACUNA, L.F.R. (1992). Privatization of Tax Administration, Improving Tax Administration in Developing Conutries, Ed. Richard Miller Bird ve Milka Casanegra de Jantscher, IMF Publication, 377-396.
• AY, H. ve MERTER, M.E. (2013). Yerel Vergilerde Özelleştirme: Örnek Bir Uygulama, VI. Yerel Yönetimlerin Mali Yönetimi Forumu, 11–12 Aralık 2013, http://193.25.125.6/Yerel_Yonetimler_Forumu_2013/Sunum_Metinleri/12_Aralik_2013/Salon_B/Mehmet_Emin_Merter.pptx, (Erişim Tarihi: 12.05.2016).
• BRYNE, P.D. (1995). Privatization in the Area of Tax Administration: An Overview, Taxation Research Series, No. 24, s. 1-18, http://www.cid.harvard.edu/hiid/508.pdf, (Erişim Tarihi: 12.03.2012).
• COŞGEL, M.M. ve MICELI, T.J., (2007). Tax Collection in History, Economics Working Papers. Paper No: 200748, http://digitalcommons.uconn.edu/econ_wpapers/200748, (Erişim Tarihi: 16.03.2016).
• ÇİZAKÇA, M. (1993). Tax-farming and financial decentralization in the Ottoman Economy, 1520-1697, The Journal of European Economic History, Vol: 22, 219-250.
• ÇİZAKÇA, M. (1996). A Comparative Evolution of Business Partnerships. New York: E. J. Brill.
• DEVAS, N.; DELAY, S. ve HUBBARD, M. (2001). Revenue Authorities: Are They the Right Vehicle for Improved Tax Administration?, Public Administration and Development, Vol, 21, 211-222.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2008). 268 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği, 29.07.2008 Tarihli ve 26951 Sayılı Resmi Gazete Tarihi.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2017). Kira Geliri Elde Edenler İçin Vergi Rehberi, GİB Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı, Yayın No: 236, Ankara.
• Gelir İdaresi Başkanlığı. Vergi İstatistikleri: Türkiye Geneli Beyanname Özetleri. http://gib.gov.tr/index.php?id=271, (Erişim Tarihi: 12.03.2016).
• HANKE, S.H. (Ed.) (1987). Privatization and Development. The International Center for Economic Growth, San Francisco, California.
• HEMMING, R. ve MANSOOR, A.M. (1987). Privatization and Public Enterprises, IMF Working Paper, WP/87/9.
• HOOD, C. (1986). Privatization UK Tax Law Enforcement?, Public Administration, 64, 319-333.
• İNALCIK, H. (2000). Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Cilt 1, İstanbul: Eren Yayınları.
• JENKINS, G.J. (1994). Modernization of Tax Administrations: Revenue Boards as an Instrument for Change, Bulletin for International Fiscal Documentation, 48 (2): 75-81.
• KIKERI, S. ve NELLIS, J. (2004). An Assessment of Privatization, the World Bank Research Observer, 19, (1): 87–118.
• KISER, E. (1994). Markets and Hierarchies in Early Modern Tax Systems: A Principal-Agent Analysis, Politics and Society, 22 (3): 284–315.
• KISER, E. ve BAKER, K. (1994). Could Privatization Increase the Efficiency of Tax Administration in Less‐Developed Countries?, Policy Studies Journal, 22 (3): 489-500.
• KISER, E. ve KANE, D. (2007). The Perils of Privatization – How the Characteristics of Principals Affected Tax Farming in the Roman Republic and Empire, Social Science History, 31 (2): 191-212.
• KISER, E. ve SCHNEIDER, J. (1994). Bureaucracy and Efficiency: An Analysis of Taxation in Early Modern Prussia, American Sociological Review, 59 (2): 187-204.
• MA, J. (2003). New Public Management in the Early Modern Period: Lessons from Tax Farming History, Administrative Theory & Praxis, 25 (4): 435–456.
• MANN, A.J. (2004). Are Semi-Autonomous Revenue Authorities the Answer to Tax Administration Problems in Developing Countries? A Practical Guide, Research Paper for the Project: Fiscal Reform in Support of Trade Liberalization, http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNADC978.pdf, (Erişim Tarihi: 01.04.2012).
• MEGGINSON, W.L. ve NETTER, J.M. (2003). History and Methots Provatization, İçinde: International Handbook on Privatization, editor: David Parker ve David S. Saal, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, USA.
• MELİTA, A. (1997). Much Ado About $26 Million: Implications of Privatizing the Collection of Delinquent Federal Taxes, Virginia Tax Review, 16, 700-726.
• O’DWYER, C. ve ZIBLATT, D. (2006). Does Decentralisation Make Government More Efficient and Effective? Commonwealth&Comparative Politics, 44 (3): 326-343.
• ÖZVAR, E. (2003). Osmanlı Maliyesinde Malikane Uygulaması, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• PAMUK, Ş. (2011). Osmanlı Türkiye İktisat Tarihi 1500-1914, 7. Basım, İstanbul: İletişim Yayınları.
• POGODZINSKI, J.M. (1996). Lessons for State and Local Public Finance in the Literature on Privatization, http://www.csus.edu/calst/government_affairs/reports/es11.pdf, (Erişim Tarihi: 14.04.2016).
• POINDEXTER, G. C., Rogovoy, L. ve Wachter (1997). Selling Municipal Property Tax Receiveables: Economics, Privatization, and Public Policy in an Era of Urban Distress, Connecticut Law Review, 30, 157 – 210.
• RAMIREZ A.L. (1992). Privatization of Tax Administration. Improving Tax Administration in Developing Countries, Ed: Richard Miller Bird ve Milka Casanegra De Jantscher, Washington: IMF.
• SALZMANN, A. (1993). An Ancien Regime Revisited: Privatization and Political Economy in the 18th Ottoman Empire, Politics & Society, 21, 393-423.
• SMITH, C.N. (1997). The Limits of Privatization: Privacy in the Context of Tax Collection. Case Western Reserve Law Review, 47 (2): 627- 680.
• STELLA, P. (1993). Tax Farming—A Radical Solution for Developing Country Tax Problems?, IMF Staff Papers, 40 (1): 217–225.
• TABAKOĞLU, A. (2008). Türkiye İktisat Tarihi, 8. Basım, İstanbul: Dergah Yayınları.
• TÜİK (2006). Belediye Kent Bilgi Sistemi Araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=40&ust_id=11#, (Erişim Tarihi: 24.03.2012). TÜİK, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması.
• Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı (2017). Faaliyet Raporu, Ankara.
• WEBBER, C. ve WILDAVSKY, A. (1986). A History of Taxation and Expenditure in the Western World. Simon and Schuster: New York.
• YOUNG, P. (1987). Privatization around the World, Proceedings of the Academy of Political Science, 36 (3): 190-206.
• YUDKIN, L. (1971). A legal Structure for Effective Income Tax Administration, Tax Technique Handbook. Harvard Law School.