İmtiyaz ve İstisna: Locke ve Schmitt’te Yasa, Egemen ve Olağanüstü Hal

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 335 - 354, 30.05.2019

Sever Işık , Sever Işık

https://doi.org/10.19059/mukaddime.426206

Cited By: 1

Öz

Egemeni, “olağanüstü
hale karar veren”  olarak tanımlayan
Schmitt,  hukuk düzenini savunan
liberalizmin siyasal olanın doğasını kavrayamayacağını  ve siyasalın doğasını açığa vuran olağanüstü
durumla baş edemeyeceğini iddia eder. Bu minvalde Schmitt, Locke’u da devleti
bir makine gibi tasarladığını düşündüğü liberal legalist geleneğe yerleştirir
ve eleştirir.  Oysa Locke kolaylıkla
Schmitt’in legalist liberal geleneğe dair genellemesine uymaz.  Çünkü istisna ile baş etmek söz konusu
olduğunda o, yönetimi sanıldığı ölçüde yasayla sınırlanmaz; yönetimi imtiyaz
gücüyle tahkim eder.  Bazen yasaya aykırı
eylemde bulunmayı dahi içerebilecek olan imtiyaz yetkisi olağanüstü durumlarla
baş etmek  için  yönetime 
tanınmış bir takdir yetkisidir. Bu yetki halkın iyiliğe kullanılmak
zorundadır. Schmitt, Locke’un bu imtiyaz kuramını büyük ölçüde görmezden gelir.
İmtiyazla güçlendirilmesine karşın Lockecu yönetim asla Schmittçi anlamda
kadir-i mutlak bir egemen olamaz; Tanrı’yı ikame edemez; fakat  krizlerin üstesinden gelebilir. Locke,
anayasal bir düzende daima bir risk içeren bu yasadığı gücü bir başka yasadığı
güç olan devrim hakkı ile dengelemeye çalışır.

Anahtar Kelimeler

İmtiyaz, İstisna, Yasa, Egemen, Olağanüstü Hal

Prerogative and Exception: Law, Sovereign and Emergency in Locke and Schmitt

Öz

Schmitt, who defines the sovereign as an extraordinary
decision, claims that he cannot comprehend the nature of liberalizing politics
that advocates the rule of law and cannot cope with the extraordinary situation
that hampers his nature. In
this way, Schmitt places Locke in a liberal legalist tradition that he thinks
he designed the state as a machine. Locke, however, does not fit easily into
Schmitt's generalization of the legalist liberal tradition. Because when it
comes to coping with the Exception, he does not limit the administration to the
extent that he thinks it is by the law; the administration arbitrates with the
prerogative power. The privilege, which may sometimes involve even acting
against the law, is a recognized discretionary authority to deal with
extraordinary situations. This authority must be used to the benefit of the
people. Schmitt ignores Locke's prerogative theory to a large extent. Despite being empowered, Locke’s  administration can never be an absolute
sovereign in the sense of Schmidt’s ; but may overcome the crises. Locke tries to balance this extralegal power, which is
always a risk at the constitutional level, with the right of revolution, which
is another extralegal power.

Anahtar Kelimeler

Exception, Prerogative, Law

Kaynakça

• Bezci, B. (2006). Carl Schmitt’in Politik Felsefesi: Modern Devletin Müdafaası, İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Casson, D. (2008). “Emergency Judgment: Carl Schmitt, John Locke, and the Paradox of Prerogative”, Politics & Policy, 36 (6), 944-971.
• Fatovic, C. ( 2004). “Constitutionalism and Contingency: Locke’s Theory of Prerogative,” History of Political Thought, 25 (2), 276-297.
• Göksu, H. T. ( 2011). “Egemenlik ve Siyasal İktidar Perspektifinde Anayasacılık ve Anayasa” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 1 (5), 339-358.
• Hobbes, T. (2001). Leviathan, Çev. Semih Lim, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Locke, J (2003). “The Second Treatise on Government”, Ian Shapiro (Ed.), Two Treatises of Government and A Letter Concerning Toleration, (p. 100-214) içinde, Yale University Press, New Haven, Conn.
• McCormick, J. P. (1998). “The Dilemmas of Dictatorship: Carl Schmitt and Constitutional Emergency Powers,” in Law as Politics: Carl Schmitt’s Critique of Liberalism Ed by David Dyzenhaus, Durham NC: Duke University Press.
• Medina, V. (2002). “Locke’s Militant Liberalism: A Reply to Carl Schmitt’s State of Exception,” History of Philosophy Quarterly, 19 (4), 345-365.
• Özbudun, E. (1961). “İngiliz Hukukunda Hükümet Tasarrufları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18 (1-4), 333-372.
• Scheuerman, W. E. (1996). “Carl Schmitt’s Critique of Liberal Constitutionalism”, The Review of Politics, 58 (2), 299-322.
• Schmitt, C. (2002). Siyasi İlahiyat, çev. A. Emre Zeybekoğlu, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Schmitt, C. ( 2014a). Siyasal Kavramı, çev. Ece Göztepe, 3. Baskı, İstanbul: Metis Yayınları.
• Schmitt, C. (2014b). Parlamenter Demokrasinin Krizi, 3. Baskı, çev. A. Emre Zeybekoğlu, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Schmitt, C. (2016). Kanunilik ve Meşruiyet, çev. M. C. Ozansü, İstanbul: İthaki Yayınları, 2016.
• Pasquino, P. (1998). “Locke on King’s Prerogative”, Political Theory, 26 (2), 1998, s. 198-208.
• Rüthers, H.C. B. (2006). “20’nci Yüzyılın Siyasi Düşünürü: Carl Schmitt”, çev. Hüseyin Özcan-Muaz Şeker, Kamu Hukuku Arşivi, Diyarbakır: Kamu Hukuku Arşivi Akademik Araştırma ve Dayanışma Derneği, 135-145.
• Ward, L. (2005). “Locke on Executive Power and Liberal Constitutionalism”, Canadian Journal of Political Science, c. 38 (3), 719-744.