Kültürel Süreklilik Bağlamında Eskişehir Atölye Odunpazarı Örneğinde Katılımcı Paylaşımların Kentsel Dirençliliğe Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 48 - 63, 30.12.2023

Özge Karaşoğlu , Ruşen Yamaçlı

https://doi.org/10.29228/sanat.28

Öz

Katılımcı mimarlık, kolektif bir tasarım eylemi olarak gönüllülük esaslı ve sürdürülebilir projeler üretir. Bu makale ile katılımcı mimarlık uygulamalarının dünyadaki örnekleri incelenerek, Atölye Odunpazarı’nın katılımcı çalışmalardaki yeri kullanıcı odaklılık, çok seslilik, gönüllülük ve sürdürülebilirlik yönlerinden irdelenmiştir. Tüm dünyada giderek artan sosyal ve çevresel sorunlar, mimaride sürekli bir devinim gerektirmektedir. Günümüzde, mimarlık pratiğini daha sürdürülebilir kılmak için ortak yaşam alanlarımızı dönüştürmenin yollarını aramak gereklidir. Dünyada ve ülkemizde katılımcı mimarlık uygulamaları giderek yaygınlaşmaktadır. Eskişehir Odunpazarı Belediyesi bünyesinde kurulan Atölye Odunpazarı, etki alanı yüksek kentsel alanlarda kurguladığı projeler ile halka aidiyet duyabileceği, kentin kimliğini ve kültürünü yansıtan ortak mekanlar sunmayı amaçlamaktadır. Atölye Odunpazarı, kentteki gönüllü tasarımcılar ve halk katılımı ile kamusal mekanlarda, kolektif tasarım süreçleri yürütmüştür. Eskişehir Mimarlar Odası işbirliği ile 'İmece Alanı: Kent Mutfağı’ konulu bir çalıştay düzenlenmiş, projeler, mahalle sakinleri ile paylaşılmış, alınan görüşlere göre uygulama projesi hazırlanmıştır. Emek mahallesinde uygulanan, mahalleli tarafından kullanılan mekan ile imece kültürünün sürdürülebileceği ve kentsel dirençliliğe katkı sunan bir alan ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Katılımcı Mimarlık, Kamusal Mekan, Gönüllülük, Kent Dirençliliği, Kültürel Süreklilik

Kaynakça

• Ata Bektaş, L. (2017). “Şehirciliğin soyut mekânı vs gündelik hayatın toplumsal mekânı”, XXI. https://xxi.com.tr/i/sehirciligin-soyut-mekani-vs-gundelik-hayatin-toplumsal-mekani
• Dincer, Ş. E. ve Yalçıner Ercoşkun, Ö. (2021). Kent planlamada yeni bir yöntem önerisi: kentsel dirençlilik endeksi. Resilience, 5(2), 159-172. https://doi.org/10.32569/resilience.811875
• Dubbeling, M., Campbell, M. C., Hoekstra, F., & van Veenhuizen, R. (2009). Building resilient cities. Urban Agriculture Magazine, 22(22), 4.
• Ersoy, Z. (2010, Ocak-Şubat), Mimari tasarımda “kullanıcı odaklı” süreçler. Mimarlık. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=365&RecID=2288
• Gattupalli, A. (2023), Cities as living laboratories: The smart city projects of Amsterdam, Singapore, and Barcelona. https://www.archdaily.com/1001628/cities-as-living-laboratories-the-smart-city-projects-of-amsterdam-singapore-and-barcelona
• Harvey, D. (2008). The right to the city, in «New left review», 53.
• Kaya, İ. A. ve Görgün, E. K. (2017). Kentsel mekân üretiminde ‘kendin yap’ hareketi. Planlama, 27(1), 57-74. http://doi.org/10.14744/planlama.2017.74946
• Lefebvre, H. (1996). Writings on cities (E. Kofman ve E. Lebas, Çev.). Blackwell.
• Lefebvre, H. (2007). Modern dünyada gündelik hayat. (Işın Gürbüz, Çev.; 2. Basım). Metis Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 1968)
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi. (Işık Ergüden, Çev.). Sel Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi 1974)
• Sanders, E. B. N. (2002). From user-centered to participatory design approaches. In Design and the social sciences, (pp. 1-8). CRC Press.
• Terlemez, A. K., & Hacıhasanoğlu, O. (2022). An assessment model for participatory architecture: Kuzguncuk gardens example. A+Arch Design International Journal of Architecture and Design, 8(1), 1-24
• Tuğaç, Ç. (2019). Kentsel Dirençlilik Perspektifinden Yerel Yönetimlerin Görevleri ve Sorumlulukları. İDEALKENT, 10(28), 984-1019. http://doi.org/10.31198/idealkent.634144
• Uslu, İ.A. ve Yılmaz, H.H. (2018). Yerel yönetimlerde katılımcılık: Kent konseylerinin rolü ve bir yapılandırma önerisi. https://www.researchgate.net/publication/323175663