TFRS/ TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE FAİZSİZ FİNANS MUHASEBE STANDARTLARI KAPSAMINDA GERÇEĞE UYGUN DEĞER KAVRAMI

Yıl 2021, Cilt: 43 Sayı: 1, 21 - 41, 01.07.2021

Sabri Burak Arzova , Bertaç Şakir Şahin

https://doi.org/10.14780/muiibd.960261

Cited By: 8

Öz

Finansal tablolar işletme paydaşlarına bir işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçlarına ilişkin
bilgiler sunar. Finansal tabloların, bu tablolardan yararlananlara doğru, gerçeğe uygun ve faydalı
bilgilerin sunması beklenir. Etkin bir finansal raporlama süreci için Uluslararası Finansal Raporlama
Standartları yayımlanmaktadır. Bu standartlarda gerçeğe uygun değer yaklaşımı ile uygulamada tarihi
değer yaklaşımından uzaklaşılarak varlık ve yükümlülüklerin finansal raporlama tarihindeki değerinin
raporlanması amaçlanmıştır. Gerçeğe uygun değer, Türkiye’de farklı ölçek ve türdeki işletmelerin finansal
raporlama süreçlerinde kullanılan BOBI FRS, KÜMİ FRS ve Faizsiz Finans Muhasebe Standartları’nda da
ölçüm yöntemlerinden biri olarak düzenlenmiştir. Bu çalışmada gerçeğe uygun değer yaklaşımı öncelikle
Türkiye’de 2005 yılından beri uygulanan uluslararası raporlama standartları (TFRS/TMS) açısından
incelenmiştir. Standartlardaki kavramsal boyutu ve uygulaması ele alındıktan sonra gerçeğe uygun değer
yaklaşımı, BOBI FRS, Faizsiz Finans Muhasebe Standartları ve KÜMİ FRS açısından ele alınmış ve
düzenlemeler arasındaki farklılıklar ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Finansal Raporlama Standartları, Gerçeğe Uygun Değer, Değerleme

Kaynakça

• AFSHAR, T. A. (2013). Compare and Contrast Sukuk (Islamic Bonds) with Conventional Bonds, Are They Compatible?, Journal of Global Business Management, 9(1): 44-52.
• AKTAŞ, R., Deran, A. (2006). “Fair Value” Karşılığı Olarak Gerçeğe Uygun Değer Kavramı ve Tespit Hiyerarşisi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2): 153-166.
• ARI, M., Yılmaz, R. (2015). Avantaj ve Dezavantajları Açısından Gerçeğe Uygun Değer ile Maliyet Değeri Muhasebesinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, Journal of Accounting & Finance, (65): 147 – 160.
• BACHA, 0. I. (1995). Conventional versus Mudharabah Financing: An Agency Cost Perspective, Journal of Islamic Economics, 4(1-2): 33-50.
• CAIRNS, D. (2010). The Use of Fair Value in IFRS, Accounting in Europe, 3(1): 5-22.
• CAVLAK, H., Ataman, B. (2017). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ) İle Tam Set Türkiye Muhasebe ve Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının (TMS/TFRS) Karşılaştırılması, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 2(3): 153-168.
• CHEN, C., Lo, K., Tsang, D., Zhang, J. (2020). Understanding Accounting Discretion in China: An Analysis of Fair Value Reporting for Investment Property, Journal of Accounting and Public Policy, 39(4): 1 – 19.
• ÇETİNKAYA, N. (2017). Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin Değerlemesinde Gerçeğe Uygun Değer Tespiti ve Türkiye’deki Uygulamaların Değerlendirilmesi, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi (İKTİSAD), 2(4): 69-83.
• ERKUŞ, H. ve Akcan, A. (2013). Finansal Kriz Gerçeğe Uygun Değer ve Bir Araştırma, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10): 226 – 241.
• GÖKÇEN, G., Öztürk, E., Güleç, Ö. F. (2018). BOBİ FRS Ve TFRS’nin Finansal Raporlara Etkileri Açısından Karşılaştırılması, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2): 437-457.
• GÖKGÖZ, A., Şentürk, F. (2015). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Şirketlerin Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Hiyerarşisinde Kullandıkları Seviye Girdilerinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(4): 67-80.
• GÜNCE, N. (2018). BOBİ FRS ve TMS/TFRS Arasındaki Farkların Bilanço ve Gelir Tablosu Düzenlenmesi Açısından Karşılaştırılması, Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, (4): 23-32.
• HASWELL, S., Evans, E. (2018). Enron, Fair Value Accounting, and Financial Crises: A Concise History, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(1): 25-50.
• KGK (2019g). Faizsiz Finans Kuruluşlarının Finansal Raporlamasına İlişkin Kavramsal Çerçeve. https://www. kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 12.10.2020)
• KGK (2005). Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması. https://www.kgk. gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.10.2020)
• KGK (2006a). Hisse Bazlı Ödemeler. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 09.10.2020)
• KGK (2006b). Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 09.10.2020)
• KGK (2006c). Emeklilik Fayda Planlarında Muhasebeleştirme ve Raporlama. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.10.2020)
• KGK (2006d). Varlıklarda Değer Düşüklüğü. https://kgk.gov.tr, TMS_36_2018.pdf, (Erişim Tarihi: 10.10.2020)
• KGK (2007). İşletme Birleşmeleri. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 09.10.2020)
• KGK (2011). Bireysel Finansal Tablolar. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 11.10.2020).
• KGK (2012). Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 13.10.2020)
• KGK (2016). Müşteri Sözleşmesinden Hasılat. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.10.2020)
• KGK (2017). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 03.10.2020)
• KGK (2018a). Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 07.10.2020)
• KGK (2018b). Kiralamalar. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.10.2020)
• KGK (2018c). Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 11.10.2020)
• KGK (2019a). Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Taslak Metni. https://www.kgk. gov.tr, (Erişim Tarihi: 11.10.2020)
• KGK (2019b). Faizsiz Finans Muhasebe Standartları Kurul Kararı. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 11.10.2020)
• KGK (2019c). Finansal Araçlar. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 09.10.2020)
• KGK (2019d). Tarımsal Faaliyetler. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.10.2020)
• KGK (2019e). Maddi Duran Varlıklar. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.10.2020)
• KGK (2019f). Maddi Olmayan Duran Varlıklar. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 11.10.2020)
• KGK (2019g). Faizsiz Finans Kuruluşlarının Finansal Raporlamasına İlişkin Kavramsal Çerçeve. https://www. kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 17.10.2020)
• KGK (2019h). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 3 Mudarebe. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 13.10.2020)
• KGK (2019ı). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 4 Müşareke. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 13.10.2020)
• KGK (2019i). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 7 Selem ve Alt Selem. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 14.10.2020)
• KGK (2019j). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 8 İcâre ve İcâre Müntehiye Bittemlîk. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 14.10.2020).
• KGK (2019k). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 24 İştiraklerdeki Yatırımlar. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 15.10.2020)
• KGK (2019l). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 26 Gayrimenkul Yatırımları. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 15.10.2020)
• KGK (2019m). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 27 Yatırım Hesapları. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 16.10.2020)
• KGK (2019n). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 30 Değer Düşüklüğü, Kredi Zararları ve Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Taahhütler. https://www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 16.10.2020)
• KGK (2019o). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 33 Sukuk, Pay ve Benzeri Araçlara Yapılan Yatırımlar. https:// www.kgk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 17.10.2020)
• KGK (2019ö). Faizsiz Finans Muhasebe Standardı 34 Sukuk Sahipleri İçin Finansal Raporlama.https://www.kgk. gov.tr, (Erişim Tarihi: 17.10.2020)
• KIYMETLİ ŞEN, İ., Özbirecikli, M. (2020). KÜMİ FRS’nin İş Dünyasına Sağlayabileceği Yararlar: Bobi Frs, Tms/Tfrs ve Mevcut Muhasebe Sistemi ile Mukayeseli Bir İnceleme. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, MODAV 16. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı: 1-19.
• OYEWO, B., Emebinah, E., Savage, R. (2020). Challenges in Auditing Fair Value Measurement and Accounting Estimates, Journal of Financial Reporting and Accounting, 18(1): 51 – 57.
• ÖZDEMİR, M. (2019). Katılım Bankaları ve İslami Mikrofinans: Türkiye’deki Mevcut Durum ve Öneriler, Journal of BRSA Banking & Financial Markets, 13(2): 121 – 160.
• ÖZTÜRK, E., Gökçen, G., Güleç, Ö. F. (2019). Kümi FRS Seti Taslağı, BOBİ FRS Seti ve Tam Set TMS/TFR’nin Temel Konular Açısından Karşılaştırılması, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 4(3): 413-430.
• PAMUKÇU, F. (2011). Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesi ve Finansal Tablolara Etkisi, Mali Çözüm, (103): 79- 95.
• PAOLONI, M., Paolucci, G., & Menicucci, E. (2017). Fair Value Accounting and Earnings Quality (Eq) in Banking Sector: Evidence from Europe, African Journal of Business Management, 11(20): 597-607.
• PERČEVIĆ, H., Hladika, M., Valenta, I. (2020). The Analysis of the Appliance of Fair Value Concept in Croatian Companies from Real Sector, Eurasian Economic Perspectives. 14(1): 17-29.
• SAÇAN, E. (2014). Türkiye’de Bankacılar Açısından Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesinin Yaşanan Finansal Krizlerdeki Rolü Mali Çözüm Dergisi/Financial Analysis, 24(126): 57 – 79.
• SHAFIAI, M. H. M., Moi, M. R. (2015). Fitting Islamic Financial Contracts in Developing Agricultural Land, Global Journal Al-Thaqafah, 5(1), 43-49.
• ŞENEL, A. S., Tuncay, M., Önoğlu, Ö., Karslı, C. (2011). Türkiye Muhasebe Standartlarında Yer Alan Bir Değerleme Ölçüsü: Gerçeğe Uygun Değer, E-Journal of New world Sciences Academy, 6(1): 48-76.
• TUĞAY, O. (2013). Türkiye Muhasebe Standardı 41’e Göre Canlı Varlıkların Gerçeğe Uygun Değerinin Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(8): 148- 165.